Ūlttyq akademiialyq kıtaphanada belgılı illiustrator Aŋsaǧan Mūstafa salǧan suretterınen körme qoiyldy. Türlı taqyrypta salynǧan suretterden körermen tereŋ oi tüiedı. Baǧalai bılgen adam suretşını tärbieşı, ūstaz keipınde köredı. Suretterınıŋ syryn suretşınıŋ özınen sūradyq.
– Suret önerıne qalai, qaşan keldıŋız?
– Körkemsuret kolledjı janyndaǧy mektepte suret önerınıŋ älıppesın üirendım. Jastaiymnan türlı taqyrypta suret salyp, şyǧarmaşylyǧymdy şyŋdap kelemın. Söitıp, taqyryptar türlenıp, äleumettık baǧytta reŋ ala bastady. Öitkenı közben körgen, sanamen tüigen närselerdı salamyn.
– Bır suretke qanşa uaqyt jūmsaisyz?
– Şynymdy aitsam, surettı tez salamyn. Qazır bärı asyǧys. Uaqyt az. Ünemı ızdenıs üstınde jüremın.
– Sızdıŋ suretterıŋız qai janrǧa jatady?
– Plastikart.
– Şabytty qaidan alasyz, ideia qaidan keledı?
– Şyǧarmaşylyq ortadan alamyn. Jurnalisterdıŋ kötergen mäselesın zerdelep, oi alamyn. Qazır otandyq jurnalister eldıktıŋ eŋsesın tıkteitın äleumettık mäselenı jiı köteredı. Olar problemany jazyp qana qoimai, kemşılıktı joiudyŋ baǧyt-baǧdaryn körsetedı. Resmi bilık soŋy nazaryna alyp, şeşuge yqylas tanytsa bolǧany.
– Sız äleumettık taqyrypta jiı suret salasyz. Bügıngı qoǧamnyŋ özektı mäselesı ne? Suretşınıŋ közqarasymen aitsaŋyz.
– Jaqynda türlı taqyrypta salynǧan suretterımdı sūryptap, bölek-bölek jinadym. Sonda ana men bala, bala tärbiesıne bailanysty suretterım basym ekenın bıldım.
«Äiel bır qolymen besık terbetse, bır qolymen älemdı terbetedı» degendei, ūlttyŋ ūlyq boluy äielderge bailanysty. Sebebı qazaq äielı – ūlt dästürın saqtauşy, otbasynyŋ ūiytqysy, tynyştyqtyŋ şyraqşysy.
– Bır suretıŋızde anasy, äkesı, balalary telefon ūstap, kompiuterge şūqşiia qaraidy. Bır bölmede otyrsa da, bır-bırımen jūmysy joq. Būl suretke «auru» dep at qoiypsyz. Nege?
– Bügıngı qoǧamnyŋ eŋ özektı mäselesı. Adamdarda jylulyq azaiyp barady. Öitkenı bır-bırımen tıldesu azaidy. Qazır qoǧamdyq kölıkke otyrsaŋyz, bärınıŋ qolynda smartfon. Syrtqy älemnen şaruasy joq, virtualdy ömırge bailanǧan adamdar. Būl – osy zamannyŋ basty auruy. Ony moiyndau kerek.
Surette beinelengen oi: keşkısın üige jinalǧan otbasy müşelerı – äke-şeşesı, ekı balasy ötıp bara jatqan sol küngı jaŋalyqpen bölısıp, äŋgımelesudıŋ ornyna ärqaisysy öz gadjetımen äues bolyp otyr. Būl qūbylys otbasy müşelerı arasyndaǧy ruhani bailanysty üzedı.
– Körmege qoiylǧan suretterıŋızdı körermen közımen qarap, äleumettık jelıge şyrmalǧan, smartfonǧa bailaǧan adam taǧdyryn kördık. Būl jaiynda ne deisız?
– Ras, körmede 6-7 suret bügıngı künnıŋ özektı mäselesı – sifrlanǧan qoǧamnyŋ nyşanyn surettegen tuyndylarym qoiyldy. Kıtaphanaǧa jastar köptep keledı. Solar körmenı körgende smartfon men äleumettık jelınıŋ paidasy men ziianyn paiymdap, oi tüisın degenım ǧoi!
– Sızdıŋ suretterıŋızben jelı arqyly tanyspyz. Aitpaǧym, özıŋız de äleumettık jelını belsendı tūtynasyz. Mūny qalai tüsındıresız?
– Tiynnyŋ ekı qyry bolatynyndai, äleumettık jelınıŋ jaqsy tūsy basym. Ony jasyrmaimyn. Şyǧarmaşylyǧymdy nasihattauda jelınıŋ septıgı köp tidı. Degenmen ūzaq uaqyt jelıde jelıgıp, özınıŋ azamattyq mındetın ūmytyp ketetın jaǧdailar kezdesedı. Sonyŋ aldyn alǧym keledı.
– Şeteldıŋ qanşa elınde körme ötkızdıŋız?
– Oŋtüstık Koreianyŋ Seul qalasynda ötken körmede körermen köp jinaldy. Olardyŋ arasynda Suretşıler odaǧynyŋ ökılderı bolypty. Äleumettık taqyryptar bederlengen tuyndymdy joǧary baǧalaǧanynan bolar, Koreianyŋ Suretşıler odaǧyna müşe boludy ūsyndy. Söitıp şeteldıŋ şyǧarmaşylyq ūiymǧa müşelıkke öttım. Bızdegı Suretşıler odaǧy qalyŋ ūiyqtap jatyr. Körmelerdı ūiymdastyrmaq tügılı, bolyp jatqan körmelerden habarsyz.
Fransiianyŋ Parij qalasynda ötken körmege ekı tılde şaqyrtu keldı. Bırı – Koreianyŋ suretşıler odaǧynyŋ müşesı retınde, korei tılınde jıberılıptı.
Jalpy älemnıŋ 20-dan astam elınde ötken körmege suretterımdı joldadym.
– Şetelge baryp körme ötkızbeseŋız de, ondaǧy jiyndarǧa jiı suretıŋızdı jıberıp tūrasyz. Sızdıŋ suretıŋızdı joǧary baǧalaityn şeteldık fanattaryŋyzdan hat kelgen bolar?
– Köp. Jalpy äleumettık taqyryp qazaqty ǧana tolǧandyra ma dep oilasam, olarǧa da qyzyqty eken.
– Tuyndylaryŋyzdyŋ qūnyn qalai baǧalaisyz? Qanşaǧa satasyz?
– Äleumettık taqyryptaǧy suretterım satylmaidy.
Qajettı qarjyny futbolkalarǧa suret, taŋba salu arqyly tabamyn.
