Ūrpaq tärbiesı, olardyŋ boiyndaǧy otansüigıştık, patriottyq sezımdı damytudyŋ el ırgesın berık etudegı maŋyzy zor. Sondyqtan aǧa buyn men jas buynnyŋ arasyndaǧy ūrpaqtar sabaqtastyǧyn saqtauda köptegen önegelı ıster atqarylady. Bükıl qajyr men qairatqa toly ömırın elordany damytuǧa arnap, bügınde tek egde jastaǧylardyŋ mäselesın şeşıp qana qoimai, öskeleŋ ūrpaqtyŋ da tärbiesın tüzeuge atsalysyp jürgen Astana qalasy Ardagerler keŋesınıŋ töraǧasy, Astana qalasynyŋ qūrmettı azamaty Sansyzbai Esılovpen osy taqyryptar aiasynda şaǧyn sūhbat qūrdyq.
– Eŋbek jolyŋyzdy temırjolda qarapaiym jol monterınen bastap, ülken basşylyq qyzmetterge deiın köterıldıŋız. Bügınde bılım men bılıgıŋızdı, mol täjıribeŋızdı Ardagerler keŋesın basqaru arqyly halyqtyŋ paidasyna jaratyp kelesız. Elordada ardagerlerdıŋ qandai mäselelerı eŋ özektı?
– Basty maqsatymyz – qaladaǧy ardager zeinetkerlerdıŋ qūqyǧyn qorǧau. Şamamyz kelgenşe belsendı qarttardyŋ basyn bırıktırıp, şaqyryp, mäselelerın şeşudı közdeimız. Bügınde qalada 128 myŋ zeinetker bar. Solardyŋ 50 paiyzy ǧana bızge tırkelgen. Sonyŋ bärın bırıktıretın 360-tan astam bastauyş ūiym jūmys ısteidı. Älı taǧy da bastauyş ūiymdar aşu kerek. Ötken jyldary bıraz mäseleler köterıldı. Sony şeşuge tyrystyq. Bırınşı mäsele, köpqabatty üilerde tūratyn ülkender, keibırı jalǧyz qalǧan, bırqatarynyŋ balalary basqa jaqta tūrady, keibırı basqa oblystardan kelgen. Sondai jalǧyzılıktı qarttarǧa aralasyp, qūralasyp otyratyn orta kerek degen mäsele aityldy. Oilana kele sol qarttardyŋ basyn bırıktırıp qana qoimai, uaqytyn qyzyqty, tiımdı ötkızetın «Belsendı ūzaq ömır süru» ortalyǧyn aşyp, jūmysyn bastadyq. Eŋ alǧaşqy ortalyq elordada «Nūrsaia-2» tūrǧyn üi keşenınen aşyldy. Basynda özımız qarjylandyrdyq. Sondai ortalyqtar 4 audanda bar. Taǧy bıreuın osy nauryzda Nūra audanynda aştyq. Qazır jaqsy boldy, zeinet jasyndaǧy qarttar osy ortalyqtarǧa kelıp dene şynyqtyrumen ainalysady, aǧylşyn, qazaq tılderın üirenedı, bi, hor, än, gimnastika siiaqty üiırmelerge qatysady. Düniede qartaiǧanda jalǧyz qalyp, aralasatyn ortaŋ bolmasa sol qiyn. Ol jerge emhanadan därıgerler de şaqyrylyp, zeinetkerlerdıŋ densaulyǧyn baqylauda ūstaidy. Ekınşı mäsele – qazır balany da, eresekterdı de bırdei qaraityn emhananyŋ jalpy praktikalyq därıgerler aldyna qarttardyŋ jete almauy, iaǧni kezek kütıp otyruǧa şamasy kelmei, ketıp qaluy, sodan auruynyŋ asqynuy. Osy mäselenı şeşu üşın äkımdıkpen, densaulyq saqtau basqarmasy basşylyǧymen söilesıp, arnaiy ötınış ete jürıp, är emhanadan gerantologiialyq kabinetter aştyrdyq. Mäslihat deputaty Altynşaş Tabuldina osy kabinetterdıŋ jūmysymen tanystyryp, onyŋ maŋyzdylyǧyn basşylyqqa jete ūǧyndyrdy. Būl kabinetterdıŋ bügınde bırı dūrys, bırı naşar jūmys ısteude. Endıgı maqsatymyz – zeinetkerler arasynda da būrynǧy myqty därıgerler köp, solardyŋ basyn qosyp, atalǧan jūmystardy özımız qadaǧalap, tiıstı ūsynystarymyzdy beru.
– Keŋes zamanynan bastap eŋbek etıp, Astana qalasy äkımınıŋ orynbasary, qalalyq mäslihattyŋ jäne Parlament Mäjılısınıŋ deputaty bolyp qyzmet atqardyŋyz. Qazır sol bilıkte bolǧan azamat retınde bügıngı bilıktıŋ qalanyŋ qandai mäselelerıne erekşe nazar audarǧanyn qalaisyz? Nemese qandai mäseleler nazardan tys qalyp jatyr?
– Köp närse aitylyp, ol mäseleler şeşımın tauyp ta jatyr. Medisina jaiyn aitaiyn. Ardagerlerdı sauyqtyru maqsatynda būryn Qatarköldegı bır sanatoriide olar kezekpen ekı jylda bır ret baryp demalyp qaitatyn. Bıraq ol jerde barlyq auruǧa bırdei em jürgızılmeidı. Keibır auru türlerı boiynşa qosymşa därıgerler qajet etıledı. Osyǧan orai qala äkımı Jeŋıs Qasymbektıŋ qoldauymen keŋes qūramyndaǧy zeinetkerler elımızdegı basqa taǧy 4 sanatoriige jeŋıldıkpen baryp demalyp, em alyp qaituy üşın qazır sondai demalu, sauyqtyru oryndary taŋdaluda. Ol ortalyqtardyŋ ärqaisysy ärtürlı aurular boiynşa emdeu-sauyqtyrumen ainalysady. Qariialar boiyndaǧy dertıne qarai solardyŋ bırıne baryp, emdelu aqysynyŋ tek 20 paiyzyn ǧana töleidı. Būǧan ardagerler qatty quanyp qaldy. Al mügedektıgı bar adamdar būrynnan tegın em alyp qaitady.
– Bügıngı jastardy ǧalamtor tärbielep, qolyndaǧy telefonnan köz almaityn boldy. Osy kemşılıktı joiu üşın ne ısteuge bolady?
– Bız qaladaǧy türlı basqarma basşylarymen jaǧdai sūrasyp, aqyl-keŋesımızdı aityp otyramyz. Äsırese, Jastar saiasaty basqarmasymen tyǧyz jūmys jürgızuge tyrysamyz. Qazırgı basşysy Samat İbraev degen jıgıtpen jolyǧyp, jastar tärbiesıne bız de qatysaiyq dedım, özderı de qalada 20 şaqty aula klubyn aşqan, bıraz jūmystar jürgızıp jatqan jastar ǧoi. Balalarmen kezdesuler ūiymdastyrǧan kezde bızdıŋ qatarymyzdaǧy kezınde bedeldı qyzmetter atqarǧan bılımdı azamattardy da şaqyryp, jastarǧa aqyl-keŋesımızdı aitsaq, äsırese patriottyq sezımdı küşeitu, dın mäselesın tüsındırudı jön köremız. Qazır jastardyŋ aq-qarasyn ajyratpai jatyp, türlı dıni aǧymdardyŋ jetegınde ketuı bızdı qatty alaŋdatady. Negızı kezınde babalarymyz qabyldaǧan, özımızdıŋ ūlttyq bolmys, saltymyzben astasyp jatqan dın joly – eŋ dūrysy. 1990 jyldary jan-jaqqa esık aşylyp, sodan arabtar jastarymyzdy dıni baǧytta tegın oqytty da elge qaita jıberdı, olar kelıp alyp jappai ügıt-nasihatty bastady. Bügın sonyŋ zardabyn tartyp otyrmyz. Ärı qarai örşımei tūrǧanda osy mäselenı qolǧa aluymyz kerek. Bırınşı olardy tüsınıp, dıni aǧymdy qalai ūǧyp, ne qorytyp otyrǧanyn anyqtap, sosyn baryp, dūrys joldy nūsqauymyz kerek. Terıs dıni aǧymdar qazaqşylyqty körgısı, moiyndaǧysy kelmeidı. Osyny jastarǧa tüsındıru jūmystaryna kırıssek deimız.
– Qazırgı jastardyŋ boiynan taǧy qandai kemşılıkterdı baiqaisyz?
– Kezınde auyldy jüdetıp aldyq. Auylda balany ata-ana, sosyn sol auyl tärbieleitın. Ülkender ne deidı, ūiatqa qalamyn ǧoi degen tüsınık basym edı. Sälem bermei jügırıp öte şyqsaq, auyl adamdary sybaǧamyzdy beretın. Olardyŋ ūrysqanyna da, şertıp jıbergenıne de läm-mim demeitın edık. Qazır qalada adamdar tūrǧyn üidıŋ kıreberısınde bır-bırımen amandaspaidy. Körşısın de tanymaidy. Būzaqylardy tynyştandyru üşın polisiia şaqyrady. Bız auylda milisiiany jylyna bır ret köretınbız. Bügıngı balalardy telefon tärbieleidı. Olarǧa önegelı äŋgıme aitatyn qarttar azaiyp, al köptı körgen aqsaqal, äjelerdı tyŋdaityn qūlaq kemıp barady. Bız osy olqylyqtyŋ ornyn toltyru üşın özımızdıŋ josparymyzben, qala basşylyǧy jäne basqa da qūzyrly mekemelermen bırlese jūmys jürgızıp, ūrpaq tärbiesın jaqsartuǧa barynşa atsalysyp ketkımız keledı.
– Äŋgımeŋızge rahmet!
