Estuıŋız bolsa, turizmnıŋ mūndai da türı bar. Qarapaiym anyqtamasy «sauyqtyru maqsatyndaǧy saiahat» degenge saiady.
Qazır, qaltaly qazaqstandyqtardyŋ şetelge şyǧyp emdeluı bylai tūrsyn, qūrsaǧyndaǧy säbiın şekara asyp bosanudy sän sanaityndary köbeiıp kettı.
Jasyratyny joq, şeteldık emdeu klinikalarynyŋ jaǧdaiy da, jarnamasy da jaqsy jolǧa qoiylǧan.
Mäselen, bızdegılerdı magnittei tartatyn Malaiziia, Singapur elderınıŋ densaulyq saqtau salasy Aziia aumaǧynyŋ eŋ üzdık jüiesı retınde tanymal. Singapur medisinasy joǧary sapaly qyzmet, bılıktı maman, üzdık tehnologiiasy jönınen alpauyt elderdıŋ özınen asyp tüsedı. Mūnda emdeludıŋ qūny da qoljetımdı. Naqtyraq aitsaq, AQŞ pen Germaniia- da emdeluden 40 paiyzǧa, Ūlybritaniiada emdeluden 60 paiyzǧa arzan.
Onsyz da turisterı tynbai aǧylyp jatatyn Koreia, Türkiia, Tailand elderı de bügınde medisinalyq turizmdı damytuǧa barynşa küşın saluda. Öitkenı, turist demalǧany üşın bır, em-domy üşın ekı tölep, nätijesınde memleket qazynasy qyruar qarjymen tolyǧyp otyr.
Jalpy, densaulyq turizmın damytuǧa bızdıŋ de talasymyz bar.
Älbette, mūndai qyzmetti körsetu üşın aldymen, maŋdaialdy medisina ortalyǧy boluy qajet.
Būl jaǧynan kelgende qu şöppen auyz sürtetındei halde emespız.
Astana qalasynyŋ medisinalyq klasterıne kıretın klinikalar jabdyqtaluy jaǧynan älemdık deŋgeidegı joǧary talaptarǧa jauap beredı. Mäselen, Respublikalyq neirohirurgiia ortalyǧy bükıl Orta Aziiadaǧy bırden-bır ortalyq bolyp esepteledı. Al, diagnostikalyq ortalyqta ornatylǧan apparattar arqyly qaterlı ısıktı bastapqy satysynda-aq anyqtauǧa mümkındık bar. Klaster qūramyndaǧy ärbır klinikada qoldanylatyn osy tektes tehnologiialardyŋ arqasynda būryn tek şetelderde jasalatyn kürdelı operasiialardy qazaqstandyq därıgerler jasai alatyn künge jettı.
Statistikalyq sandarǧa sensek, Qazaqstannyŋ jalpy densaulyq saqtau jüiesı eşkımnen kem emes.
2005 jyldan bügıngı künge deiın medisinany tehnologiiamen jabdyqtau jaǧy 2,5 esege jaqsarǧan.
2004 jylmen salystyrǧanda, densaulyq salasyna bölınıp jatqan qarjy tört esege ūlǧaiǧan.
Densaulyq saqtau salasyn damytuǧa baǧyttalǧan memlekettık baǧdarlama aiasynda soŋǧy besjyldyqta 400 medisinalyq nysan boi köterıp, tört myŋǧa juyq mekeme kürdelı jöndeuden ötken.
Söite tūra, dertıne daua ızdep, şetel asuşylar legı tolastar emes. Nege?
Qyruar qarjy kım üşın qūiylyp jatyr?
Osy oraida Astanadaǧy zamanaui ozyq tehnologiialarmen qarulanǧan, örkeniet talaptaryna sai sapaly qyzmet körsetuge qauqarly klaster arqyly elordany densaulyq turizmınıŋ ortalyǧyna ainaldyruǧa tolyq mümkındık bar ekenın aita ketken jön.
Jalpy, Astana turisterden kende emes. Olardyŋ sany jyl ötken saiyn artyp keledı. Mäselen, 2010 jyly Astanaǧa kelgen turister sany 464403 adamdy qūrasa, 2011 jyldyŋ qorytyndysy boiynşa, būl körsetkış 560923 adamǧa jetken. Alaida olardyŋ jartysynan köbı, iaǧni 76,2 paiyzy ıskerlık maqsatpen kelıptı. Tek 21,2 paiyzy ǧana demalu, emdelu maqsatymen taban tıregen. Būl, az, ärine. Endıgı mındet osy soŋǧy maqsattaǧy toptyŋ üles salmaǧyn arttyru bolmaq.
Öitkenı, Astanany odan ärı damytu jaiyndaǧy biylǧy jiynda Nūrsūltan Nazarbaev «Astana jaqyn uaqytta medisinalyq turizm ortalyǧyna ainaldyru tiıs» dep jauapty jandarǧa naqty tapsyrma jüktedı.
Şynar DOSAN
