Djenni Letinen – Nazarbaev universitetınıŋ gumanitarlyq jäne äleumettık ǧylymdar mektebındegı «Älemdık tılder jäne ädebiet» kafedrasynyŋ dosentı, Associate Professor, Finliandiiadan kelgen oqytuşy. Onymen Astananyŋ 25 jyldyǧyna qatysty tılmaş arqyly az-kem tıldesken edık.
– Elımızdıŋ Astanasy biyl 25 jyldyǧyn atap ötedı. Elordamyzdyŋ damuy, säuletı, mädenietı, örkendeu joldaryn qalai baǧamdar edıŋız? Qazaq elı astanasynyŋ erekşelıgı nede dep esepteisız, nenı eskergen jön?
– Men Astanada 2012 jyldan berı tūramyn. Sondyqtan elordanyŋ damuy maǧan erekşe äser etedı. Köz aldymda ösıp jatqan qalany kördım. Nazarbaev universitetınıŋ ekı-aq korpustan tūratyn kezı, aidalada özı ǧana tūrǧany esımde (ol kezde Mega Silk Way de joq). Astana Opera ǧimaraty qalai salynyp jatqanyn da ülken qyzyǧuşylyqpen körgenım esımde. Astana – serpındı damyp kele jatqan qala. Bırneşe apta qalada bolmasaŋyz, kelgende jaŋa ǧimarattardy köruge daiyn bolyŋyzdar. Elorda künnen-künge körkeiıp, saiabaqtardaǧy aǧaştar ösıp, bos oryndar tūrǧyn üiler men keŋselerge tolyp jatyr. Osyǧan quanamyn.
– Astanadan alǧan alǧaşqy jäne keiıngı äserıŋızben bölısseŋız. Elordalyqtar sız üşın nesımen erekşe? Köşe mädenietı, qoǧamdyq oryndardaǧy tūrǧyndar mädenietı turaly ne aitar edıŋız?
– 2012 jyly tamyzdyŋ ystyq künınde alǧaş kelgenımde «Bäiterek» monumentınıŋ aumaǧyndaǧy suretter älı esımde. Menı ülken bos keŋıstıkter, köşeler men ǧimarattardyŋ tamaşa geometriiasy taŋǧaldyrdy.
Köşe mädenietı – Astanany tūruǧa nemese baruǧa tartymdy etetın faktordyŋ bırı. Bas qalanyŋ köşe mädenietı keremet, äsırese jazdyŋ jyly mezgılınde barlyǧy saiabaqtar men dämhanalarda jinalyp, baqytty sätterden läzzat alady.
– Qazaqtyŋ qandai salt-dästürımen tanystyŋyz, tılın üirenuge talpyndyŋyz ba?
– Qazaqstanda tūru menı atqa mınudı üirenuge şabyttandyrdy, būl endı menıŋ hobbiım. Atqa mınudı üirenu menıŋ ömırlık armanym bolǧanmen, Qazaqstanǧa köşıp kelmegende ol oryndalmas edı dep oilaimyn. Men at sporty arqyly qazaq tılın de üirendım jäne aǧylşyn tılındegı söz tırkesterınıŋ ornyna qazaq sözderın jiı qoldanǧandy ūnatamyn. Sosyn menı būl el manty jasauǧa üirettı, būl – men üşın maqtan tūtatyn närse.
– Astananyŋ qai jerlerınde seruendegendı ūnatasyz? Elordanyŋ qai jyl mezgılı ūnaidy?
– Maǧan äsırese Astananyŋ saiabaqtary, sonyŋ ışınde Ortalyq saiabaq, Botanikalyq baq, Prezident saiabaǧy ūnaidy. Būl saiabaqtardyŋ ärqaisysynyŋ özındık atmosferasy men süikımdılıgı bar. Astananyŋ köktemı men jazyn jaqsy köremın. Negızı, men jazǧy demalysymnyŋ köbın Astanada ötkızemın, bos uaqytymdy ötkızuge jaqsy qala retınde sanaimyn. Degenmen qys mezgılı, qiyndyǧyna qaramastan, men bas tartpaityn täjıribe.
– Elordanyŋ erekşelıgı qaisy, kemşın tūsy qandai?
– Astanaǧa qonys audarǧandar köbeigen saiyn kölık qozǧalysy naşarlap barady. Būl – dünie jüzındegı ırı qalalarda jiı kezdesetın mäsele, bıraq tūrǧyndardyŋ qolailylyǧyn qamtamasyz etu üşın ony şeşu qajet.
– Astananyŋ 25 jyldyǧyna qandai tılek aitar edıŋız?
– Bolaşaqta Astananyŋ güldenuıne tılektespın. Qala köp ūrpaqtyŋ mekenıne ainalsyn, köptegen meiırımdı qonaqtardy qarsy alyp, özın bükıl älemge jariia etsın!
