Köktem kelıp, qystyŋ syzy ketıp, taza qalanyŋ tynysy keŋıdı. Ösken öŋırdıŋ jūrty qoldaryna kürek-ketpenın alyp, tazalyq jūmysyna bılek sybana kırıstı. Elordalyqtardyŋ jalpyqalalyq senbılıkke belsene qatysuy – bırlıgımızdıŋ bır körınısı. Būl şaruadan şahar basşysy Ädılbek Jaqsybekov te şet qalmai, qalyŋ köpşılıktıŋ ortasynan tabyldy.
Qalamyzdyŋ körkeiuıne üles qosatyn senbılıkter – jaqsy ürdıske ainalǧan üirenşıktı tırlıgımız. Ortaq jūmysqa jūmyla kırısu otanşyldyqqa da baulidy. «Bız taza qalany qoldaimyz!» atty ekologiialyq ailyq aiasynda biyl bırınşı ret ūiymdastyrylǧan senbılıkke 95 myŋnan
asa qala tūrǧyndary şyqty.
Senbılık serpılıs syilady. Jastar jaǧy bolsa, qatarymen jairaŋdasyp jürıp, ülkender jaǧy bolsa, ūjymdastarymen bır üidıŋ kısısındei bırıge bıraz jūmystyŋ basyn qaiyryp tastady. Äkımnen bastap basqarma basşylary men audan äkımderınıŋ jäne lauazymdy tūlǧalardyŋ sol künı qoldaryna kürek alyp, jūmys kiımın kiıp, senbılıkke şyqqany jinalǧandardyŋ şaruaǧa degen yntasyn aşa tüstı.
Oquşylar saraiynyŋ maŋyna toptanǧan tūrǧyndarmen bırge Astana äkımı apparaty men qalalyq mäslihat qyzmetkerlerı 350 aǧaş otyrǧyzdy. Qala äkımı Ädılbek Jaqsybekovtıŋ aituynşa, ekologiialyq aksiialar bärınen būryn elorda tūrǧyndarynyŋ adamgerşılık qūndylyqtarynyŋ qalyptasuyna yqpal etedı.
– Bız barlyǧymyz tuǧan üiımızge, ömır sürıp jatqan ortamyzǧa degen qamqorlyǧymyzdy küşeituımız qajet. Elordalyqtar köşelerdı retke keltıru tek kommunaldyq qyzmet jūmysşylarynyŋ ǧana emes, Astananyŋ ärbır tūrǧynynyŋ paryzy ekenın tüsınuge tiıs. Qalanyŋ abattandyryluy men sanitarlyq jaǧdaiy – qazırgı taŋda bızdıŋ jūmysymyzdaǧy basty baǧyttardyŋ bırı, – dedı Astana äkımı.
Köŋıldı äuennıŋ yrǧaǧynda köterıŋkı küimen dene qyzdyrǧan oquşy-studentter qyzu jūmys üstınde äkımmen estelık suretke tüsıp, mäz-meiram bolysty.
Tazalauǧa talapty tūrǧyndardyŋ bärıne ekı qolǧa – bır kürek tabyldy. Senbılıkke qatysuşylar kürek, tyrna, sypyrǧyş syndy qajettı qūral-saimandarmen qamtamasyz etıldı. Sondai-aq, beisbolkalar, jasyl galstukter, qolǧaptar men qoqysqa arnalǧan qaptar ülestırıldı.
Astana qalalyq mäslihatynyŋ hatşysy Sansyzbai Esılov:
– Senbılıktıŋ tärbielık mänı zor. Bırınşıden, qalanyŋ taza boluyna halyqtyŋ nazaryn audaru. Iаǧni, qorşaǧan ortaǧa beijai qaramau. Osylai jiı ötkızıletın şaralarda tūrǧyndardyŋ öz qalasyna degen ystyq yqylasy baiqalady. Osydan bıraz jyl būryn būl arada myna tūrǧan Oquşylar saraiy sekıldı äsem ǧimarattar salynbaq tügılı, jöndı jol da bolmaǧan. Qazır qandai?! Qalamyz künnen-künge damyp, örkendep keledı. Sonyŋ baǧasyn bıluımız kerek, – dedı.
Jas qalanyŋ jasyl jelekke ainaluy, kögeruı köşet otyrǧyzudan bastalady. Är senbılık saiyn Astanada qanşa myŋdaǧan aǧaş būtalary qadalady. Bıraz jyldan soŋ saialauǧa jarap qalatyn tal-terek şaŋ-tozaŋdy azaityp qana qoimai, şudy da bäseŋsıtedı. Osy senbılık kezınde qyzyl tal, tatar üieŋkısı, qaraǧai, qaiyŋ, emen, piramidaly terek, şeten sekıldı aǧaş köşetterı otyrǧyzyldy.
Berekelı ıstıŋ būl basy ǧana. Astanada ekologiialyq ailyq 13 mamyrǧa deiın jalǧasyn tabady. Bır ai ışınde qalada köktemgı abattandyru, kögaldandyru jūmystary jürgızıledı. Sonymen qatar, elordalyq saiabaqtar men şaǧyn baqtar qalpyna keltırılıp, qoqystan tazartylatyn bolady.
Orynbek ÖTEMŪRAT
TILENDİEV DAŊǦYLYNDA TEREKTER JAIQALADY
«…Gülderım, şyrşalarym, arşalarym, Bärıŋe arnap men bügın än salamyn». Ötken senbı künı qazaq muzyka önerınıŋ maitalmany Nūrǧisa Tılendievtıŋ atymen atalatyn daŋǧylǧa baryp, qyzu jürgızılıp jatqan jūmysty körgenımızde esımızge kompozitordyŋ şoqtyǧy biık «Saryjailau» änınıŋ osy bır joldary tüstı. Atalmyş daŋǧylda endı şyrşa men arşa bolmasa da, terekter jaiqalyp ösetın bolady. Sol künı Saryarqa audany äkımdıgınıŋ ūiymdastyruymen daŋǧyldyŋ Aqan serı köşesımen tüiısetın tūsynan Medeu köşesıne deiıngı aralyqqa 231 jas köşet egıldı. Aǧaş egu jūmysyna äkımdık qyzmetkerlerı, audandyq ardagerler keŋesınıŋ müşelerı men studentter, jiyny 150 adam qatysty.
– Jyl saiyn senbılıkke şyǧu dästürımızge ainaldy. Byltyr Bögenbai batyr daŋǧylynyŋ boiynda aǧaş eksek, biyl osy jerge kelıp otyrmyz. Ardagerler men jastar bırıgıp, kerek ıstı atqarudamyz. Jalpy, qariialar jastarǧa ülgı körsetuge tiıstımız. Jas ūrpaq boiynda eŋbekke degen mahabbatty sonda oiatamyz. Al, myna egılgen aǧaştar erteŋ jaiqalyp öskende, qalamyzǧa körık beredı. Auany da tazartady, – deidı tyl eŋbekkerı Anatolii Şmakov.
– Jas künımızden senbılıkke şyǧudy ädetke ainaldyrǧanbyz. Özım – Astananyŋ baiyrǧy tūrǧynymyn. Köktem tuǧanda qariialar men jastar bärımız bırıgıp üiımızdıŋ aulasyn tazartuǧa şyǧyp tūramyz. Bügın, mıne, ardagerler keŋesınıŋ müşelerı qosylyp, aǧaş eguge şyqtyq. Bızben bırge jūmys ıstep jatqan jastarǧa qarap, süisınıp tūrmyn. Osyndai aqyldy, sypaiy jastar – elımızdıŋ bolaşaǧy, – deidı Taura Umarbaeva äjei onyŋ sözın qostap.
S.Seifullin atyndaǧy Qazaq ūlttyq agrotehnikalyq universitetınıŋ studentı Ajar Mutapova jastar taza qalada tūrudy qalaitynyn aityp, qala tazalyǧyna atsalysuǧa qaşanda daiyn ekendıkterın jetkızdı.
Aǧaş egu barysymen tanysqan qala äkımınıŋ orynbasary Andrei Lukin oǧan öz ülesın qosa kettı. «Elorda tūrǧyndary bır kısıdei eŋbek merekesı dep atalatyn senbılıkke şyǧyp otyr. Halyqtyŋ köŋıl-küiı jaqsy, muzyka oinap tūr. Osyndai dästür üzılmeu kerek dep oilaimyn. Eŋ bastysy, Astana – taza abat, ajarly qala bolyp qala beruı tiıs» deidı ol.
Amanǧali QALJANOV
JŪRT JAPPAI JŪMYLDY
Jalpyqalalyq senbılıkke Almaty audanynyŋ 45 myŋnan astam tūrǧyny qatysty. Jyldaǧy dästür boiynşa käsıporyndar jūmysşylary, joǧary arnaiy orta oqu oryndarynyŋ studentterı aǧaş egu jūmystaryna belsene qatysty. Osy künı A.Toqpanov köşesı, №46 köşelerdı boilai, Esıl özenı jaǧalauyndaǧy saiabaqtar men Oquşylar saraiynyŋ ainalasyna aǧaş otyrǧyzyldy. Tazalyq jūmystaryna 240 tehnika jūmyldyryldy. 170-ke tarta jük kölıgı qoqystardy tasuǧa, 70 tiegış qūraldary senbılıkke qatysuşylardyŋ jūmysyn jeŋıldetuge arnaldy.
Ädettegıdei, nauqanǧa bölıngen barlyq qūral-jabdyqtar, aǧaş köşetterı men qūnarly topyraq, aǧaştyŋ tübın aqtauǧa arnalǧan qajettı zattar «Jerūiyq» saiabaǧynda jinaqtalyp, senbılıkke qatysuşylarǧa der kezınde jetkızılıp jatty. Mūnda da jūmys qyzu. Jeŋıstıŋ 70 jyldyǧyn atap ötu şaralarynyŋ şeŋberınde soǧys qaharmany Panfilovtyŋ eskertkışı ornatyluda.
Köpşılıkpen bırge atqarylǧan ıstıŋ jönı bölek. Eŋbek merekesınıŋ jas örenı Qazaq ekonomika, qarjy jäne halyqaralyq sauda universitetınıŋ studentı Aidar Ramazanov dostarynyŋ bırı qalmai senbılıkke şyqqanyn aitty. «Bärımız jabylyp aǧaş otyrǧyzudamyz. Aldyn ala qazylǧan şūŋqyrdy qūnarly topyraqpen toltyryp, köşettıŋ ainalasyn nyǧyzdap bolǧan soŋ, suarylady. Jūmyssyz qarap tūrǧan eşkım joq. Senbılıktıŋ är saǧatyn tiımdı paidalanyp jatyrmyz. Özımız qolymyzben otyrǧyzylǧan köşettıŋ ülken aǧaşqa ainalyp, qalanyŋ körkın kırgızetının oilaǧanda kökıregımızdı maqtanyş kerneidı. Būl da bolsa, qalanyŋ ösıp-örkendeuıne qosqan tıkelei ülesımız» dedı. Aidardy studentterdıŋ bärı qostady.
«Gülder» päter iegerı kooperativınıŋ basşysy Bahram Qūsaiynova da barlyq qyzmetkerlerımen bırge senbılıkke şyǧypty. «Öz aulamyzdyŋ tazalyǧy kündelıktı atqarylatyn basty jūmysymyz deuge bolady. Tūrǧyndar taza jerde demalyp, balalarynyŋ taza aulada oinaǧanyn qalaidy. Jaqsysy, öz aulasynyŋ tazalyǧyna nemqūraily qaraityndar kemde-kem. Būl jyl saiynǧy atqarylyp jürgen tazalyq ailyǧyna bır kısıdei jūmylǧan halyqtyŋ qorşaǧan ortaǧa degen qamqorlyǧynyŋ qalyptasyp qalǧanynyŋ belgısı» dedı.
Būqaralyq senbılık aiasynda audandaǧy barlyq mekemelerde tazalyq jūmystary atqaryldy. Atap aitqanda, qalanyŋ kommunaldyq qyzmetterı barlyq nysandardyŋ tazalyǧyn tekserdı, qoqys jäşıkterın rettep, jaryqtandyru qūrylǧylaryn qalpyna keltırdı. Nysan ornalasqan aumaq kögaldandyryldy. Barlyq sauda oryndary, türlı mekemeler men ūiymdardyŋ belsendı atsalysuymen bükıl audan aimaǧy qoqystan tazartyldy.
Osylaişa byltyrdan qalǧan eskı japyraqtardyŋ astynda boi köterılgen köktemnıŋ alǧaşqy kögınıŋ közı aşylyp, bır küngı atqarylǧan jūmystyŋ nätijesı köp küttırgen joq.
Aigül UAISOVA
JAQSY DÄSTÜRDIŊ JARASYMY
Astanadaǧy «Bız taza qalany qoldaimyz» atty ekologiialyq şara aiasynda ötken jalpyhalyqtyq senbılıkke Esıl audany aumaǧynda ornalasqan 412 mekemeden 19 myŋ 830 qyzmetker qatysyp, barlyǧy bır kısıdei belsendılık körsettı.
Senbılıkke eşkım seruendep şyqpaidy. Jyl saiyn dästürge ainalǧan elorda tūrǧyndary üşın biylǧy igılıktı şara da aitarlyqtai ūiymdastyryldy. Kün raiy da oǧan sep bolǧandai. Izgılıktı ıske qatysqan adamdar qoldaryndaǧy kürekpen aǧaştardyŋ tübın tüptep, tyrmauyşpen aram şöpterdı jinap, keibıreuı sypyrǧyşpen jol jiekterın tazalap, taǧy basqalary qys boiy qar astynda kömılıp qalǧan qoqystardy qaptarǧa teŋdep salyp, arnaiy maşinalarǧa tiep, eŋbektıŋ körıgın qyzdyryp jatty. Bız aldymen bas qalanyŋ sänıne ainalǧan «Hanşatyr» sauda-oiyn-sauyq ortalyǧynyŋ ırgesınen ötetın küre jol boiyna şyrşa aǧaştaryn otyrǧyzyp, jūmyla jūmys ıstep jatqan QR Parlament deputattaryna kelıp, bügıngı şara turaly pıkırlerın sūradyq.
– Jalpy, keşegı keŋestık kezeŋnen qalǧan jarasymdy şaranyŋ bırı – osy senbılık. Sondyqtan būl dästür ūmytylmai, jalǧasyp keledı. Bır jaǧynan alǧanda, qajettı ıs. Bügın barlyq el bolyp senbılıkke şyǧyp, aǧaş otyrǧyzyp, köşe tazalap, abattandyru jūmystaryn jürgızıp jatyr. Osyndai igılıktı şaradan bız de qalys qalmai, barlyq ärıptestermen bırıgıp, şyrşa egıp jatyrmyz. Elordanyŋ tazalyǧyna mysqaldai bolsa da öz ülesımdı qosyp jatqanyma öz basym quanamyn. Astana – Otanymyzdyŋ jüregı. Sondyqtan, ol ärqaşan jarqyrap, jainap, güldenıp tūru qajet, – deidı QR Parlament Senatynyŋ deputaty Mūrat Baqtiiarūly.
Osy jerde Parlament Mäjılısınıŋ deputaty Ashat Bekenov te öz oiyn bıldırdı.
– Bız jyl saiyn qalyptasqan dästürmen senbılıkke şyǧamyz. Bırınşıden, elorda – özımız tūryp jatqan qala, ekınşıden – adam eŋbekke ärdaiym jaqyn bolu kerek. Köp jaǧdaida qaǧazbastylyqqa ūrynyp, mimen jūmys ıstegendıkten, keide ara-tūra bolsa da qol eŋbegımen ainalysqan jön. Bylai qarasaŋyz, senbılık kışıgırım mereke sekıldı. Ärıptestermen emın-erkın şüiırkelesıp, demalyp qalamyz. Qalanyŋ körkı jasyl jelek ekenı anyq. Sondyqtan osy egıp jatqan şyrşalar erteŋ boi tüzep öskende, «mynau men ekken aǧaş edı» dep aityp jüremız. Bastysy – elımızdıŋ bas qalasy körkem, taza bolu qajet. Sol üşın öz ülesımdı qosyp jatyrmyn, – dedı halyq qalaulysy.
Sonymen, senbılık aiasynda audan boiynşa barlyq saiabaqtar men köşe aumaqtary nazardan qaǧys qalǧan joq. Mäselen, äuejaiǧa deiın sozylǧan ūzyn joldyŋ boiyndaǧy qoqystar tazaryp, jiekter jaŋaryp qaldy. Naqty mälımet boiynşa 1 myŋ 925 şyrşa egılıp, 3 myŋ 502 aǧaştyŋ tüpterı aqtalǧan. Jäne osy audan aumaǧyndaǧy saiabaqtar men alleialar da jaŋǧyryp qaldy. Osy atalǧan jūmystardyŋ barlyǧyna 128 tehnika tartylǧan.
Azamat ESENJOL
