3 şılde künı «Han Şatyr» sauda, oiyn-sauyq ortalyǧy alaŋynda boi kötergen etnoauylda «Myŋjyldyqtar toǧysyndaǧy Astana» köşpendıler örkenietı festivalı aşylady. Elordada toǧyzynşy märte ötetın festivalde baiaǧy-baǧzy zamannan tamyr tartatyn babalarymyzdyŋ mädenietı men önerı, salt-dästürı, tūtastai alǧanda tūrmys-tırşılıgı bügıngı kündermen ūştasyp, saltanat qūrady.
Sondai-aq, «Myŋjyldyqtar toǧysyndaǧy Astanamen» qatar ötıp kele jatqan «Astana-Arqau» dästürlı türkı muzykasy festivalı 4 şılde künı «Astana Opera» teatrynyŋ kameralyq zalynda şymyldyǧyn türıp, 6 şıldede osy alaŋda tüiındeledı.
Osyǧan orai, bügın atalǧan ekı festivaldı de ūiymdastyruşy toptyŋ qatysuymen baspasöz mäslihaty öttı. «Astana-Arqau» festivalınıŋ prodiuserı Asqar Omarov, atalmyş festivaldıŋ rejisserı Baǧdat Tılegenov, «Myŋjyldyqtar toǧysyndaǧy Astana» festivalınıŋ ekınşı rejisserı Arailym Qaldybaeva jäne «Nomad» kaskaderler tobynyŋ jetekşısı Jaidarbek Künǧojynov bırneşe künge sozylatyn qos şaranyŋ baǧdarlamasymen tanystyrdy.
3-6 şılde aralyǧynda ötetın «Myŋjyldyqtar toǧysyndaǧy Astana» festivalın körermender sol künderı saǧat 11.00-den bastap 22.30-ǧa deiın tamaşalai alady. Al, atalmyş şaranyŋ aiasynda toişyl qauymnyŋ tanym kökjiegın keŋeitıp, san türlı qyzyqqa keneltetın şeberlık därısterı, konsertter, ūlttyq oiyndar, sporttyq şaralar ūiymdastyrylady. Mäselen, balalarǧa köşpendılerdıŋ baspanasy – kiız üidı qūrastyrudyŋ qyr-syry üiretıledı. Qolöner būiymdarynyŋ körme-järmeŋkesı ötıp, kez kelgen adam ony jasaudyŋ syryna üŋıle alady. «Aq sandyq, kök sandyq» atalatyn baǧdarlamada ūlttyq oiyndarǧa qatysa alady. Halyq «At jalynda» atty şabandozdar dumanyn, «Saiat» qūsbegılık önerın, köşpelı sirk baǧdarlamasyn tamaşalaidy.
Bızge bır ūnaǧany, «Myŋjyldyqtar toǧysyndaǧy Astana» festivalı baǧdarlamasynda biylǧy eleulı datalar qamtylǧan. Atap aitsaq, Ūlt-azattyq köterılıstıŋ 100 jyldyǧyna orai, alaŋda «Ereuıl atqa er salmai» konsertı ötedı. Sondai-aq, Jambyl Jabaevtyŋ 170 jyldyǧyna arnalyp, «Tyŋda, dala, Jambyldy» atty baǧdarlama jäne Däneş Raqyşevtyŋ 90 jyldyǧyna leksiia-konsert daiyndaldy. Festival aiasynda halyqty saǧyndyrǧan belgılı änşı, QR eŋbek sıŋırgen ärtısı Nūrlan Önerbaev «Oi, kök» konsertın beredı. Tanymal dästürlı änşıler Säule Janpeiısova men Erlan Rysqali «Qos alqa» konserttık baǧdarlamasyn ūsynady. «Jüielı söz» atty aitysta aqyndar söz qaǧystyrady.
«Kök küime», «jappa qos», «itarqa», «şoşala» ūǧymdaryn bılesızder me? Festivalge kelseŋızder, köşpendılerdıŋ tūrmysymen bailanysy bar atalmyş sözderdıŋ män-maǧynasyna qanyǧasyzdar. Bes kiız üide jaiǧastyrylǧan köşpendı muzei jädıgerlerı de halyqty qyzyqtyrary sözsız. Ondaǧy zattar Maŋǧystau, Almaty jäne özge de elımızdıŋ oblystarynan äkelınıp, suretşı-restavrator Qyrym Altynbekov jäne suretşı-zerger Serjan Başirovtyŋ jidalarynan alynǧan. «Balbaldar» installiasiiasy da ata-babalarymyzdyŋ ömırınen syr şertpek.
«Astana-Arqau» dästürlı türkı muzykasy festivalıne kelsek, oǧan elımızde aty bar önerpazdar jäne bauyrlas memleketterden köptegen öner ielerı qatysady. Osy festival arqyly halyq Qazaqstandaǧy dästürlı muzyka mektepterınen habar alyp, Qyrǧyzstan, Qaraqalpaqstan, Äzerbaijan, Türkiia, İran jäne Reseidegı türkı tektes halyqtardyŋ önerıne qanyǧady. Biylǧy festivaldıŋ erekşelıgı, oǧan bügıngı künı mädenietı qūryp ketudıŋ az-aq aldynda tūrǧan İrandaǧy qaşqailar kelıp, öz önerın paş etpek. Sondai-aq, būl festivaldıŋ telenūsqasyn türkı elderı telearnalaryna taratylmaq. Sonyŋ bırı Tatarstannyŋ «TNV» arnasy bolmaq.
Jalpy, «Astana-Arqau» ūsynatyn konserttık baǧdarlamanyŋ är künınıŋ halqymyzdyŋ tabiǧatyna jaqyn öz atauy bar. Mysaly, alǧaşqy küngı konsert «Tabaldyryq» atalady. Ekınşı künı «Tör» atauymen ötıp, soŋǧy künı «Şaŋyraq» atymen tüiındeledı.
Amanǧali QALJANOV
