MÄDENİET MAITALMANY
Elordanyŋ mädeniet salasynda esımı qūrmetpen atalatyn jandardyŋ bırı – Qazırgı zamanǧy öner muzeiınıŋ direktory Nelli Şivrina. Är sözınen bılımdılıgı aŋǧarylyp tūratyn onyŋ bır basyndaǧy jetıstıkterı de barşylyq. Ol – QR Körkemöner akademiiasynyŋ akademigı, elımızdıŋ jäne Polşa Respublikasynyŋ eŋbek sıŋırgen mädeniet qairatkerı, «Şapaǧat», «Qazaqstan Respublikasynyŋ 10 jyldyǧy», «Astananyŋ 10 jyldyǧy» medaldarynyŋ iegerı.
DEREK PEN DÄIEK
1998 jyly qalada 2 oblystyq teatr, 3 oblystyq mūrajai (Beineleu önerı mūrajaiy, S.Seifullin mūrajaiy, tarihi-ölketanu mūrajaiy), 1 kinoteatr («Oktiabr»), mädeni jäne demalys ortalyǧy, 3 mädeniet saraiy, oblystyq kinobeineprokat studiiasy, filarmoniia, 19 qalalyq jäne 1 oblystyq kıtaphana (S.Seifullin atyndaǧy) boldy. Barlyq mädeni nysandar jelısı 32 bırlıktı qūrady. Mädeniet salasynyŋ qarqyndy damuy astana auysqan sätten bastaldy. Qazırgı uaqytta Astanada 69 mädeni mekeme, 5 sarai, konsert zaldary, 7 mūrajai, 24 kıtaphana, 1 sirk, 6 kinoteatr, 4 jekemenşık körkemdık galereiasy, 7 mädeniet jäne demalys ortalyǧy jūmys ısteidı.
Nelli Viktorovna 15 jyl boiy basqarǧan Astananyŋ qazırgı zamanǧy öner muzeiı – elordalyq önersüier qauymnyŋ jiı baratyn orny. Mūnda elımızdıŋ ǧana emes, şeteldık belgılı suretşılerdıŋ körmesı ūdaiy ötıp tūrady. Būl ūjymnyŋ är şarasyna asqan jauapkerşılıkpen qarap, yjdahatty daiyndalatynyn bıletın bızder de olardyŋ beineleu önerın därıpteuge arnalǧan keşterınen qalmauǧa tyrysatyn edık.
Nelli Şivrinanyŋ ūlty – nemıs. Alaida, qazaq halqyna degen qūrmetı airyqşa. Būl muzei ūjymynyŋ Nauryz merekesın qalt jıbergenın körgen emespız. Jyl saiyn osy halyqtyq meiramda öner ordasynan bauyrsaq taratylyp, şaşu şaşylyp, tūsaukeserge deiın ötkızılıp jatatynyna kuämız. Beineleu önerı turaly bılmeitını joq Nelli Şivrina qazaqtyŋ ūlttyq salt-dästürıne kelgende de eşkımdı aldyna sala bermeidı.
Ol 1955 jyly Reseidıŋ Volchansk qalasynda düniege kelgen. Bıraq, säbi kezınen Qazaqstanda tūryp keledı. 1979 jyly Selinograd memlekettık pedagogikalyq institutynyŋ filologiia fakultetın bıtırgen. Eŋbek jolyn 1973 jyly Selinograd oblysy Şortandy audanyna qarasty mektepterdıŋ bırınde mūǧalım bolyp bastaidy. Keiın oqudy bıtırgennen keiın Selinograd oblystyq tarihi ölketanu mūrajaiynyŋ qyzmetkerı, ärtürlı tūrǧyndar tobynyŋ arasynda ölkenıŋ tarihy, etnografiiasy jäne arheologiia boiynşa lektor bolǧan. 1992 jyldan Aqmola oblystyq äkımşılıgınıŋ ışkı saiasat bölımınıŋ öner jäne sport mäselelerı boiynşa bas mamany. 1999 jyldan berı Qazırgı zamanǧy öner muzeiın basqaryp keledı. Beineleu önerı men käsıbi suretşıler turaly talai maqalanyŋ avtory atanǧan Nelli Şivrina kıtapty, sonyŋ ışınde suretşıler älemı turaly zertteulerdı, ǧylymi eŋbekterdı oqyǧandy jaqsy köredı. «Öz basym Aqmola öŋırındegı käsıbi suretşılerdıŋ tuyndylarymen 1974 jyldan berı tanyspyn. Bızdıŋ muzei – osy öŋırdegı baiyrǧy öner oşaqtarynyŋ bırı. Alǧaşynda Aqmola oblystyq beineleu önerı muzeiı bolǧan. 1980 jyldyŋ qazan aiynda tyŋ jäne tyŋaiǧan jerlerdı igerudıŋ 25 jyldyǧyna orai aşyldy. Muzeidıŋ eŋ alǧaşqy 500 jädıgerı sol kezde Almatyda ötken «Jer jäne adamdar» atty bükılodaqtyq körmege qoiylǧan tuyndylar edı. Bügınge deiın muzei qoryndaǧy tuyndylardyŋ sany 4 myŋǧa jetken bolatyn. Sonyŋ ışındegı eŋ könesı – HVIII ǧasyrdyŋ jädıgerı» deidı Nelli Viktorovna. Ärine, jaŋadan aşylǧan muzeidı aiaǧynan tūrǧyzu, onyŋ är tuyndysyn jinaqtaudyŋ qiyndyǧyn osynda ūzaq jyldan qyzmet etıp kele jatqan Nelli Şivrina bastaǧan ūjym ǧana bıledı.
Qazırgı zamanǧy öner muzeiı bügınde şynymen de naǧyz öner oşaǧyna ainalǧan edı. Mūnda tūraqty jäne jyljymaly körmeler ǧana emes, 4-10 jastaǧy balalarǧa arnalǧan «Türlı-tüstı älıppe» mektep studiiasy da jūmys ısteitın. Onda baldyrǧandar suret salumen ainalysyp, önerdıŋ ädemı älemıne süŋgitın. Muzei qyzmetkerlerı de öz salasynyŋ mamandary. Är körme turaly sauatty ekskursiialar ötkızıp, beineleu önerınıŋ negızderı, tarihy, teoriiasy, suretşılerdıŋ şyǧarmaşylyǧy turaly därıster oqudy dästürge ainaldyrǧan.
Muzei tılı endı şyqqan baldyrǧandardan tartyp, estiiar jetkınşekterdı de beineleu önerıne tarta bıldı. Mūnda «Menıŋ älemım», «Abai men Puşkindı oqu», «Astana – jasyl qala», «Kel, balalar, oqylyq!» syndy türlı konkurstar da ötkızılıp keldı. Muzei qabyrǧasynda älemdık bedelı bar önerpazdardyŋ şeberlık därısterı de ūiymdastyrylyp tūratyn.
Talai adam osynda jūmyrtqaǧa suret salu önerın, peizaj, portret saludy meŋgerdı. Jyl saiyn muzeide 1 myŋǧa juyq ıs-şaralar ötetın. Al oǧan qatysuşylardyŋ sany – 70 myŋnan asady.
Mıne, kışkentai muzeidı qalanyŋ qadırlı öner mekenıne ainaldyrǧan Nelli Şivrinanyŋ eŋbegı elorda üşın eren. Qazaqstannyŋ beineleu önerı salasyn damytuǧa üles qosyp jürgen Nelli Viktorovnanyŋ eŋbegıne tabys tıleimız.
Qymbat TOQTAMŪRAT