Keşe «Hanşatyr» sauda jäne oiyn-sauyq ortalyǧynyŋ oŋ qaptalynan tūrǧyzylǧan etnoauylda «Myŋjyldyqtar toǧysyndaǧy Astana» atty köşpendıler örkenietınıŋ festivalı şymyldyǧyn türdı. Sonau bır ǧasyrdaǧy qazaq dala körınısın bügınge jetkızgen merekelık şara tört künge sozylmaq.
Festival elımızdıŋ tükpır-tükpırınen kelgen qatysuşylardyŋ şeruımen bastaldy. Jaiau Mūsanyŋ änıne bilegen köpşılıktıŋ dumany tartymdy konsertke ūlasty. Keşte «Aq jarma» etno-folklorlyq, «Naz» memlekettık bi ansamblderı, «Sabo» atty özbek bişılerınıŋ toby, qyrǧyzstandyq belarus qyzy Iýlia Russkaia öner körsettı. Köpşılık Maŋǧystau oblysynan kelgen Quyrşaq teatrynyŋ qoiylymyna dän riza boldy.
Festivaldıŋ alǧaşqy künınde toǧyzqūmalaq, asyq atu syndy ūlttyq sport türlerınen bäseke bastalyp kettı. Känıgı şeberler kiız basudan şeberlık synybyna äzırlık üstınde. «At jalynda» atty şabandozdar dumany qonaqtarǧa taŋdai qaqtyrmai qoimady. Şara barysynda qazaq batyrlary naizalasyp, qylyştasyp, jekpe-jekke şyqsa, aidai arudyŋ jolynda jamby közdedı. Sodan keiın kökpar tartysyp, qyz quu oiynyn körsettı.
Jūrtşylyqty qyzyqtyrǧany – qolöner būiymdarynyŋ järmeŋkesı. Elımızdıŋ aimaqtarynan jäne türkı tıldes elderden kelgen zerger, ūsta, şeberler öz qoldarynan şyqqan būiymdaryn saudaǧa qoiǧan. Olardyŋ jaimalarynda er-tūrman sekıldı at äbzelderı, qylyş, qanjar, aibalta, qalqan, terıden tıgılgen ämiiannyŋ tür-türı, sazdan jasalǧan qūmyra, ydys-aiaqtar, sazsyrnailar, äşekei būiymdary, qazaqy taqiia bar.
Jastardy maŋyna üiırıp, saz balşyqty ileudıŋ, kädege jaratudyŋ täsılderın üiretıp otyrǧan türkıstandyq Abai Rysbaevty az-kem äŋgımege tartqan edık.
– Astana toiyna alǧaş ret keluıŋız be?
– Joq, jyl saiyn kelemın. Bas şaharymyzdyŋ toiy küllı qazaqtyŋ merekesı emes pe? Sondyqtan, toiǧa önerımızben şaşu şaşqymyz keledı. Är jyly merekeden qalmauǧa tyrysamyn.
– Saz balşyqty ilep, paidaly būiymǧa ainaldyrudy qaidan üirendıŋız?
– Äkemnen qalǧan miras dei almaimyn. Almatydaǧy körkemsuret uchilişesınde oqydym ǧoi. Qolyma diplomymdy alǧannan berı käsıbım osy. Qazaqstannyŋ bıraz jerınde eŋbek ettım mamandyǧymmen. Egemendıgımızdı alǧaly naryqtyq zaman bastaldy. Sodan keiın qolymyzdan kelgenın pūldauǧa kırıstık. Sūranys köŋıl quantady. Bala-şaǧanyŋ näpaqasyn aiyruǧa jetıp jatyr.
– Şäkırt tärbieleisız de, mūnda maŋyŋyzǧa jastardy jinap alypsyz?..
– Oŋtüstık Qazaqstan oblysynyŋ äkımı Asqar Myrzahmetov Türkıstan qalasynan qolönerşıler mektebın aşyp bergen. Sonda ūstazdyq etemın. Özımızdıŋ şeberhanamyz bar. Tälım aluşylardyŋ qatary jyl sanap köbeiu üstınde.
Aldaǧy uaqytta elımızdegı qolönerdıŋ auqymy keŋeiıp, dami tüsetınıne senımdımın.
– Ūl-qyzdaryŋyzdyŋ arasynda jolyŋyzdy quǧandar bar ma?
– Tört qyz, bır ūlym bar. Ūlym, mıne, ärdaiym qasymda. Ekı qyzym menıŋ mamandyǧymdy igerıp, jūmys ıstep jür.
Abai şeber äŋgımesınıŋ arasynda saz balşyqty daiyndaudyŋ joldary, qūmyralardyŋ türlerı jäne būl önerdıŋ tarihy töŋıregınde söz qauzady.
Merekelık köşpendıler festivalı turaly kelesı sanymyzda keŋınen jazatyn bolamyz.
Ashat RAIQŪL
