Balalardy qorǧaudyŋ halyqaralyq künı «Astanalyq» saiabaǧyna barǧanbyz. Ainaladaǧy baldyrǧandardyŋ şat külkısı özımızdıŋ balalyq şaǧymyzdaǧy alaŋsyz künderge jeteledı. Sol kezde üş ai kanikuldy ala keletın jaimaşuaq jazdy asyǧa kütetınbız. Jazǧy demalysqa şyǧa salyp, auylymyzda jalaŋaiaq qyr keşıp nemese qaladaǧy apalarymyzǧa qydyryp baratynbyz. Küzde mektebımızge oralǧanda «Men jazdy qalai ötkızdım?» taqyrybyna şyǧarma jazatynbyz. Sonda qalai bolǧanda da auylda ötken kanikul qaladaǧydan qyzyq edı.
SAIаHATŞYLAR STANSİIаSY
İä, bız auyldan şyqqan bala bolatynbyz. Qazırgı köp qala balalaryndai künūzaq kompiuterge telmırmei, taza auada künımızdı ötkızetınbız. Alaida, qalada da kanikuldy qyzyqty ötkızuge bolady eken. Äsırese, Astana būl jaǧynan özge öŋırlerden köş ılgerı siiaqty.
Elordada 2005 jyly Jas saiahatşylar stansiiasy aşylǧan. Qalalyq Bılım basqarmasyna qarasty mekeme bas qaladaǧy 20 mekteptıŋ 5-10 synyp oquşylaryn, bas-aiaǧy 743 jetkenşektı jyl boiyna türlı tanymdyq jäne sporttyq şaralarmen qamtyp keledı. Saiabaqtaǧy alaŋqaiǧa tıgılgen bırneşe şatyrda bız stansiianyŋ üiırmelerıne qatysatyn balalardy kezıktırdık. Onda jartasqa örmeleu boiynşa jarys ötıp jatyr eken. Balalar jartasqa ūqsattyryp jasalǧan qūrylysqa örmeleudıŋ şeberlıgın körsettı. Bız osy mekemenıŋ Ädıstemelık bölımı meŋgeruşısı Gülnär Qorabaevamen tıldestık.
Onyŋ aituynşa, saiahatşylar stansiiasynda 26 üiırme bar. Sonyŋ ışınde «Tau turizmı», «Jaiau jüru turizmı», «Su turizmı, «Alpinizm», «Jartasqa örmeleu», «Turistık köpsaiys», «Sporttyq baǧdarlau», «Veloturizm» syndy sporttyq baǧyttaǧy jäne «Jas ekolog – ölketanuşylar», «Jas arheologtar», «Ölketanuşy – turister», «Geograf – ölketanuşylar», «Mūrajai ısı» siiaqty tanymdyq sipattaǧy üiırmeler, sondai-aq, balalarǧa estetikalyq tärbie berudı közdeitın «Bard änderı» üiırmesı jūmys ısteidı.
- Astana qalasy Bılım basqarmasynyŋ habarlauynşa, «Arman» sporttyq-sauyqtyru lagerınde balalar biyl 6 mausymnan – 12 tamyzǧa deiın demalady. Jalpy alǧanda 5 auysym közdelgen. Ärbır auysymda 330 baladan bolady. Al jaz mezgılı boiynşa 1650 balany qamtu josparlanǧan.
«Tärbielenuşılerımız jaz mezgılınde, mausym aiynyŋ 14-ınen bastap taza auaǧa şyǧyp, tabiǧat aiasynda demalady. Aqmola oblysynyŋ Ereimentau audanynyŋ Qaratau taulary şatqalyndaǧy Alǧabas auyly maŋynda «Batyr» şatyrlyq lagerı tıgıledı. Onda balalar üş mausym boiy, är mausymda on künnen kanikuldy qyzyqty, ärı densaulyqqa paidaly etıp ötkızedı. Jetkınşekter sol uaqyt boiy kompiuter betın körmei, noutbuk, ūialy telefon qoldanbaidy. Otqa tamaq pısırıp, turistık saparlarǧa şyǧady. Türlı oiyndar ūiymdastyrylady. Bızdıŋ nūsqauşylarymyz olarǧa baǧyt-baǧdar beredı» deidı G. Qorabaeva.
JAS JEŊIMPAZDAR
Stansiiada patriottyq şaralar da ūiymdastyrylyp tūrady. Alǧan baǧytyna säikes balalar sletterge, jarystarǧa, konkurstarǧa qatysady. Mäselen, mamyr aiynda Şymkent qalasynda «Otan jolymen» atty ölketanuşy – turisterdıŋ sletı öttı. Astana qalasynyŋ qūramasyna Leila Şmidke, Dina Qaiyrova (№ 13 orta mektep), Nūrbai Esenov, Qaiyrjan Saparov, Jansūltan Säulembaev (№65 mektep-gimnaziia), Änel Sūltanova, Arailym Jarylqasyn (№50 mektep-liseiı), Malika Baironova (№72 mektep-gimnaziia) jäne Eljan Uahitov (№53 orta mektep) kırdı. Komandaǧa №65 mektep-gimnaziiasynyŋ geografiia mūǧalımı, jaiau jüru turizmı üiırmesınıŋ jetekşısı Bekzat Rahymbekov jäne №50 mektep-liseiınıŋ geografiia mūǧalımı, «Geograf-ölketanuşylar» üiırmesınıŋ jetekşısı Qabanbai Jaqypov jetekşılıgımen elorda qūramasy onda jalpykomandalyq üşınşı oryndy jeŋıp aldy. Balalardy qorǧaudyŋ halyqaralyq künı Astananyŋ Bılım basqarmasy komandany marapattady.
Ötken aptada Aqmola oblysynyŋ Prirechnyi auylynyŋ Mailan şoqysy maŋynda «Su aǧyny – 2016» atty su turizmı boiynşa qalalyq jarys öttı. Üş künge sozylǧan jarysqa 80 adam qatysty. Qorytyndysynda jasyna bailanysty ärtürlı topqa bölıngen jeŋımpazdar anyqtaldy.
- «Batyr» şatyrlyq lagerınıŋ 14 mausymnan – 14 şıldege deiın sozylatyn üş auysymy ışınde 375 jetım bala, az qamtylǧan otbasylardan şyqqan balalar kanikuldaryn tegın ötkızedı.
Elımızde qūpiiaǧa toly jäne qatparly tarihtan syr şertetın üŋgırler kezdesedı. Jas saiahatşylar stansiiasynda osyǧan bailanysty «Speleoturizm» üiırmesı de jūmys ısteidı. Jalpy, jaiau, su, tau üŋgır turizmderın stansiia nūsqauşylary kürdelı sporttyq joryqtarǧa balaidy. Alpinizm men jartasqa örmeleu ekstremaldy turizm türıne jatady. Balalar qarşadaiynan osyndai el men jer köruge sebep bolatyn, ūltymyzǧa älı de taŋsyqtau körınetın sport türlerın üirenude. Aitpaqşy, stansiia üiırmelerıne qatysatyn jetkınşekter bıraz şet memleketterdı aralady. Jartasqa örmeleu sporty boiynşa Avstriia, Fransiia, Germaniia, Singapur, İran, İrak elderınde bolyp, jüldegerdıŋ qatarynan körındı. Būdan özge de Japoniia, Qytai, İndoneziia, Braziliia syndy memleketterde bolyp, Qazaqstannyŋ abyroiyn asqaqtatty.
- 160 jetım bala jäne ata-ana qamqorlyǧynsyz qalǧan balalar «Borovichok» demalys ornynda sauyǧady.
Stansiia köptegen sporttyq federasiialarmen serıktestık ornatqan. Sondai-aq, Astana qalasy IID Naşaqorlyqpen küres basqarmasymen, Astana qalasy Salauatty ömır saltyn qalyptastyru ortalyǧymen ünemı bailanysta bolyp, olardyŋ jaǧymsyz, ziiandy ädetterge qarsy şaralaryna atsalysyp tūrady.
Qoryta aitqanda, stansiia üiırmelerıne qatysatyn balalardyŋ alary köp. Ärine, mekeme bolaşaqta elordadaǧy barlyq mektep oquşylaryn qamtysa, nūr üstıne nūr bolar edı.
Amanǧali QALJANOV
