26 mausym künı «Qazaqstan» ortalyq konsert zalynda balet önerınıŋ jaryq jūldyzy, ukraindyq önerpaz Denis Matvienkonyŋ teatry «Quatro» jäne «Radio and Julie» qoiylymdaryn qoiady. «KJ» art agenttıgınıŋ şaqyruymen elordaǧa at basyn tıreitın öner ūjymynyŋ jaŋalyǧy nede? Ony bızge atalmyş agenttıktıŋ art-direktory, baletmeister Jänıbek Qaiyr aityp berdı.
– Kompaniiany qūrudaǧy basty maqsatym – qazaqstandyq körermendı älemdık balet jūldyzdarymen, osy önerdıŋ jaŋa aǧymdarymen jaqyn tanystyru. Balet tek qana klassikadan tūrmaidy. Qazır modern siiaqty zamanaui baǧyttar da şyqty. Denis Matvienkonyŋ özı – sondai jaŋaşyldyqqa jaqyn, balettıŋ qyr-syryn meŋgergen älemdık deŋgeidegı jūldyz, Mariia teatrynyŋ premery, Ülken teatr şaqyrǧan jūldyzdy balet bişısı. Biyldan bastap ol Novosıbırdegı opera jäne balet teatrynyŋ körkemdık jetekşısı qyzmetıne kırısıp otyr, – dep bastady äŋgımesın baletmeister.
Onyŋ aituynşa, «Radio and Julie» baletı klassik qalamger Uiliam Şekspirdıŋ «Romeo men Djuletta» şyǧarmasynyŋ jelısımen qoiylmaq. Alaida, qoiylym jaŋaşa taldauda bolmaq.
«Denis onyŋ ornyna «Sabat» baletın ūsynǧan. Bıraq, atalmyş balettı qazaqstandyq körermennıŋ nazaryna şyǧaru älı erterek dep oilap, aldyndaǧy şyǧarmaǧa toqtadyq. Būl balette «Radio and Hair» degen ataqty rok-toptyŋ muzykasy oinaidy. Muzyka men qoiylym-dy qoiuda horeograf Edvard Kliuk körermendı qyzyqtyratyn özındık erekşelıkterdı tapty. Osyndai balettı qazaqstandyqtar älı körmegen.
Al «Quatro» baletınde osy öner türındegı jaŋa aǧymdar, iaǧni, tehnologiia zamanyndaǧy qazırgı tynys-tırşılıgımız qarbalasymen qosa körınıs tabady. Iаǧni, būl şyǧarma arqyly bügıngı ömırımızdı syrtynan tamaşalauǧa bolady.
Baletke tört keiıpker qatysady. Onyŋ ärqaisysynyŋ öz ömırı, öz energetikasy bar. Bır erekşelıgı – «Quatro» baletıne arnaiy muzyka jazyldy. Sahnada ol roial men violoncheldıŋ süiemeldeuımen jandy dauysta oryndalady» deidı Jänıbek Qaiyr.
Baletmeister äŋgıme barysynda «Astana Opera» teatrynyŋ qoiylymdaryna qatysty da pıkırın bıldırdı. Onyŋ sözınşe, teatr qoiǧaly otyrǧan «Parij Qūdai anasynyŋ ǧibadathanasy» baletı – öner ūjymynyŋ ülken damu jolyna tüskenınıŋ belgısı jäne önerdegı zor jetıstıkterge jeteleitın qoiylym. «Sondai qoiylymdar Astanada jiırek qoiyluy tiıs. Sonda halyqta da taŋdau bolyp, balet önerıne jaqyndai tüsedı» deidı ol. Agenttık te būl teatrmen bolaşaqta ärıptestık ornatpaq.
«KJ» art agenttıgı Astanada şeteldık ärtısterdıŋ qatysuymen balet qoiu jobasyn alǧaş ret qolǧa alyp otyr. Agenttık art-direktory bolaşaqta elordaǧa älemdık jūldyzdar qatysatyn klassikalyq baletterdı äkelmek. Sondai-aq, şetel sahnalarynda öner körsetetın qazaq jūldyzdaryn Astanaǧa jinau mäselesın oilastyruda. Mäselen, Budapeşt teatrynda jūmys ısteitın Äliia Tanyqbaeva syndy bişını şaqyrmaq. Baletmeisterdıŋ aituynşa, ol siiaqty älemdık deŋgeidegı qazaq ärtısterı şetelde öte köp. Būiyrtsa, būl joba da aldaǧy bırneşe jylda jüzege asady.
Amanǧali QALJANOV
