QAZAQ ESTRADASYNYŊ QYRANDARY

Qazaq estradasynyŋ qazanyn ortaitpai, otyn öşırmegen ekı top bolsa, sonyŋ bırı – «MuzArt».
Tamyljyǧan änderımen talaidyŋ jüregıne jol salyp, janyn tebı­rentken būl ūjym biyl 15 jasqa toldy. Ötkendı saralap, oi tüietın, tyndyrylǧan tırlıkke esep beretın şaq naǧyz. Osy oraida «MuzArt» önerpazdary Astana törınde au­qymdy şyǧarmaşylyq keşın ūiym­dastyrmaqşy. Dübırlı toi 8 şılde künı «Qazaqstan» ortalyq konsert zalynda ötedı.

JARYQ JŪLDYZ JARQ ETTI
Elımız egemendık alǧan tūsta qazaq muzykasy on şaqty jyldai ötpelı kezeŋdı bastan keşıp, üreŋ-süreŋ küide boldy. Būl qūbylys, äsırese, estrada janrynda qattyraq baiqaldy. Osy kezde reseilık ärıptesterınıŋ ızın sättı jalǧastyra bılgen orystıldı änşıler otandyq şou-bizneske oŋai beiımdelıp kettı. Qaida barsaŋ, Parviz Nazarov, Kirill Li, «Iаşlyk» jäne «Miuzikolanyŋ» ataqtary aspandap tūrdy. Al qazaqtıldı ortadan tek «ABK» ǧana būlt arasyndaǧy naizaǧaidai anda-sanda jarq ete qalatyn. Bıraq jalǧyz toptyŋ äreketı täi-täi basqan qazaq estradasynyŋ qanatyn qataityp, basqalarmen bäsekelese aluyna jetkılıksız bolǧany aidan anyq edı. Osylaişa naryq deitın asau teŋızde qaiyqtai qaltyldaǧan qazaqtıldı sahna öz arnasyn HHI ǧasyrdyŋ tabaldyryǧyn attaǧan soŋ baryp tapty. Sol köştıŋ basynda «MuzArt» toby tūrǧanyn eşkım joqqa şyǧara almas.
Esımı bala künınen elge tanys Meirambektıŋ mūŋdy qoŋyr ünı, Säkennıŋ sänı kelısken tūlǧasy men aşyq tenor dauy­sy, Maqsattan maidai esken biiazylyq lebı bır-bırımen ün­desıp, tyŋdarmandy lezde bau­rap äkettı. Topqa keiınnen qo­sylǧan Kenjebektıŋ de özındık tūnyqtyǧy trio ajaryn odan saiyn aşa tüstı. Änge degen ep­tılıgımen qatar, talǧamǧa degen tektılıgın de tanytqan «MuzArt» jıgıtterı är tuyndynyŋ tälımı men tärbiesıne basa nazar audardy. Sonyŋ arqasynda bas­qaǧa ūqsamaityn jaŋa stil, tyŋ bolmys qalyptastyryp, qazaqtıldı jäne orystıldı bolyp qaq jarylǧan qazaqstandyq tyŋdarmandy ortaq auditoriiaǧa toǧystyrdy. Qysqasy, «MuzArt» naryqtyŋ mūzyna taiǧanaǧan ūlttyq estradamyzdy aiaǧynan tık tūrǧyzyp, daŋǧyl jolǧa salyp berdı.

EŊBEK ESKERUSIZ QALMAIDY
Sahnada özderıne elık­tegen toptar köbeigende «MuzArt» müşelerı taǧy da tapqyrlyq pen tabandylyq tanytty. Olar ülken ūjymdy daiarlau men saqtaudyŋ qiyn­şylyǧyna qaramastan, täue­kelge bel buyp, vokaldy-instrumentaldy ansambl qūrdy. Toptyŋ art-direktory Erlan Jünısbaimen, muzy­kalyq prodiuserı Arman Beksūltanmen aqyldasa otyryp, qabılet-qarymy myqty muzykanttardyŋ basyn bırık­tırdı. Qazırgı taŋda «MuzArt» qūramynda Meirambek Besbaev, Säken Maiǧaziev, Kenjebek Janäbılevpen qatar Ǧalymjan Artyqbaev, Erlan Qūlahmetov, Beksūltan Arman, Erık Jasaqbaev sekıldı talantty azamattar bar. Jūrttyŋ köbı kompiuterdıŋ quatyna süienıp, fono­gram­maǧa den qoiyp jat­qanda atalmyş ūjym vokaldy-ins­trumentaldy ansambldıŋ süiemeldeuımen tırı dauysta än salyp jür.
Halyqtyŋ ystyq yqyla­syna bölengen «MuzArt» müşelerınıŋ eŋbegı laiyqty därejede baǧalanuda. Näti­jesınde Meirambek Besbaev, Säken Maiǧaziev jäne Kenjebek Janäbılov «Daryn» Memlekettık jastar syi­lyǧynyŋ iegerlerı bolyp, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen mädeniet qairatkerlerı atandy. Būdan bölek, «Altyn samūryq» jobasynyŋ on üzdıgı tızımıne engenı üşın ma­­ra­­pattaldy. Sonymen qosa, «MuzArt» toby 2013 jyly qyr­küiekte «Muzzone» tele­arnasynyŋ EMA premiiasynda «Üzdık ūjym» nominasiiasyn jeŋıp aldy.
Sahna önerı qalyŋ orman tärızdı. Onda myŋ san aǧaş ösıp, jetıledı. Keibıreuı tym älsız, alǧa ūmtyluǧa qauqarsyz bolady. Mūndailardy säl jel şaiqasa, būtaǧy synǧyş, qoparylǧyş keledı. Nu toǧaidyŋ ışınde ūzaq jyldar boiy jaiqalyp, öŋın bermeitın biık şyrşalar da kezdesedı. Olar aptap ystyqqa da, qaqaǧan boranǧa da mız baqpaidy. «MuzArt» toby sondai alyp şyrşa ıspettes. Eŋbektegen baladan eŋkeigen qariiaǧa deiın äsem änderımen elıtıp, köŋılderıne jıbektei jylylyq syilaityn serılerge būqaranyŋ da berer batasy mol şyǧar.

SÜIIKTI ÄNDER ASTANA TÖRINDE ASQAQTAIDY
«MuzArt» tobynyŋ şyǧar­maşylyq keşı aldynda üş änşını äŋgımege tartqan edık.
– Konsertten tyŋdarman köp jaŋalyq kütedı. Şou jasauǧa uäde beresızder me?
SÄKEN: Bız endı aqyl toq­tatqan, keiıngı tolqynǧa keŋes beretın jasqa jettık qoi. Oŋdy-soldy sekırıp, sahnany basy­myzǧa kötergenımız jaramas. Sondyqtan daŋǧaza şou jasauǧa qūlşynbaimyz. Esesıne mändı, maǧynaly keş ūiym­dastyryp, konsertke kelgen är qonaqtyŋ köŋılıne jaǧatyn jaǧymdy änderdı oryndaimyz. Bızdı «MuzArt» vokaldy-ins­trumentaldy ansamblı men Qa­zaq­stannyŋ eŋbek sıŋırgen öner qairatkerı Aleksandr Aby­laevtyŋ jetekşılıgındegı estradalyq-simfoniialyq orkestr süiemeldeidı.
KENJEBEK: Konsertte 4 jaŋa änımız aitylady. Onymen bırge, el esınde qalǧan eskı änderımızdı de şyrqaimyz.
– Mereilı şaranyŋ Astana künımen tūspa-tūs keluı de jauapkerşılık jüktei me?
MEIRAMBEK: Būl oraida elorda äkımdıgınıŋ qoldauy öte zor. Aituly data aiasynda bas şa­hardyŋ törınde jeke ke­şı­mızdı beru – abyroily şarua. Onyŋ üstıne, konsertımız el täuelsızdıgınıŋ 25 jyldyǧy qar­saŋynda ötkelı otyr.
SÄKEN: Astana jūrtşy­ly­ǧy asa talǧampaz. Jalpy, qala mädenietınıŋ qandai deŋgeide ekenı bır körgen janǧa belgılı ǧoi. Bärınen būryn şahardaǧy köşelerdıŋ taza­lyǧy, ǧimarat­tardyŋ as­qaqtyǧy, adamdardyŋ sy­pa­iy­lyǧy ūnaidy. Ärine, şet jaqtaǧy audandarda älı de at­qarylar ıster barşylyq. Bylai­ǧy köpşılık änşılerdı «äuejaidan tüse sala orta­lyqqa tartady, tek jyltyr när­senı ǧana köredı» dep oilauy müm­kın. Äitkenmen, bız de bärın baǧam­daimyz. Köş jüre tüze­ledı demei me qazaq?! Elordamen qatar, özge de qala­lardyŋ ädemı ärı körıktı bol­ǧanyna ne jetsın?!
– Byltyr «Instagram» jelısınde prodiuser Jan Mūqanovpen äzıl-şyny aralas bästeskenderıŋızdı bılemız. «MuzArttyŋ» 15 jyldyq mereitoiynan soŋ şaş­taryŋyzdy tyqyrlap alyp tastaityn bolǧan edıŋızder…
SÄKEN: Ony oryndadyq qoi. Negızı būl ideiany şy­ǧar­ǧan – Meirambek. Ol 1987 jyl­dan berı şaşyn tyqyrlap almapty (külıp). Dostar ara­syndaǧy jeŋıl qaǧytpa retınde qabyl­daŋyz­dar. Alaŋsyz, osylai äzıl jaras­tyryp jürgen qandai jaqsy?!
– Jazda demalasyzdar ma? Älde şyǧarmaşylyq jūmys qyza ma?
KENJEBEK: Äzırge demalys būiyrmaityn siiaqty. Jazda «MuzArt Live» joba­synyŋ basy-qasynda bolamyz. Būiyrsa, būl teleşou 16 jeltoqsanǧa deiın jalǧasady. Aqtyq synnan sürınbegen jıgıtterdı jinap, jaŋa toptyŋ tūsauyn kesemız. Izbasar ını­lerımızdı öz jolymyzben bau­lyp, öner älemıne enuıne müm­kındık jasaimyz.
Izdenımpaz toptyŋ ılkımdı ısterıne şyn jürekten sättılık tıledık.

Botagöz MARATQYZY