EKSPO-2017 halyqaralyq körmesıne orai elımızde elektrondy ensiklopediiasy jasalu üstınde. Būl «Menıŋ elım» ūlttyq jobasy dep atalady. Osy jobany jüzege asyru «100 naqty qadam» Ūlt josparynyŋ törtınşı baǧytynda jan-jaqty aitylǧan. Būl joba aiasynda bırneşe tehnologiialyq şarany ıske asyru qarastyrylyp otyr. Sonyŋ eŋ kölemdısı de, maŋyzdysy da – «Qazaqstan ensiklopediiasy» keŋ auqymdy internet jobasyn qūru. Mūndaǧy maqsat – elımızdegı ärbır azamatqa jäne şeteldık turiske el turaly köbırek bıluge kömektesu. Bır saittan Qazaqstannyŋ tarihy men bolaşaǧy turaly barlyq dünielerdı tabuǧa bolady.
– Ūlt josparynyŋ 87-şı qadamynda elektrondy «Qazaqstan ensiklopediiasyn» jasap şyǧaru josparlanǧan. Onda eldıŋ tarihy men mädenietı, qyzyqty oqiǧalar jäne qarapaiym qazaqstandyqtardyŋ ömırı turaly aqparattar bırıktırıledı. Būǧan qosa, Qazaqstan astanasy men özge de qalalarynyŋ geografiialyq jäne strategiialyq mälımetterın ūsynu közdelgen. Portal bır esepten eldıŋ «saparnama kartasy» bolady. Ūlttyq jol körsetuşı jäne virtualdy habarlasu tūǧyrnamasyna ainalady. Jobany ıske asyru «Astana EKSPO-2017» halyqaralyq körmesın ötkızu uaqytyna josparlanǧan. Virtualdy ensiklopediianyŋ basty maqsaty – Qazaqstannyŋ ärbır azamatyna jäne şeteldık turiske el turaly köbırek bıluge kömektesu bolǧandyqtan, portalǧa Qazaqstan boiynşa 3D beine turlary ornalastyrylady. Sondai-aq, onda Ūlttyq qūrmet taqtasy qoiylady, – deidı joba jaiynda Qazaqstan halqy assambleiasy janyndaǧy «Qoǧamdyq kelısım» RMK direktorynyŋ orynbasary Ǧaziz Telebaev.
Boljam boiynşa anyqtamalyq portal ekı aqparattyq deŋgeige bölınedı eken. Bırınşı deŋgei, negızınen, bır-bırımen ortaq navigasiialyq jüie arqyly bailanysqan Qazaqstan turaly mälımetterden qūralmaq. Onda sandyq mälımetter, suretter, karta jäne taǧy basqa derekter qamtylady. Al ekınşı deŋgeide respublikalyq maŋyzy bar 14 oblys pen 2 qalanyŋ ärqaisysy turaly negızgı anyqtamalyq mälımetter jinaqtalady. Öŋırdıŋ tynys-tırşılıgın tügel qamtityn 16 klasterde äkımşılık territoriialyq bölınuı, tabiǧi jaǧdailary men resurstary, halqy, ekonomikasy, mädenietı, körnektı qairatkerlerı jäne taǧy basqa da mälımetter jinaqtalady. Osy aitylǧandardan bölek, türlı baǧyttar boiynşa naqty aqparattyq kömekter ūsynatyn keşender ornalastyru josparlanǧan. Onyŋ özı biografiialyq, bibliografikalyq, tarihi-geografiialyq, kartografiialyq, gerdaldikalyq, numizmatikalyq, genealogiialyq siiaqty jetı salany qamtidy.
Qazırgı uaqytta kömekşı aqparattyq keşenderdı qūru jūmystaryn Ūlttyq akademiialyq kıtaphana qyzmetkerlerı men özge de mekemeler, ūiymdardyŋ mamandary qolǧa alǧan. Mysaly, tarih boiynşa QR Bılım jäne ǧylym ministrlıgı Memleket tarihy instituty, ädebiet baǧytynda M.Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner instituty, mädeniet salasyndaǧy jūmystarǧa Qazaq ǧylymi-zertteu mädeniet instituty qyzmetkerlerı tartylǧan.
«Qazaqstan ensiklopediiasy» internet jobasyn basqaru üşın Bas ǧylymi-redaksiialyq keŋes pen Bırıkken ǧylymi-redaksiialyq alqa qūrylǧan. Keŋestıŋ qūramynda QR Ūlttyq akademiialyq kıtaphanasynyŋ jetekşısı men qyzmetkerlerı, ǧylymi instituttardyŋ jetekşılerı, sondai-aq elımızdıŋ belgılı ǧalymdary kırgen. Redaksiialyq alqa qūramynda taqyryptyq jäne aimaqtyq ensiklopedist, bibliografika, biografika, kartografika, geraldika, numizmatika men genealogiia salasynyŋ jetekşı mamandary jūmys ısteidı.
Mamandar jaŋa qazaqstandyq aqparattyq resurstyŋ tehnikalyq körsetkışterı jönınde naqty mälımet bere qoimaǧan syŋaily. Äzırge belgılısı – internet-ensiklopediiany Qazaqstan ūlttyq ensiklopediiasy portalyna ornalastyru mäselesın qarastyryp jatsa kerek. Elektrondy anyqtamalyqtyŋ negızın osy kontent qūraityn bolady. Sondai-aq, Qazaqstannyŋ barlyq aimaǧy, dälırek aitqanda oblystardyŋ, audandardyŋ, qalalar men auyldardyŋ damuy jönınde aqparattardy jinap, ūsynu da josparlanǧan. Jariialanǧan materialdardy kem degende jylyna bır ret tolyqtyryp, jaŋartyp otyruy üşın kez kelgen jerden internetke qosylu jäne tolyqtyrudy jürgızu qoljetımdılıgın jasau da ūmyt qalmaǧan. Jaŋa internet joba ıske qosylǧanda, elımızdıŋ qai salasyna, tūlǧasyna qatysty bolmasyn, barlyq aqparatqa qol jetkızu tıpten oŋaiǧa tüsedı.
Meŋdolla ŞAMŪRATOV
