Sahnadan sälem IV Halyqaralyq teatr festivalı körermenderın kütedı

Astana künı qarsaŋynda  jyl saiynǧy dästürlı şara – «Sahnadan sälem» IV Halyqaralyq teatr festivalı şymyldyǧyn türedı. Atalmyş aptalyq 20-26 mausym aralyǧynda ūiymdastyrylady. Būl uaqytta elordalyq teatrlar sahnasynda jergılıktı ärtıstermen qatar Almaty, Jezqazǧan, Oral, Öskemen, Şymkent, Semei, sondai-aq Mäskeudıŋ «Teatr Luny» jäne Kievtıŋ «PaperWall» teatrlary öner körsetedı. 

Festivaldıŋ tūsauy 2013 jyly kesılgen. Būl uaqiǧa Astananyŋ 15 jyldyq toiy aiasynda öttı. Alǧaşqy festival kezınde şahar tūrǧyndary men qonaqtary sol şaqtaǧy eŋ tanymal qoiylymdardy tamaşalady. Halyqaralyq jäne respublikalyq baiqaularda jülde alǧan spektaklder körermender tarapynan öte joǧary baǧalandy. Elorda teatrlarynyŋ sahnasynda Astana, Almaty, Qaraǧandy, Qostanai, Aqtau, Şymkent, Taraz, Petropavl, Semei jäne Oral öŋırlerınıŋ teatr jūldyzdary öner körsettı. Būl aptalyqqa arnaiy qonaq retınde Europanyŋ eŋ bedeldı teatrlarynyŋ bırı – Litvanyŋ ataqty Orys dramalyq teatry şaqyryldy. Vilnius qalasynan kelgen qūrmettı qonaqtar Pavel Sanaevtyŋ «Pohoronite menia za plintusom» atty äigılı kıtabynyŋ jelısı boiynşa jazylǧan Marius Masiavichiustıŋ «Svolochnaia liubov» pesasyn sahnalady. Memlekettegı myqty teatrlardyŋ tūŋǧyş şeruı jaŋa esımder men talanttardyŋ tanyluyna jol aşty. Solardyŋ bırı Qalibek Quanyşbaev atyndaǧy Memlekettık akademiialyq qazaq muzykalyq-drama teatry somdaǧan «Taŋǧajaiyp planeta» qoiylymynyŋ premerasy boldy. Fantasmagoriia janryndaǧy spektakldıŋ ezuge külkı üiıretın ärı oilandyratyn epizodtary köp-tın. Qoiylymda Astana jaily bır auyz sözdıŋ joqtyǧyna qaramastan, körermen onyŋ būryn-soŋdy bolmaǧan jaŋa planeta turaly ekenın tez tüsındı. Būl – täuelsızdıktıŋ arqasynda Qazaqstannyŋ qaq törınde boi köter­gen elordanyŋ simvoly ıspettes edı.

• Anyqtama:
  Teatr festivalı Astanadaǧy teatr­lar sahnasynda ötedı. Spektaklderdıŋ bastaluy: 11.00, 16.00, 19,00.

2014 jyl…
«Sahnadan sälem» festiva­lınıŋ alǧaşqy mausymy öz kezegınde betaşar şara retınde qabyldansa, 2014 jylǧy teatr aptalyǧy äldeqaida salmaqty ärı auqymdy deŋgeide öttı. Astana sahnasynda spektakl qoiyp, käsıbi şeberlıkterın paş etu mümkındıgıne tek joǧary därejedegı teatrlar ie boldy. Öitkenı, dodaǧa qatysuşylar qataŋ talappen ırıkteldı. Arnaiy komissiia äuelı qoiylymdardyŋ beinejazbalaryn mūqiiat körıp, sol arqyly festivalge laiyqty teatrlardy taŋdady. Nätijesınde Qazaqstannyŋ 14 oblysynan 9 teatr sūryptaldy.
Osylaişa 400-dei ärtıs körermender nazaryna tragediia, drama, komediia sekıldı türlı janrdaǧy spektaklderdı ūsyndy. Festivaldıŋ Astana künıne orai ūiymdastyryluy osylaişa dästürge ainalyp şyǧa keldı.
Elorda toiyna syilyq retınde Türkiianyŋ Memlekettık teatry sahnalaǧan «Meraki» spektaklı jūrtşylyq yqylasyna bölendı. Qoiylym atauy qazaq tılıne «Beimazalyq» dep audarylady. Būdan bölek, festivalge Qazaqstan men Reseidıŋ äigılı teatr synşylary keldı.

2015 jyl…
Jyl saiyn «Sahnadan sälem» Halyqaralyq festivalınıŋ auqymy keŋeie tüstı. 2015 jyly şaraǧa 12 teatr qatysyp, dübırlı dodalarda jeŋımpaz atanǧan qoiylymdaryn daiyndap äkeldı. Üşınşı ret ūiymdastyrylǧan festivaldıŋ aşylu saltanatynda söz söilegen Astana qalasynyŋ Mädeniet basqarmasy basşysy Bolat Majaǧūlov: «Qazaqstannyŋ teatr älemın endı «Sahnadan sälem» festivalınsız elestetuge bolmaidy. Būl şara eldıŋ öner salasyndaǧy airyqşa uaqiǧaǧa ainaldy» dep atap öttı.
III Halyqaralyq festival belgılı «Sirano de Berjerak» komediiasymen şymyldyǧyn türdı. Ony aituly reseilık akter Sergei Bezrukov jetekşılık etetın Mäskeu guberniialyq teatry sahnalady. Spektakldıŋ erekşelıgı sol, qoiylymdaǧy äreketter tiflotüsındırme arqyly süiemeldendı. «Osyndai qyzmet türı bar, iaǧni, zaǧip jäne közı naşar köretın adamdarǧa yŋǧaily jaǧdai qarastyratyn teatr äzırge Reseide bıreu-aq. Sondyqtan bızdıŋ teatrǧa barşa qauym, onyŋ ışınde, mümkındıgı şekteulı jandar da köptep tartylsa deimız. Ökınışke qarai, mūndai sanattaǧy kısılerge arnal­ǧan qolaily orta qoǧamda az» degen bolatyn Sergei Bezrukov.

• Anyqtama:
  «Sahnadan sälem» IV Halyqaralyq teatr festivalınıŋ saltanatty aşylu räsımı men baspasöz mäslihaty 20 mausym künı saǧat 17.00-de «Jastar» teatrynda ötedı.

2016 jyl…
Festivaldıŋ endı qanat jaia bastaǧanyna qaramastan, onda elımızdıŋ tügeldei derlık öŋırınen – Pavlodar, Qaraǧandy, Soltüstık Qazaqstan, Qostanai, Maŋǧystau, Oŋtüstık Qazaqstan, Jambyl, Şyǧys Qazaqstan, Batys Qazaqstan, Aqmola, Aqtöbe oblystarynan, Aqtau, Atyrau, Almaty, Jezqazǧan, Taldyqorǧan, Türkıstan qalalarynan, sondai-aq, Resei, Litva, Türkiia, Daǧystan, Gruziia elderınen kelgen ärtıster öner körsettı. Biyl şaraǧa 11 teatr qatysady dep josparlanuda.
Astanadaǧy Mädeniet, mūra­ǧattar jäne qūjattama basqar­masynyŋ öner bölımı basşysy Baqyt Nūrpeiısovanyŋ aituynşa, elordalyq teatrlar sahnasynda Astana, Almaty, Jezqazǧan, Oral, Öskemen, Şymkent, Semei, sondai-aq, Mäskeudıŋ «Teatr Luny» jäne Kievtıŋ «PaperWall» teatrlary öner körsetedı.

***

Festivaldıŋ qūrmettı qonaq­tary ärı qazylar alqasy qūramynda tanymal dramaturg, teatr synşysy Erkın Juasbek bastaǧan öner qairatkerlerı bolady. Atap aitsaq, Qazaqstannyŋ Halyq ärtısı, eŋbek ardagerı, «Qūrmet» ordenınıŋ iegerı, professor Güljahan Äspetova, Qazaqstannyŋ Halyq ärtısı, Şäken Aimanov atyndaǧy ha­lyq­aralyq syilyqtyŋ iegerı, professor Talǧat Temenov, sondai-aq şeteldık qonaqtar – teatr jäne kino akterı, rejisser, Resei teatr menedjerlerı gildiiasynyŋ müşesı, «Mädeniet qairatkerlerınıŋ astanalyq sehı» Keŋesınıŋ müşesı İgor Krasnopolskii, teatrtanuşy, «Baltyq üiı» jobasynyŋ üilestıruşısı, TMD jäne Baltiia elderınıŋ «Reseidegı kezdesu» Halyqaralyq teatrlar festivalınıŋ jetekşısı Mariia Iýreva keledı.
Qalanyŋ barşa tūrǧyndary men qonaqtaryn «Sahnadan sälem» festivalıne şaqyramyz. Biletter Kongress-holl, «Jastar» saraiy, «Qazaqstan» OKZ, «Mega», «Saryarqa», «Keruen» oiyn-sauyq ortalyqtarynda satylady.

Botagöz MARATQYZY