«Beinet tübı – zeinet» degendei, ärbır adam ömır boiy eŋbek etıp, beinettenıp jasaǧan eŋbegınıŋ zeinetın qariia şaqta köruge qūqyly. Bıraq qartaiǧan şaqta qamsyz ömır süru üşın bolaşaqqa bügınnen bastap qamdanǧan abzal.
Būl tūrǧyda astanalyq zeinetkerlerdıŋ bırı, mädeniet jäne qoǧam qairatkerı Sairaş Äbışqyzy zeinetaqy qory turaly:
– Jurnalistık qyzmetten 2016 jyly qol üzıp, qoǧamdyq eŋbekke bet būrdym. Söitıp, bügınde 1965 jyldan bastalǧan, 50 jyldan asqan eŋbek ötılımnıŋ zeinetın körıp otyrmyn. Zeinetaqymdy ai saiyn belgılengen künde alyp otyrǧanyma rizamyn. Astanadaǧy qoǧamdyq kölıkterde zeinetkerlerdıŋ tegın jüru mümkındıgı memlekettıŋ erekşe qamqorlyǧy ekenın bır sätke de ūmytuǧa bolmaidy. Taǧdyrdyŋ jazuymen 70-ten asqanda bauyrlaryma süienıp otyrǧan jalǧyzılıktı jaǧdaiyma Ükımet tarapynan da türlı jeŋıldıkter jasaldy. Ol üşın raqmetten basqa aitarym joq. Elımız damyǧan saiyn qarttarǧa da qamqorlyqtyŋ arta tüsetınıne senımım mol, – deidı.
Jaqynda äleumettık jelı qoldanuşylary arasynda «1980 jylǧy tuylǧan azamattardan bastap keiıngı tolqyn da keleşekte zeinetaqy almaidy eken» degen pıkırler qyzu talqyǧa tüstı. Mūnyŋ şyndyqqa müldem janaspaitynyn, jai qaueset ekendıgın qor mamandary da rastady.
– Būl aqparatty keibır adamdar dūrys tüsınbese kerek. Jalpy, qazır zeinetaqy jüiesı üş deŋgeiden tūrady. Ol – memlekettık biudjetten tölenetın bazalyq zeinetaqy men eŋbek ötılınıŋ esebıne qarai tölenetın ortaq zeinetaqy. Ekınşısı – qorǧa audarylatyn mındettı zeinetaqy jarnalary. Üşınşısı – erıktı zeinetaqy jarnalary. Osynyŋ bärı jinaqtauşy zeinetaqy jüiesınıŋ barlyq deŋgeiın qūraityn bolady, – deidı «BJZQ» AQ Astana qalasy filialy direktorynyŋ orynbasary Aslan Nietov. – Jalpy, bolaşaǧymyz – öz qolymyzda. Qazır qanşa aqşa salsaq, bolaşaqta sonşa zeinetaqy alamyz. Qazırgı jastardyŋ zeinetaqysy bügıngı zeinetkerlerden artyq bolmasa, kem bolmaitynyna kümänım joq.
Al eŋbek ötılıne 14 jyl bolǧan M.Närıkbaev atyndaǧy QazMZU joǧary qūqyq mektebınıŋ aǧa oqytuşysy Mereke Jūrynova tūraqty salymşy retınde Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory özıne bolaşaqqa degen senımın ūialatatynyn aitady.
– Salymşylar qarjysynyŋ bügınde tek Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qoryna jinaqtaluy soŋǧy jyldardyŋ jaǧymdy jaŋalyǧy boldy. Sebebı 2013 jylǧa deiın ärtürlı zeinetaqy qory bolǧandyqtan, salymşylar keibır qorlarǧa kümänmen qarap, olardyŋ bır qordan ekınşısıne auysuy jiı oryn aldy. Al Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory sol kümändı seiılttı. Qazır salymdarymyzdy infliasiia deŋgeiıne qaramastan memlekettıŋ qarjynyŋ saqtaluyna kepıldık beruı bolaşaqqa degen ümıtımızdı arttyrady, – deidı ol.
Toqsan saiyn mūnda aşyq esık künı ötıp tūrady. Är şaranyŋ taqyryby da ärtürlı. Mysaly, jaqynda 20 qyrküiekte ötken aşyq esık künınıŋ taqyryby Qazaqstannyŋ jinaqtauşy zeinetaqy jüiesınıŋ qūrylǧanyna 20 jyl toluyna arnaldy. Onda mamandar keluşılerge zeinetaqy jüiesınıŋ qūrylu tarihynan bastap, qandai qyzmet körsetetınderın täptıştep aityp berdı.
– Elektrondy sifrlyq qoltaŋbaŋyz bolsa, üide otyryp-aq jeke zeinetaqy esep-şotyn aşu turaly ötınış bere alasyz. Sonymen qatar, bızdıŋ keŋsege bır ret kelıp, qosymşa kelısımşart jasap, esep-şotyŋyzda qanşa qarjy jinalǧany turaly mälımetter aluyŋyzǧa bolady. Onymen qosa, JSN men qūpiia söz arqyly jeke kabinetke kırıp, ondaǧy arnaiy esepteuış arqyly ai saiynǧy zeinetaqyŋyzdyŋ qanşa bolatyny turaly da bıle alasyz, – deidı «BJZQ» AQ Astana qalasy filialynyŋ jetekşı mamany Mūrat Qūrmanǧalinov.
Aita ketu kerek, astanalyqtar men qala qonaqtary zeinetaqyǧa qatysty kez kelgen sūraq jönınde endı «109» nömırıne habarlasa alady. Būl jönınde Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory men iKomek qalalyq monitoring jäne jedel äreket etu ortalyǧy arasynda kelısım jasaldy. Sondai-aq, Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qorynyŋ call-ortalyǧy da būrynǧysynşa jūmysyn jalǧastyra beredı. Tek «1418» nömırıne Qazaqstannyŋ barlyq öŋırınen habarlasatyndyqtan, iKomek ortalyǧynyŋ «109» nömırı astanalyqtar üşın qosymşa bailanys qūraly retınde qoldanylady.
– Mūndaǧy basty maqsatymyz – zeinetaqy qorynyŋ salymşylaryna bızdegı barlyq qyzmet türın tiısınşe paidalanuǧa mümkındık beru. Barlyq qyzmet elektrondy formatta da körsetıledı. Al qyzmet körsetude iKomek ortalyǧy öte yŋǧaily. Esep-şot aşu, mekenjaidy anyqtau siiaqty jūrtşylyq tarapynan jiı qoiylatyn sūraqtarǧa būl ortalyqtyŋ mamandary bırden jauap beredı, – deidı «BJZQ» AQ Astana qalasy filialynyŋ direktory, basqaruşy direktor Mūrat Şärıpov.
