Adamnyŋ ar-ojdanǧa köp köŋıl bölmei, tek näpsısın küittep ketuı – ony türlı azǧyndyqqa itermeleidı. Ata-babalarymyz «Aidai ajaryŋdy ittei näpsı tozdyrady» deptı. Dınımızde paraqorlyq, jemqorlyq, dünieqoŋyzdyq, zinaqorlyq syndy ülken künälardyŋ qataryna näpsıqorlyqty qosa atauy tegın emes. Öitkenı, näpsı ünemı tek qana jamandyqty, tänqūmarlyqty qalap tūrady. Qasiettı Qūrannyŋ «Iýsuf» süresınıŋ 53-aiatynda: «Rasynda, näpsı tek qana jamandyqty qalaidy» – dep keluı, sözımızdıŋ bırden-bır dälelı.
Kebenbai aqyn bylai degen eken: «Näpsı degen päle – dür, janǧan otqa sala – dür». Nasihat, naqyldardyŋ barlyǧynan bız ata-babalarymyzdyŋ sonau erte kezden näpsınıŋ jamandyǧynan halyqty saqtandyrǧanyn, el ışınde näpsıqūmarlyqtyŋ tübı jaqsylyqqa aparmaityndyǧyn keŋınen ügıttegenın bılemız.
Bızdıŋ elde jemqorlyq jyldan-jylǧa örşıp keledı. Şariǧat paraqorlyqty qatty aiyptaidy. Äbu-huraira (r.a.) riuaiat etken hadiste Paiǧambarymyz (s.a.s.): «Parany alǧan da, bergen de adamǧa jäne onyŋ zaŋdaryna Allanyŋ laǧynetı bolsyn» – degen. İslam ǧalymdary «onyŋ zaŋdary» degende deldaldardy tüsınuımız kerek degen toqtamǧa kelgen. Abdolla İbn Omardan jetken hadiste de däl osylai aitylady. Al, imam Nauauidıŋ jinaǧynda: «Parany aluşy da, beruşı de tozaq qauymynda» dep jazylǧan. «Qai halyqta talan-tarajdyq oryn alsa, ol qūrǧaqşylyq pen aştyqqa ūşyraidy, paraqorlyq jailaǧan eldı ünemı qorqynyş bileidı» degen de hadis bar.
«Basşynyŋ elın bır saǧat ädıl basqaruy – bır jyldyq näpıl ǧibadatqa teŋ» deidı Paiǧambarymyz (s.a.s.). Alaida, jaratqannyŋ būl mümkındıgın paidalanudy keibır basşylar esıne de alǧysy kelmeidı.
Maǧzūm qajy Baltabaiūly
