«Астана қаласының жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы» ММ қызметінің негізгі мақсаты – халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру болып табылады. Басқарудың аса маңызды басымдығы – қала тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыру, кедейлік, жұмыссыздық деңгейін төмендетуге бағытталған халықты әлеуметтік қамсыздандырудың тиімді жұмыс істейтін жүйесін құру.
Басқарма мемлекеттік қызметтің төмендегідей 22 түрін көрсетеді:
– Оңалтудың техникалық құралдарымен қамтамасыз ету;
– Протездік-ортопедиялық көмекпен қамтамасыз ету;
– Арнайы қозғалыс құралдарымен қамтамасыз ету;
– Санаторлық-курорттық емдеумен қамтамасыз ету;
– Жеке көмекшімен қамтамасыз ету;
– Маманның жестау тілін қамтамасыз етуі;
– Оңалтылған адамға куәлік беру;
– Жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша аз қамтылғандарға әлеуметтік көмек;
– Мүгедек балаларды үйде оқытуға жұмсалған шығындарды өтеу;
– Тұрғын үй көмегін тағайындау;
– Семей ядролық сынақ полигонында ядролық сынақтардың салдарынан зардап шеккен азаматтарды тіркеу, біржолғы мемлекеттік ақшалай өтемақы төлеу, куәліктер беру;
– Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек тағайындау;
– Өтініш берушінің (отбасының) АӘК алушыларға тиесілігін растайтын анықтама беру;
– Жұмыс іздеп жүрген адамдарды тіркеу;
– Жұмыссыздарды тіркеу;
– Жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шараларына қатысуға жолдама беру;
– Жұмыссыз ретінде тіркелгені туралы анықтама беру;
– Үйде күтім жасау жағдайында арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуге құжаттарды ресімдеу;
– МӘМ-де (ұйымдарда) арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуге құжаттарды ресімдеу;
– Жұмыс берушілерге шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсат беру және (немесе) ұзарту;
– Қандас мәртебесін беру және ұзарту;
– Еңбекші көшіп келушілерге рұқсат беру және ұзарту.
Халықты жұмыспен қамту саласындағы саясатты іске асыру шеңберінде.
Басқарма жұмыссыз азаматтарды, оның ішінде халықтың нысаналы топтарын жұмысқа орналастыру бойынша Астана қаласының халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің кешенді шараларын жүргізеді.
Бүгінгі таңда елорданың еңбек нарығындағы жағдай тұрақты. Жұмыссыздықпен күрес бойынша белсенді шараларды қолдану жұмыссыздық деңгейін төмендетуге мүмкіндік берді, ол 4,5% (ҚР – 4,7%) ұстанады.
2023 жылы жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларымен 24,3 мың адам қамтылды, оның ішінде 12662 жастар, 13,5 мың адам жұмысқа орналастырылды.
Ағымдағы жылы 18,2 мыңнан астам адамды, оның ішінде 9,7 мыңнан астам жастарды қамту жоспарланған.
Әлеуметтік қорғау саласындағы саясатты іске асыру бөлігінде Басқарма жыл сайын 187 мыңға жуық адамды – мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарына, оның ішінде зейнеткерлерге, соғыс ардагерлеріне, мүгедектігі бар адамдарға және аз қамтылған азаматтарға тегін қызметтер мен ақшалай төлемдер түрінде әлеуметтік қолдаумен қамтылады.
Кедейлік шегінен төмен табысы бар аз қамтылғандар үшін (2 тоқсанға ТБ -37 195 тг) басқарма АӘК атаулы әлеуметтік көмек түрінде көмек көрсетеді. (2023 жылы 3 743 отбасы қамтылды). 1 жастан 6 жасқа дейінгі балаларға 1,5 АЕК мөлшерінде ақшалай төлем түріндегі кепілдендірілген әлеуметтік пакет (2023 жылы 3255 отбасы қамтылды, оның ішінде
(6 275 бала).
Сондай-ақ басқарма тұрғын үй көмегін көрсетеді, егер коммуналдық қызметтерге ақы төлеу отбасының айлық жиынтық табысының 5% асатын болса, 2023 жылы 672 отбасы (1088 адам), мереке күндеріне біржолғы ақшалай төлемдер, қолданыстағы ережелерге сәйкес тегін қызметтер (әлеуметтік көмек көрсету, оның мөлшерін белгілеу және Астана қаласының мұқтаж азаматтарының жекелеген санаттарының тізбесін айқындау ережесі) қамтылған Астана қаласы мәслихатының 2023 жылғы 3 қазандағы № 84/10-VIII шешімімен).
Басқарманың басым міндеттерінің бірі – мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қолдау, оларды оңалту (протездік-ортопедиялық көмек, арнайы жүріп-тұру құралдарымен, гигиеналық, сурдо, тифло техникалық құралдарымен жеке көмекшінің қызметтерімен, санаторий-курорттық емдеумен, ЖӘОБ тілі маманының қызметтерімен қамтамасыз ету) болып табылады.
Елордада 34 754 мүгедектігі бар адамдар тұрады. Басқарма күн сайын әлеуметтік қызметтер порталы арқылы оңалту қызметтерін көрсету бойынша жұмыс жүргізеді (aleumet.egov.kz).
Әлеуметтік қызметтер порталы мүгедектігі бар адамдардың жеткізушілермен тікелей өзара іс-қимылы бар бірыңғай цифрлық алаңға айналды.
Этникалық иммиграция саласында (қандастар). Басқарма 2022-2025 жылғы «Күшті өңірлер – елді дамытудың драйвері» ұлттық жобасына сәйкес елордаға тұрақты тұруға көшкісі келетін отандастар үшін қолайлы жағдайлар жасау бойынша жұмыс жүргізуде.
Халықтың көші-қон саласындағы мемлекеттің еңбек көші-қон жөніндегі заңнамасы мен саясатын түсіндіру бойынша жұмыс жүргізілуде.
Ведомстволық бағынысты мекемелер. Басқарма 10 ведомстволық бағынысты мекеменің қызметін үйлестіруші болып табылады: оның ішінде 6 ұйым арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетеді.
Бүгінгі күні елордада стационар жағдайында, жартылай стационар жағдайында арнаулы әлеуметтік қызметтердің 8 түрін көрсететін мемлекеттік стационарлық және стационарлық емес әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінің жүйесі құрылды.
Басқарма сондай-ақ жыл сайын мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету бөлігінде үкіметтік емес ұйымдарды қаржыландыруды жүзеге асырады.
Стационар, жартылай стационар және үйде күтім жасау жағдайында АӘҚ арнаулы әлеуметтік қызметтерін көрсететін 8 үкіметтік емес ұйым жұмыс істейді. Орталықтарда әзірленген стандарт шеңберінде қызметтердің толық кешені көрсетіледі.
2023 жылы ведомстволық бағынысты мекемелер мен үкіметтік емес ұйымдармен 6 663 адам арнаулы әлеуметтік қызметтермен қамтылды.
Әлеуметтік топтар арасындағы қарым-қатынасты қолдау және жалпы қоғамның әл-ауқаты мен өмір сүру деңгейін арттыру мақсатында 2019 жылғы 26 тамызда Астана қаласы әкімдігінің жанынан «пилоттық жоба» түрінде «Жанұя» отбасы институтын қолдау орталығы ашылды.
Жобаның мақсаты – азаматтардың жекелеген санаттарына (көпбалалы, мүгедектігі бар адамдарға, толық емес және аз қамтылған отбасыларға, мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеп отырған ата-аналарға) кеңес қызметтер кешенін ұсыну, әрбір отбасына психологиялық, әлеуметтік және заңгерлік көмек көрсету, сондай-ақ отбасы институтын жан-жақты қолдау және нығайту.
Осылайша, «Жанұя» отбасы институтын қолдау орталығының базасында 14 қызмет көрсететін «бір терезе» қағидаты бойынша мемлекеттік және квазимемлекеттік секторлардың қызметі ұйымдастырылды:
«Отбасы банкі» АҚ
1. Тұрғын үй жағдайын жақсарту бойынша кеңес беру.
2. Депозитті/жеңілдікті кредитті ресімдеу.
3. Ипотекалық несиені рәсімдеу.
«Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы» ММ
1. Медициналық мекемелерге тіркелу/COVID 19 вакцинациясы
«Білім басқармасы» ММ
1. «Индиго» бағдарламалары бойынша кеңес беру /жалпы оқыту/.
2. Білім беру мекемелеріне тіркелу.
«Халықты жұмыспен қамту орталығы» КММ
1. Кеңес беру /АӘК / МӘП ресімдеу.
2. Пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарды жұмысқа орналастыру.
«Әлеуметтік қызметтер порталы» (ПМУ)
1. Мүгедектік бойынша қызметтерді ресімдеу бойынша кеңес беру.
2. Әлеуметтік қызметтер порталын және мүгедектік бойынша басқа да қызметтерді пайдалануды оқыту.
ҚАЖД (қылмыстық-атқару жүйесі департаменті)
1. Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әлеуметтендіру.
2023 жылы 18 637 мыңнан астам адам өтініш білдіріп, 49 195 мәселе қаралды, оның ішінде 26 468 мәселе, негізінен, жұмыспен қамту, АӘК тағайындау, психологиялық және заң көмегі мәселелері оң шешімін тапты. Қалған 22 727 мәселе бойынша жүйелі қадамдық кеңес өткізілді.
– атаулы әлеуметтік көмек көрсету бойынша – 18 377 сұрақ;
– тұрғын үй мәселелері бойынша (Отбасы банкі) – 4 695;
– әлеуметтік қызметтер порталы бойынша – 19 018;
– заң көмегі – 439;
– психологиялық көмек – 395;
– отбасын әлеуметтік сүйемелдеу – 2 223;
– білім – 75;
– Денсаулық сақтау – 95;
– EGOV-740 порталындағы өтініш;
– байланыс орталығы – 3 138.
Осылайша, басқарма 2023 жылы Мемлекеттік қызметтерді уақтылы көрсету бойынша үлкен белсенді және нәтижелі жұмыс жүргізді.
Илья СКУБ,
Астана қаласының Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасының басшысы
