ءبىلىم

اباي سۋرەتتەرىنىڭ سيقىرى

استانا قالاسىنداعى №87 مەكتەپ-گيمنازياداعى «اباي مۋزەيى» زالىندا ۇلى اقىننىڭ ەكى سۋرەتى قويىلعان. سۋرەتتىڭ تۇسىرىلگەن كەزى فوتوعا ءتۇسىرۋ ونەرى ومىرگە ەندى عانا ەنىپ جاتقان كەزەڭ بولاتىن.

سەمەي قالاسىندا كاريموۆ­تاردىڭ, كۋزنەتسوۆتاردىڭ, بەلوسليۋدوۆتاردىڭ فوتوۇيلەرى جۇمىس ىستەدى. بۇلار ءارتۇرلى تاپسىرمالارمەن قىر دالاسىنا كەلىپ, قاجەتتى مەكەنجايلاردى, ايتۋلى ادامداردى, قازاق تۇرمىس-سالتتارىن ءتۇسىرىپ الىپ, ءوز قاجەتتەرىنە جۇمسادى. رەسەيدىڭ ءىرى قالالارىنا اپارىپ كورمەلەر ۇيىمداستىرىپ, البوم جاساپ ساتتى. اباي اۋىلىنىڭ ادامدارى دا سۋرەتكە ءتۇسىپ, وزدەرىنە جيناپ, ساقتاۋدى ادەتكە اينالدىردى. اۋىلدان قالاعا قاتىناعاندا ەلگە اپارار سىيلىعى فوتوسۋرەت بولدى. ەلگە بارىپ, فوتوعا تۇسىرۋشىلەردى كەزەكپەن قوناق ەتىپ, فوتوعا تۇسۋگە بارىنشا اۋەستەنگەن. زامان اعىمىنا قاراي بايدىڭ تۇقىمى, مولدا, تاعى باسقا دەپ قۋدالاۋ باستالعان جىلدارى قولدا بار سۋرەتتەردىڭ بارلىعىن جىرتىپ, ورتەپ, امال جوق جاسىرعان. تەك, كەيبىر جۇرەكتى ادامدار عانا اباي, شاكارىمدەردىڭ ءبىردى-ەكىلى فوتوسۋرەتىن جاسىرىپ, امانات رەتىندە ساقتاپ, ءبىزدىڭ زامانىمىزعا زورعا جەتكىزگەن. اباي اۋىلىنداعى فوتوسۋرەتتەردىڭ كوپتىگى سونداي 1940 جىلى اباي مۇراجايى ۇيىمداستىرىلعاندا كاكىتاي ىسقاقوۆ پەن ءارحام كاكىتايۇلى قۇنانباي, اباي تۋىستارىنىڭ 44 فوتوسۋرەتىن ەكى جىلدىڭ ىشىندە جيناپ بەرگەن. وندا 78 ادامنىڭ بەينەسى بولىپتى. امال قانشا, سونىڭ ىشىندە دانىشپان اقىننىڭ ەكى فوتوسۋرەتى عانا ساقتالعان ەكەن.

بۇل سۋرەتتەردىڭ دە ساقتالۋ تاريحى وتە كۇردەلى. اۋىر جاعدايدى باستان كەشىرگەن بۇل سۋرەتتەر قۋدالاۋعا ۇشىراپ, شىمكەنت ەلىنە جەر اۋدارىلعان قۇنانبايدىڭ, كۇنتۋدىڭ, ورازبايدىڭ ۇرپاقتارى وزدەرىمەن بىرگە جاسىرىپ, تىعىپ الىپ كەتىپ ساقتاعان. كەيىن الماتىدا تۇرعان مۇحتار اۋەزوۆكە تابىس ەتكەن. ونىڭ وزىندە ءوز ەسىمدەرىن ايتپاي, بەلگىسىز بىرەۋ­لەر بۇركەنشىك اتپەن وتكىزۋگە تۋرا كەلگەن. سونىڭ ءبىرى ءوزىمىز كۋا بولىپ جۇرگەن دانىشپان اقىننىڭ ەكى سۋرەتىنىڭ العاشقىسى – 1896 جىلى سەمەي قالاسىندا تۇسىرىلگەن اباي, اقىلباي, ماعاۋيا فوتوسۋرەتتەرى. تۇپنۇسقا. ۇزىندىعى مەن ەنى – 8-13 سم. اباي مۇراجايىنا 1941 جىلى 6 اقپاندا №40 قابىلداۋ اكتىسى بويىنشا وتكىزىلگەن. فوتونى تاۋىپ, ساقتاپ مۇراجايعا وتكىزۋشى – مۇحتار اۋەزوۆ.

اباي ەكىنشى رەت 1903 جىلدىڭ جازىندا جيدەباي جەرىندە ءوزىنىڭ وتباسىنداعى ادامدارىمەن فوتوسۋرەتكە تۇسەدى. بۇل سۋرەت «اباي جانۇياسىمەن» دەپ اتالادى. اباي ءوزىنىڭ جيدەبايداعى ءۇي-ىشىمەن جاز ۋاقىتىندا ءۇيدىڭ ىشىندە تۇسىرىلگەن.

الماحان مۇحامەتقاليقىزى,
اباي اتىنداعى №87 مەكتەپ-گيمنازياسى

«ابايتانۋ» مۋزەي-ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى

تاعىدا

admin

«استانا اقشامى» گازەتى

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button