ەلوردا تىنىسى

المۇقان الەمىن اسپەتتەدى

استانا قالاسىنىڭ مەملەكەتتىك ارحيۆىندە اقمولادان شىققان ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس باتىرلارىنىڭ ءبىرى, «داڭق» وردەنىنىڭ تولىق يەگەرى المۇقان سەمبينوۆتىڭ 100 جىلدىعىنا وراي «ەرلىگى ۇرپاققا ۇران» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسى مەن ەلوردا ءارحيۆى قورىنداعى باتىردىڭ فوتوسۋرەتتەرى مەن قۇجاتتارى كورمەسى ءوتتى.

جيىندى اشقان قالالىق ارحيۆ ديرەكتورى جانگەلدى بيمولدين اتالمىش ءىس-شارانىڭ ءمان-ماڭىزىنا توقتالىپ, المۇقان سەمبينوۆ سىندى باتىرلاردىڭ ەرلىگى ۇرپاققا وتانشىلدىقتىڭ ۇلگىسىندەي بولىپ, ءالى كۇنگە دەيىن ەل جادىندا ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار بيىل كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى, قازاقستاننىڭ تۇڭعىش قورعانىس ءمينيسترى ساعادات نۇرماعامبەتوۆ پەن حالىق قاھارمانى راحىمجان ­قوشقارباەۆتىڭ دا 100 جىلدىعى ەكەنىن ەسكە سالدى.

«مەملەكەت باسشىسى قاسىم-­جومارت توقاەۆ ءار سوزىندە ۇلى وتان سوعىسى مەن تىل ارداگەرلەرىن قۇرمەتتەۋدى ايتادى. بۇگىنگى ءىس-شارانى پرەزيدەنت ساياساتىن قولداۋ رەتىندە وتكىزىپ وتىرمىز. كەلەسى جىلى جەڭىستىڭ 80 جىلدىعىنا وراي المۇقان سەمبينوۆ تۋرالى جەكە جيناق شىعارۋدى جوسپارلاپ قويدىق» دەدى جانگەلدى بيمولدين.

قورعانىس مينيسترلىگى ورتالىق ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى, تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى اسقار ماكيپوۆ المۇقان سەمبينوۆتىڭ ءومىر جولىنا توقتالدى. اقمولا وبلىسىندا تۋعان المۇقان وسپانۇلى سوعىسقا 18 جاس­تى تولتىرماي وتىرىپ, 1942 جىلدىڭ اقپانىندا اتتاندى. سوعىس قيمىلدارىنا 1943 جىلدان باستاپ قاتىستى. 1 جانە 3-بەلارۋس مايداندارىندا, 1210-اتقىشتار پولكىنىڭ 362-قىزىل تۋلى, سۋۆوروۆ وردەندى ديۆيزيا قۇرامىندا جاۋمەن شايقاستى. قاراپايىم بارلاۋشىدان بارلاۋ ۆزۆودىنىڭ كومانديرى دارەجەسىنە دەيىن جەتتى. سوعىستان كەيىن اقمولاعا ورالىپ, قالالىق پارتيا كوميتەتىندە ەڭبەكتەنىپ, قالالىق كومسومول كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى, اقمولا – پاۆلودار تەمىرجولى قۇرىلىسى ءبولىم باسشىسىنىڭ ورىنباسارى, قۇرىلىس تەحنيكۋمىنىڭ ديرەكتورى بولىپ, كولىك جولدارى مينيسترلىگىنىڭ وقۋ كومبيناتىن باسقاردى. بەيبىت ومىردەگى ەڭبەگى ءۇشىن «قىزىل تۋ» وردەنىمەن ماراپاتتالدى. تسەلينوگراد قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى اتانىپ, قالادا ونىڭ اتىنا كوشە بەرىلدى.

استانا قالالىق ارداگەرلەر كەڭەسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى مۇرات ىرگەباەۆ دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسىنىڭ تاربيەلىك ءمانى تۋرالى ايتىپ ءوتتى. جيىنعا المۇقان سەمبينوۆتىڭ تۋىسقاندارى مەن ۇرپاقتارى دا قاتىستى. باتىردىڭ تۋعان قارىندىسى ماريا سەمبينوۆانىڭ قىزى باقىت التاەۆا ناعاشىسى تۋرالى اناسىنىڭ ايتۋىنان عانا بىلەتىنىن, سەبەبى ول ومىردەن وتكەندە كىشكەنتاي بالا بولعانىن جەتكىزدى. باتىردىڭ وتباسىنا توقتالدى.

المۇقان سەمبينوۆتىڭ ريمما, فاتيما جانە يرينا اتتى ءۇش قىزى بولعان. ۇشەۋى دە ومىردەن ءوتىپ كەتتى. وكىنىشتىسى, باتىردىڭ كىندىگىنەن ۇل وربىمەدى.

باتىردىڭ ۇلكەن قىزى ريممادان تۋعان نەمەرەسى رۋسلانا كليمەنكو اتاسى اڭشىلىققا, بالىق اۋلاۋعا قۇمار بولعانىن, ءوزىن كىشكەنتايىندا اڭ اۋلاۋعا اپارعانىن ايتىپ ءوتىپ, اجەسى مەن اتاسى اراسىنداعى ماحابباتقا, سىيلاستىققا توقتالدى.

«اتام وتە مەيىرىمدى جان ەدى. قولى اشىق بولىپ, جان ادامنان ەشتەڭەسىن اياماي, قامقورلىق تانىتاتىن. ماسكەۋ­دەگى ءيىلۋ تاۋىندا (پوكلوننايا گورا) مەموريالدىق تاقتا بار. اتامنىڭ دا ەسىمى وندا قاشاپ جازىلعان» دەدى نەمەرەسى.

استانا قالاسى قورعانىس ىستەرى دەپارتامەنتى وكىلى, زاپاستاعى پولكوۆنيك عاني ارتىقوۆ وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ تاربيەسىنە توقتالىپ, دەپارتامەنت تاراپىنان وتان قورعاۋشىلار جانە جەڭىس كۇنى مەرەكەلەرىنە وراي الدا ۇيىمداستىرىلاتىن ءىس-شارالارعا توقتالدى. جيىنعا باسقا دا قاتىسۋشىلار ءماندى, ماعىنالى اڭگىمە ءوربىتتى.

وتىرىستا المۇقان سەمبينوۆ ەسىمىن ەلدىڭ ەسىندە ماڭگى قالدىرۋ ماقساتىندا بىرقاتار ۇسىنىستار ايتىلدى. سونىڭ ىشىندە استانا قالاسى ارداگەرلەر كەڭەسى مەدياتوبىنىڭ مۇشەسى امانگەلدى ءاشىروۆ المۇقان سەمبينوۆ اتىندا مەدال تاعايىنداۋدى, بيۋست ورناتۋدى, قالاداعى قۇرىلىس تەحنيكۋمىنىڭ العاشقى ديرەكتورى بولعانىن ەسكەرىپ, ەلورداداعى پوليتەحنيكالىق كوللەدجگە اتىن بەرۋدى ۇسىندى.

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button