جىل سايىن قالا كۇنى مەرەكەسىندە ەلوردادا «ازيا جاڭعىرىعى» اتتى حالىقارالىق تسيرك فەستيۆالى وتەدى. بيىل بۇل بايقاۋ 12-مارتە بايراعىن كوتەردى. سول قىزىقتى دۋمانعا «الەمنىڭ ەڭ تاڭداۋلى ازىلكەشى» اتانعان چارلي ءچاپليننىڭ بالاسى, 65 جاستاعى يۋدجين چاپلين قوناق بولىپ كەلدى. بۇل كىسى قازىر حالىقارالىق كينواكادەميا فەستيۆالىنىڭ پرەزيدەنتى, تسيرك فەستيۆالدەرىنىڭ كرەاتيۆتى ديرەكتورى, بەلگىلى دىبىس رەجيسسەرى جانە پروديۋسەر بولىپ قىزمەت اتقارادى. ءبىز وسى مادەني شارا اياسىندا ايگىلى تۇلعانىڭ ۇلىمەن كەزدەسىپ, از-كەم اڭگىمەلەسكەن ەدىك.
– يۋدجين مىرزا, ءسىزدىڭ اكەڭىزدىڭ ونەرىن جۇرتشىلىق جاقسى بىلەدى. ول كىسى ومىردە قانداي ادام بولدى؟
– اكەم تۋرالى كوپ دۇنيە ايتۋعا بولادى. مەن ءۇشىن ونىڭ ورنى بولەك. اكەم ومىردە ادامداردى وتە جاقسى كوردى. اسىرەسە تالانتتى جانداردى ەرەكشە قادىرلەدى. مىسالى, ول اتاقتى عالىم البەرت ەينشتەينمەن كەزدەسكەن. اكەم, نەگىزى, ادامنىڭ ميى قالاي جۇمىس ىستەيتىندىگىنە تاڭعالاتىن. ول ءوزى «ادامنىڭ باستى قۇرالى – ميى» دەپ ايتاتىن. جانە ءوزى ونەر ادامى بولعاندىقتان جان دۇنيەسى وتە نازىك ەدى. الەمدە قانداي ءبىر اپاتتار, جاعىمسىز وقيعالار بولىپ جاتسا, سونى ۋايىمداپ, مازاسىزدانىپ وتىراتىن.
– كەيدە اتاقتى ادامداردىڭ بالالارى اكەسىنىڭ جولىن قۋىپ, داڭقىن اسىرىپ جاتادى. سىزدە ونداي وي بولعان جوق پا؟
– شىنىمدى ايتسام, مەندە اكەمنىڭ جولىن قۋىپ, اكتەر بولايىن دەگەن وي بولعان ەمەس. بىراق ماعان ول «قانداي ماماندىقتى تاڭداساڭ دا ءوز ءىسىڭنىڭ شەبەرى بول» دەگەن ناقىلدى ءجيى ايتاتىن. بۇگىندە اكەم تۇرعان ءۇي ۇلكەن مۋزەيگە اينالدى. وعان كەلۋشىلەر كوپ. اكەم تۇتىنعان جادىگەرلەردى كوزىمەن كورىپ, ءومىر جولىمەن تانىسىپ, تاڭعالىپ جاتادى. قازىر وسى مۇراجايعا باس-كوز بولىپ وتىرمىن. جالپى, مەن ونەر جولىنان الىس ەمەسپىن. سول سالادا قىزمەت ىستەيمىن. بيىل اكەمنىڭ تۋعانىنا 130 جىل تولدى. ول كىسى 1977 جىلى 88 جاسىندا دۇنيە سالدى. ودان بەرى دە قىرىق جىلدان استام ۋاقىت ءوتتى. سوندا دا قازاقستاندا اكەمنىڭ ونەرىن قۇرمەتتەيتىندەر كوپ ەكەن. مەن وسىعان ريزا بولدىم.
– ءسىزدى تسيرك ونەرىمەن نە بايلانىستىرادى؟
– بۇل ونەردى ءومىرىمنىڭ ءبىر ارناسى دەپ بىلەمىن. سوندىقتان ونى جاقسى كورەمىن. ونى كينو سالاسىنىڭ جالعاسى دەپ ايتۋعا بولادى. ساحناداعى تسيرك ارتىستەرىنىڭ شەبەرلىگىنە قالاي ءتانتى بولمايسىز؟! بۇدان بولەك, مۋزىكالىق يندۋستريامەن اينالىسامىن. شوۋ-باعدارلامالارمەن شۇعىلدانامىن.
– ومىردە نەنى جوعارى باعالايسىز؟
– مەنىڭ جان دۇنيەم وپتيميزمگە جاقىن. قولىمنان كەلگەنشە قۋانىپ جۇرۋگە تىرىسامىن. جارىق دۇنيەدە ماعان وتباسىمنان, بالالارىمنان, جۇمىسىمنان قىمبات ەشنارسە جوق. ءبىر سوزبەن باقىتتىمىن دەپ ايتا الامىن.
– قانداي ارمانىڭىز بار؟
– ادامدار ارماندى ارعىماققا تەڭەپ جاتادى. سوندا دا ءوزىم باستاعان جوبالارىمدى سوڭىنا دەيىن اياقتاسام دەيمىن. قازىر ۇنەمى ويىمنان ءبىر جوبا شىقپاي ءجۇر. مىسالى, عيماراتقا كەشكى اس ىشۋگە كەلگەن ادامدارعا وتكەن عاسىردىڭ 20-جىلدارىنداعى شوۋ-باعدارلامالاردى كورسەتكىم كەلەدى. شىنىمەن دە, بۇل وتە قىزىقتى باعدارلاما بولار ەدى. سونداي-اق اكەمنىڭ ونەگەلى ءىسىن ودان ءارى جالعاپ, ونىڭ ەسىمى حالىقتىڭ جۇرەگىندە ۇزاق ساقتالسا دەپ ارماندايمىن.
– اڭگىمەڭىزگە راقمەت!
