بۇگىنگى تاڭدا «ەgemen Qazaqstan» گازەتىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى بولىپ قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن امانگەلدى قياس جايىندا ايتامىز. باسپا ءىسىن باعامداي بىلەتىن ازاماتتار گازەتتەگى حاتشىلىق نە ەكەنىن جاقسى بىلەدى. رەداكتسياداعى بۇكىل تەحنيكالىق قىزمەتتىڭ بارلىعى وسىندا اتقارىلادى. ياعني, باسپا تەحنولوگياسىن مەڭگەرگەن مامانداردىڭ شوعىرلانعان ورتاسى. قازىرگى تىلمەن ايتقاندا, تەحنوكراتتار دەيىكشى.
امانگەلدى ەكەۋمىز بۇرىنعى س.سەيفۋللين اتىنداعى تسەلينوگراد مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ (بۇگىنگى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) فيلولوگيا فاكۋلتەتىندە ءبىر توپتا وقىدىق. بەسىنشى كۋرستان باستاپ ەكەۋمىز قالالىق «اقمولا اقيقاتى» گازەتىندە (بۇگىنگى «اstana اqshamy») قاتار ەڭبەك جولىن باستاعان ەدىك. ونىڭ تىرناقالدى تۋىندىسى ماحابباتقا ارنالعان نوۆەللا بولاتىن. ول قالاي جازىلعان دەيسىز عوي؟ بۇكىل اڭگىمە جەلىسىندەگى سوزدەر تەك كىتاپ اتاۋلارىنان عانا قۇرالعان. جاڭىلماسام, 150-گە تاياۋ كىتاپ اتاۋى. سوزدەرى ولەڭشە ورىلگەن. ماعىناسى دا مەنمۇندالاپ تۇر. ەندى ويلاپ قاراڭىز, تەك كىتاپ اتاۋلارىن عانا قولدانا وتىرىپ نوۆەللا جازۋ ءتىپتى وڭاي شارۋا ەمەس. بۇل ءۇشىن ۇشقىر قيالمەن ۇشتالعان ەرەكشە قابىلەت تە كەرەك. بۇعان كوركەم ادەبيەتتى كوپ وقىعان زەرەكتىكتى دە قوسىڭىز. نەسىن جاسىرايىن, تابانى كۇرەكتەي 28 جىلدان بەرى قالام ۇستاپ جۇرگەن مەن ءالى كۇنگە مۇنداي دۇنيە جازا الماسپىن-اۋ.
العاشقى كەزدەرى امانگەلدىنىڭ گازەتكە جاريالانعان ماتەريالدارى بۇركەنشىك اتپەن شىعىپ ءجۇردى. «الدىوڭعاردىڭ جىر-جۇرەگى» دەگەن اتاۋمەن. اسىرە ايتقانىم ەمەس, ءار جازعان دۇنيەسى سەنساتسيالىق سيپات الاتىن. اسىرەسە, سول كەزدەگى تسەلينوگراد قالاسىندا ەلگە ەتەنە تانىلعان جازۋشى قاۋىمنىڭ ايرىقشا نازارىنا ىلىكتى. ءتىپتى ولاردىڭ بىرقاتارى رەداكتسياعا ارنايى كەلىپ, «الدىوڭعاردىڭ جىر-جۇرەگىن» اتتاي قالاپ ىزدەگەنى بار. ماسەلەن, مارقۇم پۋبليتسيست-جازۋشى جومارت ابدىحالىقتىڭ (وبلىستىق «ارقا اجارى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى) اڭسارى امانگەلدىگە قاراي قاتتى اۋدى. تالاي رەت «ارقا اجارىنا» اۋىسۋىن سۇراعان دا بولاتىن. كولەمدى كەي ماتەريالدارىن ءوز گازەتىندە كوشىرىپ جاريالاپ تا ءجۇردى. سونداي-اق سول كەزدەگى وراق ءتىلدى جۋرناليست, مارقۇم جۇماتاي سابىرجانۇلى دا قياستىڭ قيماس اعاسىنا اينالدى. بۇدان باسقا دا ءبىرتالاي زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ وعان دەگەن شىنايى ىقىلاسىنا ءوز باسىم كۋا بولعانمىن. بۇلاردىڭ بارلىعى امانگەلدىنىڭ ستۋدەنت كەزدە ءوزى كوپ ايتاتىن «ءبىر تۇتام» بويىنا ەمەس, ۇشقىر ويىنا, قىتايلار قىسىلماي قاسىنا كەلە بەرەتىندەي قىسىڭقى كوزىنە ەمەس, قيىستىرا قۇراستىرعاندا كوڭىلدىڭ قۇرىشىن قاندىراتىن كوركەم سوزىنە قىزىقتى. سوندىقتان بولسا كەرەك, ونى ەل اراسىندا «ەكىنشى اۋەزوۆ» دەپ تە ايتاتىنداردىڭ قاراسى تابىلعان ەدى.
ەندى «ەكىنشى اۋەزوۆ» نەگە بولماي قالدى؟» دەگەن سۇراققا كەلەيىك. تاقىرىپتى تاۋىپ قوياتىن جۋرناليست اعامىز تالعات باتىرحاننىڭ «گازەت جازۋ مەن سىزۋدان تۇرادى» دەگەن ءسوزى بار عوي. العاشقى ەڭبەك جولىن جازۋدان باستاعان امانگەلدى اقمولا استانا بولعان كەزدە گازەتتىڭ ەكىنشى جاعىنا اۋىستى. ءتىپتى, مۇنى نەگىزگى كاسىبىنە اينالدىرىپ جىبەرگەن جايى بار. ەرىككەننەن ەمەس, ەت-جۇرەگى سوعان قاراي ەلجىرەگەندىكتەن. ارينە, جازۋعا ارنالعان قالامىن سىزۋعا قولدانعانى ءبىر كەزدەگى جازۋشىلىق قابىلەتىنە سالقىنىن تيگىزگەنى انىق. ايتسە دە, بۇل ارىپتەسىم سىزۋ جاعىنان دا وسال بولماي شىقتى. گازەتتەگى سىزۋ – ونىڭ كەسكىن-كەلبەتى عوي. كەلىستى بولسا, وقىرمانعا ول دا تارتىمدى بولادى. سول كەلىستىرۋ جاعىنان امانگەلدى قياس بۇگىنگى تاڭدا قازاقستانداعى بىردەن-ءبىر كاسىبي ماماننىڭ ءبىرى بولىپ تۇر. مۇنى قالام ۇستاعان زيالى قاۋىم جوققا شىعارمايدى. اسىرەسە, باس قالادا جارىق كورگەن باسىلىمداردىڭ باسىم بولىگى بۇل جاعىنان اۋجەكەڭە «باسىن يەتىنى» انىق. بۇگىنگى تاڭدا ەل گازەتى دەگەن مارتەبەلى اتاققا يە بولىپ جۇرگەن «ەgemen Qazaqstan» گازەتىندە جاۋاپتى حاتشى بولىپ وتىرعانى دا سوندىقتان بولسا كەرەك. قىسقاسى, گازەتتىڭ ەكى قىرىن دا ەركىن مەڭگەرگەن مايتالمانعا اينالدى.
امانگەلدى جايلى ءالى دە ايتارىمىز كوپ. الايدا بۇل جولى تىم الىسقا شاپپاي, وسى جەردەن جۇگەندى تارتقاندى ءجون كوردىم. كەزىندە گازەتتەگى ءسوزىن جەتەر جەرىنە جەتكىزىپ جازعان, بۇگىندە گازەتتىڭ كوركەمدىگىن سۇلۋ قىزدىڭ كەلبەتىندەي كەلىستىرىپ جاسايتىن جۋرناليستيكا سالاسىنىڭ مايتالمان مامانى امانگەلدى الدوڭعارۇلى بيىلعى ناۋرىز مەيرامىندا, اتاپ ايتقاندا, 24 ناۋرىزدا ەردىڭ جاسى – ەلۋگە تولادى. ولاي بولسا, جەر ورتاسىنا جەتكەنىڭ قۇتتى بولسىن, ءباسپاسوزدىڭ باسپالداعىن بىرگە اتتاعان ارىپتەس-دوس دەمەكپىن. شىعارماشىلىق شابىتىڭ ارتا بەرسىن, ابىرويدىڭ بيىگىنەن كورىنە بەرگەيسىڭ!
ەرلىباي وزبەكبايۇلى,
قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى, «سارباز» گازەتى مەن «ايبىن» جۋرنالىنىڭ شىعارۋشى رەداكتورى
