تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ العاشقى جىلدارى ساياسي جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق قيىندىقتار كەزەڭىندە ەلىمىزدىڭ الداعى دامۋ مۇمكىندىكتەرىن ناقتى عىلىمي تۇردە بەلگىلەپ بەرگەن «قازاقستان-2030» ستراتەگياسى بارلىق ولشەمدەرى بويىنشا مەرزىمنەن بۇرىن, ياعني 15 جىلدا ورىندالدى.
مەملەكەتتىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭىنە ارنالعان بۇل ستراتەگيا ءوزىنىڭ ءتيىمدىلىگىن جانە عىلىمي نەگىزگە ءسۇيەنىپ, دۇرىس جاسالعاندىعىن كورسەتتى. قازاقستان وسى ۋاقىت ءىشىندە الەمدەگى دامىعان ەلدەر قاتارىنا قوسىلىپ تاماشا تابىسقا قول جەتكىزدى. قازاقستان حالقى قازىرگى ءوركەنيەتتىك ۇلگىگە ۇيلەسەتىن كەمەلدەنگەن مەملەكەت قۇردى. سوندىقتان ۇزاق مەرزىمگە ارنالعان ەكىنشى باعدارلاما قابىلداۋدىڭ قاجەتتىگى تۋىندادى. 2012 جىلى 14 جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى رەسپۋبليكا حالقىنا ارنالعان «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى: قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى» اتتى جولداۋىن جاريالاپ, ەلىمىزدىڭ دامۋىنداعى جاڭا كەزەڭىنىڭ باستالعانىن پاش ەتتى.
الەم تاريحىنا كوز جۇگىرتسەك, مۇنداي ۇزاق مەرزىمدى باعدارلامالار ءبىرقاتار ەلدەردىڭ ءوسىپ, وركەندەۋىنە يگى اسەر ەتكەنىن كورەمىز. مۇنداي ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق جوسپارلاۋلار وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنىڭ گۇلدەنۋىن, قىتايدىڭ قارقىندى دامۋىن قامتاماسىز ەتكەنى, «مارشال جوسپارىنىڭ» ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان ەكونوميكاسى كۇيرەپ شىققان باتىس ەۋروپانىڭ قالپىنا كەلۋىنە وڭ اسەرىن تيگىزگەنى بەلگىلى. ءبۇگىندە دۇنيە ءجۇزى ەلدەرىنىڭ بىرقاتارى 2050 جىلعا باعدار ۇستاۋدا. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى دا 2050 جىلعا دەيىنگى وركەنيەتتەر دامۋىنىڭ جاھاندىق بولجامىن ازىرلەدى. قىتاي دا ءوزىنىڭ وسىنداي جوسپارىن بەلگىلەدى. ءىرى يندۋستريالىق كومپانيالار دا الداعى جارتى عاسىرعا دامۋ ستراتەگيالارىن ءازىرلەۋدە.
ەلباسى ن.نازارباەۆ ۇزاق مەرزىمدى باعدارلاما جاساۋدا الەمدىك دامۋدىڭ وسىنداي تاعىلىمدى تاجىريبەلەرىن دە ەسكەرگەنى انىق.
ۇلت كوشباسشىسى: «دۇنيەدە بولىپ جاتقان وزگەرىستەردىڭ سيپاتى مەن تەرەڭدىگى, جاھاندىق ءوزارا ءىس-قيمىل ۇزاق مەرزىمدى دامۋدى تالاپ ەتەدى. كوپتەگەن ەلدەر قازىردىڭ وزىندە 2030-2050 جىلداردىڭ ارعى جاعىنا كوز جىبەرۋگە تىرىسادى. «باسقارىلاتىن بولجامداۋ» قازىرگى تۇراقسىز كەزدە مەملەكەتتەر دامۋىنىڭ ماڭىزدى تەتىگىنە اينالۋدا» دەپ كورسەتتى. پرەزيدەنت قازاقستاندى 2050 جىلعا قاراي الەمنىڭ دامىعان 30 ەلىنىڭ قاتارىنا قوسۋ مىندەتىن جۇكتەدى.
ستراتەگيالىق تۇرعىدان وتە ماڭىزدى جولداۋ ەلىمىزدىڭ دامۋىنىڭ الدىندا تۇرعان مىندەتتەردىڭ جاڭا پاراديگماسىن ايقىنداپ بەردى. تاۋەلسىز رەسپۋبليكامىز دامۋىنىڭ كەڭ اۋقىمدا العانداعى جەتى باستى باعىتى بەلگىلەندى.
قازىرگى الەم كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن وزگەرۋدە جانە دامۋدا. سولاردىڭ ىشىندە بۇكىل ادامزاتقا قاۋىپ ءتوندىرۋى مۇمكىن جاڭا قاتەرلەر دە تۋىنداۋدا. ەلباسى ءوز جولداۋىندا وسىلاردى تالداپ, جۇيەلەپ, ون جاھاندىق نەگىزگى سىن-قاتەرلەردى كورسەتىپ, ولاردى ءوز دامۋىمىزدا مىندەتتى تۇردە ەسكەرۋدى تاپسىردى.
ەلباسى ءبىرىنشى-ءۇشىنشى قاتەرلەرگە جەر شارى تۇرعىندارى سانىنىڭ تەز ءوسىپ, ازىق-تۇلىك تاپشىلىعىنىڭ, باسپانا, ت.ب. قاجەتتىلىكتەر ماسەلەسىنىڭ شيەلەنىسۋى مۇمكىندىگىن جاتقىزدى. ءتورتىنشى قاتەرگە الەمدەگى تازا اۋىز سۋدىڭ تاپشىلىعىن, بەسىنشىگە – جاھاندىق ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىكتى قوستى. تابيعي رەسۋرستاردىڭ سارقىلۋىن – التىنشى, ءۇشىنشى يندۋستريالىق رەۆوليۋتسيانى – جەتىنشى, الەۋمەتتىك تۇراقسىزدىقتى – سەگىزىنشى, وركەنيەت قۇندىلىقتارىنىڭ داعدارىسىن – توعىزىنشى, الەمدىك جاڭا تۇراقسىزدىق قاۋپىن ونىنشىسىن قاتەر دەپ پايىمدادى.
الەمدىك قاۋىمداستىقتىڭ ءبىر بەلسەندى سۋبەكتىسى بولعاندىقتان قازاقستان دا ودان تىسقارى ءومىر سۇرە المايدى. ءبىزدىڭ ەلىمىز دە جاھاندىق ءوزگەرىستەرگە بەيىمدەلە وتىرىپ, ءوز ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋدا.
جولداۋدا ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتىن جاڭعىرتۋدىڭ باسىمدىقتارى اتاپ كورسەتىلدى. ونىڭ ىشىندە ايماقتىق جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى جان-جاقتى نىعايتۋ, ەكونوميكالىق جانە ساۋدا ديپلوماتياسىن بەلسەندى دامىتۋ, مادەني-گۋمانيتارلىق, عىلىم-ءبىلىم جانە باسقا شەكتەس سالالارداعى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى ارتتىرۋ, ازاماتتارىمىزدى قۇقىقتىق قورعاۋدى, ولاردىڭ شەتەلدەردەگى جەكە, وتباسىلىق, ىسكەرلىك مۇددەلەرىن قورعاۋدى كۇشەيتۋ ماقساتى كوزدەلىپ وتىر.
ءوزىنىڭ بولاشاقتاعى دامۋىن ايقىن بەلگىلەگەن مەملەكەتىمىز ءالەمدەگى ۇدەي ءتۇسكەن الەۋمەتتىك تۇراقسىزدىققا, ءوركەنيەت قۇندىلىقتارىنىڭ داعدارىسىنا, الەمدىك جاڭا تۇراقسىزدىق قاۋپىنە توتەپ بەرە الۋى كەرەك. ەلباسىمىز بۇل تۇرعىسىنداعى وي-پىكىرىن: «وسىعان بايلانىستى ءبىز حالىقارالىق احۋال دامۋىنىڭ كەز كەلگەن كورىنىسىنە جان-جاقتى دايىن بولۋ ءۇشىن بيلىكتىڭ بارلىق تارماقتارىنىڭ, مەملەكەت پەن قوعامنىڭ ويلاستىرىلعان, كەلىسىلگەن جانە ءۇيلەستىرىلگەن باعىتىن تۇجىرىمداۋعا ءتيىسپىز» دەپ تۇيىندەدى.
وسىلايشا «ءبىز كىمبىز, قايدا بارامىز؟» دەگەن ساۋالدارعا ەلباسىمىز ءتيىمدى جولدارىن كورسەتىپ, ءتيىستى جاۋابىن ايتتى.
سەيتقالي دۇيسەن,
مەملەكەت تاريحى ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى