«مەن استانالىقپىن» دەگەن ءسوزدى بۇگىندە باس شاھاردىڭ تۇرعىندارى اسقان ماقتانىشپەن ايتادى. كوز الدىمىزدا كوركەيىپ, قۋاتتى مەگاپوليسكە اينالىپ كەلە جاتقان ەلوردادا ءومىر ءسۇرۋ شىنىمەن-اق كوڭىلگە بۇلقىنعان شابىت سىيلايدى. ءوزىڭدى كۇنى ەرتەڭ ۇرپاقتار تامسانا ەسكە الىپ وتىراتىن ۇلكەن تاريحتىڭ كۋاگەرى سەزىنەسىڭ. ويتكەنى, بولاشاقتا اتاعى جەر-جاھانعا جايىلاتىن عيماراتتاردىڭ ىرگەتاسى ءدال قازىر قالانۋدا. سولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ەلەۋلىلەرىنە تومەندەگى ماقالادا توقتالماقپىز.
شار ىشىندەگى مۋزەي
كەلەشەكتەگى استانانى ەلەستەتكەندە, قيالداعى كورىنىستىڭ قاق ورتاسىنا حرۋستال سفەرا ورناي قالادى. «بولاشاقتىڭ مۋزەيى» دەپ اتالاتىن شار ءپىشىندەس بۇل ءۇي – ەكسپو-2017 كورمەسىنىڭ نەگىزگى سيمۆولى. ونىڭ ديامەترى 80 مەترگە, بيىكتىگى 97 مەترگە جەتەدى. ال 8 قاباتتىق عيماراتتىڭ جالپى اۋدانى 26 مىڭ شارشى مەترگە تەڭ.
الىپ سفەرانىڭ الەمدىك برەندكە تاتيتىنداي ەرەكشەلىگى بار. ماسەلەن, پاريجدەگى ەيفەل مۇناراسى كونسترۋكتيۆيزمنىڭ حابارشىسى بولسا, مونرەالداعى «حابيتات 67» كەشەنى برۋتاليزم باعىتىنىڭ دامۋىنا قوماقتى ۇلەس قوستى. سول سەكىلدى فۋتۋريستىك فورماداعى ءبىزدىڭ مۋزەيگە ۇقسايتىن بىردە-ءبىر عيمارات ءالى دۇنيە جۇزىندە جوق.
نىساننىڭ قۇرىلىسىنا ءيىلمەلى, سيرەك كەزدەسەتىن شىنى پايدالانىلادى. ءار پانەلى 850 كەلى تارتاتىن بۇل ماتەريال ەلىمىزدە تۇڭعىش رەت ارنايى ەكسپو ءۇشىن قولدانىلۋدا. قاسبەتتىك قاپتامانىڭ ءوزى فوتوەلەكترلىك ەلەمەنتتەردەن قۇرالعان ەكەن. سونىڭ ارقاسىندا كۇننەن الىنعان ەنەرگيانى ەلەكتر ەنەرگياسىنا اينالدىرىپ, قۋات كوزىن ۇنەمدەۋگە جول اشادى. بۇدان بولەك, وبەكتىنىڭ جوعارى جاعىندا 2 جەل گەنەراتورى ورناتىلادى. عيمارات ءپىشىنى جەل اعىنىن رەتتەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن قاسيەتكە يە. مۇنداي تيپتەس عيماراتتار عالامدا وتە از.
شار-ءۇيدىڭ استىڭعى قاباتىندا تاقىرىپتىق مارشرۋتتار ۇيىمداستىرىلادى. سول ارقىلى قوناقتار ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ تاريحى, رەسپۋبليكاداعى كورنەكى ورىندار, مادەني داستۇرلەر تۋرالى ماعلۇمات الا الادى. ال تسيفرلىق, مۋلتيمەديالىق جانە ينتەراكتيۆتى تەحنولوگيالار 2-8 قاباتتارداعى «بولاشاق مۋزەيىن» بارىنشا كەڭىنەن قابىلداۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزادى.
پويىزدار «قالاشىعى»
ەلوردالىقتار تاعاتسىزدانا كۇتىپ جۇرگەن ماڭىزدى نىسانداردىڭ ءبىرى – تەمىرجول ۆوكزالى. ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسى قارساڭىندا پايدالانۋعا بەرىلەتىن الەۋمەتتىك وبەكت «مىڭجىلدىق اللەياسى» اۋدانىندا بوي كوتەرەدى. عيماراتتىڭ ۇزىندىعى – 630 مەتر, ەنى – 116 مەتر, بيىكتىگى – 49,5 مەتر. بۇل دەگەنىڭىز – ات شاپتىرىمداي اۋماق. استانانىڭ قازىرگى قولدانىستاعى ۆوكزالى تاۋلىگىنە 7 مىڭ ادامدى قابىلداي الادى ەكەن. ال جاڭا ۆوكزالدىڭ قاۋقارى كۇنىنە 35 مىڭ جولاۋشىعا قىزمەت كورسەتۋگە جەتەدى.
دەمەك, كولەمى جاعىنان ەسكىسىنەن 5 ەسە اۋقىمدى.
ۆوكزال عيماراتى 6 قاباتتان تۇرادى. مۇنداعى زاماناۋي تەحنولوگيانىڭ كومەگىمەن جولاۋشىلارعا ىڭعايلى جاعداي جاسالادى. ايتالىق, نىسان تەرمالدىق قۋات كوزدەرىمەن جابدىقتالعان. ياعني, ول عيمارات تەمپەراتۋراسىن قىستا جىلى, اپتاپ ىستىقتا سالقىن ەتىپ ۇستايدى. ليفتىلەر دە, ەسكالاتورلار دا ەنەرگيا ۇنەمدەگىش قۇرىلعىلارمەن جاراقتاندىرىلادى.
ايتپاقشى, پويىز كۇتۋ پروتسەسى دە ەداۋىر جەڭىلدەيدى. «ەكى يىنىنەن دەم الىپ جەتكەن» وتاربالار ەندى تۇپ-تۋرا ۆوكزال ىشىنە كىرەدى. سول ءۇشىن جابىق ۇلگىدەگى 6 ەستاكادا سالىنۋدا. ەستاكادانىڭ ارقايسىسىنىڭ ۇزىندىعى – 2550 مەتر.
ۆوكزال جوباسىنىڭ سىزباسىن قۇرۋمەن سانكت-پەتەربۋرگتەگى «ستۋديا 44» ساۋلەت ونەرى شەبەرحاناسى اينالىسىپتى. ىلگەرىرەكتە اتالمىش مەكەمەنىڭ جەتەكشىسى نيكيتا ياۆەيننىڭ ءبىر سۇحباتىن وقىعان ەدىك. سوندا مامان: «استاناداعى جاڭا ۆوكزالدىڭ ەڭ تارتىمدى بولىگى – اركا بولادى. وعان قاراعان كىسى قازاق سياقتى كوشپەلى حالىقتىڭ تۇرمىسىنان بىردەن حابار الادى. اركاعا كەرەگە ەلەمەنتتەرىن قوستىق. ول ۆوكزال مەن سوندا تۇيىسەتىن جولدار اراسىنداعى كەمپىرقوساق سەكىلدى ءيىلىپ تۇرادى. مۇنىمەن استانانىڭ كەڭدىگىن جانە الەمدەگى تەڭدەسسىز قالا اتانۋعا ۇمتىلىسىن كورسەتپەكپىز» دەگەن ەدى.
بولاشاق فۋتبولشىلار ءۇيى
اياقدوپقا اڭسارى اۋعان ازاماتتاردان ءسۇيىنشى سۇرايتىن كۇن دە الىس ەمەس. سەبەبى, ەلوردادا بىرەگەي فۋتبول كەشەنى سالىنباق. ول «حەت-تريك» فۋتبول ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا بوي كوتەرەدى. «ءبىز ۋەفا تاراپىنان 8 ميلليون ەۋروعا يە بولدىق. وعان قوسا, استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى مومىشۇلى مەن توقپانوۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنان 3,5 گەكتار جەر ءبولدى. 2017 جىلى سول اۋماقتا ۇلكەن فۋتبول كەشەنىن ۇسىناتىن بولامىز» دەيدى قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ەرلان قوجاعاپانوۆ.
كوپ فۋنكتسيونالدى فۋتبول كەشەنى 2 بلوكتان تۇرادى. ونىڭ جالپى اۋدانى 14 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايدى. عيماراتتىڭ ءبىرىنشى بولىگى – جابىق مانەجدە كورەرمەندەرگە ارنالعان تريبۋناسى بار, اۋدانى 7140 شارشى مەترگە تەڭ فۋتبول الاڭى ورنالاسادى. ستاديون ساپاسى جاعىنان ەڭ وزىق زاماناۋي ستاندارتتارعا جاۋاپ بەرەدى. ال ەكىنشى بولىك – اكىمشىلىك عيمارات.
كەشەن اۋماعىن جاسىل جەلەكتەندىرۋ جانە اباتتاندىرۋ جوسپارلانعان. مۇنىمەن قوسا, ورىندىقتار, ۋرنالار, تروتۋارلار مەن كوشەلەردى جارىقتاندىراتىن شامدار ورناتىلادى, 500 كولىك سىياتىن تۇراق جاسالادى. سونداي-اق, سپورتتىق جاڭالىقتار مەن ترانسلياتسيالاردى كورسەتەتىن ۇلكەن پروەكتسيالىق ەكران ىلىنەدى.
عيماراتتىڭ ءبىرىنشى قاباتىندا ۆەستيبيۋل, رەسەپشن, اتريبۋتيكا پاۆيلونى, كيىم ىلەتىن ورىن, اجەتحانا, 100-120 ادامعا شاقتالعان اسحانا, برەندتى تاۋارلار دۇكەنى, باپكەرلەر بولمەسى جانە تورەشىلەرگە ارنالعان بولمە بولادى. ەكىنشى قاباتىندا جاتتىعۋ كابينەتتەرى جانە فيتنەس زالى ورنالاسادى.
ال ءۇشىنشى قابات قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ كابينەتتەرىنە بولىنگەن.
استاناداعى «الاتاۋ»
استاناعا تاۋ كوشىرىپ اكەلگەلى جاتىر دەگەن جاڭالىققا سەنەر مە ەدىڭىز؟ ۇقساتا بىلەتىن ناعىز شەبەرگە شاھار ورتاسىنان تاۋ تۇرعىزۋ نە تۇرادى ەكەن, ءتايىرى؟! قىسقاسى, الداعى ۋاقىتتا ەلوردادا سالىناتىن ۇلتتىق بانك عيماراتىنىڭ سىرتقى كورىنىسىن ءسىز دە, ءبىز دە ۇناتارىمىز انىق.
اۋەجاي ماڭىنان قونىس تەبەتىن جاڭا نىساننىڭ جوباسىن ۋكراينالىق ساۋلەتشىلەر ۇشار شىڭىن قار باسقان تاۋ سىلەمدەرى پىشىنىندە جاساعان. «ارحيماتيكا» بيۋروسىنىڭ وكىلدەرى وسىلايشا ەلورداعا جاڭا كەلبەت سىيلاماقشى. «قۇرىلىسقا بولىنگەن اۋدان ءالى تولىقتاي يگەرىلمەگەن. وندا قانداي عيماراتتار تۇرعىزىلاتىنى ءازىرگە بەلگىسىز. بىزدىڭشە, كوپ قاباتتى ءزاۋلىم ۇيلەر سالىناتىن شىعار. سوندىقتان كىم بيىك دەپ كورشىلەرمەن باسەكەلەسپەس ءۇشىن وزگەشە ءستيلدى ويلاپ تاپتىق. استاناعا كەلگەنىمىزدە بۇل قالاعا كوسىلىپ جاتاتىن قۇبا ءدوڭنىڭ جەتىسپەيتىنىن ۇقتىق. ونىڭ ۇستىنە, تاۋ فورماسى – ۇلتتىق بانك ءۇشىن دە جاقسى ىرىم عوي» دەپ تۇسىندىرەدى جوبالىق توپتىڭ ديرەكتورى الەكساندر پوپوۆ تىڭ يدەيانىڭ قالاي تۋعانى جايلى.
عيماراتتىڭ سىزباسى ىلە الاتاۋىنا ۇقساس. قارلى شىڭدارى بارىنشا شىنايى كورىنۋ ماقساتىندا قۇرىلىس كەزىندە قار ءتارىزدى اپپاق ءارى مايدا كەدىر-بۇدىرى بار ماتەريال قولدانۋ جوسپارلانعان. كەشەن 2 پاراللەل بلوكتاردان تۇرادى. ولار اتريۋممەن بىرىكتىرىلەدى. عيماراتتىڭ 2 كورپۋسى اكىمشىلىك جۇمىستارعا, ال ورتالىق بولىگى كونفەرەنتس-زالدارعا, بۇقارالىق ءىس-شارالارعا, بانك قىزمەتكەرلەرى مەن قوناقتارى باراتىن ءدامحانالارعا ارنالادى.
جاڭا وبەكت استانادا سالىنعان كرەاتيۆتى ءارى تانىمال عيماراتتار ءتىزىمىن تولىقتىراتىنى ءسوزسىز. الدا-جالدا شەتەلگە شىعا قالعانىمىزدا ول جاقتاعىلار بىزدەگى بايتەرەكتى عانا ەمەس, «بوركىنە قار قوندىرعان» ۇلتتىق بانك عيماراتىن دا ءتىل جەتكىسىز ادەمى اسەرمەن اڭگىمەلەپ بەرەتىن بولادى.
بوتاگوز ماراتقىزى
