ونەر تورىندەگى ورەندەر
جىلقى جىلىندا باعى جانعان جۇلدىزدار كوپ بولدى. اسىرەسە, ونەر الەمىندە. حالىقارالىق اسا بەدەلدى كونكۋرستارعا قاتىسىپ, قازىلار مەن تىڭدارماندارىنىڭ شىن ىقىلاسىنا بولەنىپ, ەلىمىزدىڭ مارتەبەسىن اسقاقتاتىپ, استاناعا ابىرويمەن ورالعانداردىڭ قاتارىندا اكادەميالىق ءانشى سالتانات احمەتوۆا, چايكوۆسكي اتىنداعى VIII حالىقارالىق جاسوسپىرىمدەر بايقاۋىنىڭ جۇلدەگەرى, سكريپكاشى رۋسلان تۇرىنتاەۆ, ون جاسار ونەرپاز مۇحامەدالى جۇگىنىسوۆ بولدى.
ساحنانىڭ سالتاناتى
سايتتاردىڭ ءبىرىن قاراپ وتىرسام, سالتاناتتىڭ جەڭىسىن جەتكىزگەن ءسۇيىنشى ماقالالاردىڭ بىرىنە مايرا ەسىمدى جانكۇيەر مىناداي پىكىر جازىپتى: «جەڭىسىڭمەن, سالتانات! يليا بۇكىل قازاقستاندى قوس قولىمەن كوتەرگەنى سياقتى, سالتانات ءوز داۋىسىمەن ۇلى جۇرتىمىزدىڭ ءۇنىن جەتكىزدى. سالتانات ءان سالعاندا بەينە ءبىر دالا تەبىرەنىپ تۇرعانداي بولدى. سول ساتتەردە مەن دە الىستا قالعان بالالىق شاعىما ورالىپ, تۋعان جەرىمنىڭ توسىندە ءجۇرگەندەي سەزىندىم…».
بۇل «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ ءانشىسى سالتانات احمەتوۆانىڭ رەسەيدىڭ «بولشايا وپەرا» تەلەجوباسىنىڭ جەڭىمپازى اتانعان كەزىندە اعىتىلعان كوڭىل كۇيدىڭ ءبىر كورىنىسى ەدى. بيىك تە اۋەزدى سوپرانو داۋىستى, سۇيكىمدى سالتانات ەكى ايعا سوزىلعان تەلەسايىس بارىسىندا وتە قاراپايىم, اشىق مىنەزدى قالپىنان ءبىر اينىماي, كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. ءار سەنبى سايىن اكادەميالىق كونتسەرت پەن شوۋ ەلەمەنتتەرىن بىرىكتىرگەن «روسسيا ك» تەلەارناسىنىڭ مەگا جوباسىن ءۇزبەي قاراۋعا تىرىستىق. سالتاناتتىڭ جارقىراعان اسىل تاستاي بارلىق قىرىن كورسەتە بىلگەن تالانتىنا شىن ريزا بولدىق. ەرەكشە سايىسقا جەرلەسىمىزدەن باسقا, المانيا, رەسەي, بەلارۋس, ازەربايجان, وزبەكستان جانە ارمەنيا انشىلەرى قاتىستى. الايدا, بيىك ونەردىڭ الامان بايگەسىنە شىداماعاندار ورتا جولدا قالىپ جاتتى. انشىلەرگە كسرو حالىق ءارتىسى ەلەنا وبرازتسوۆا, رسفسر حالىق ءارتىسى, سوپرانو گالينا كالينينا, ماسكەۋلىك «گەليكون-وپەرا» مۋزىكالىق تەاترىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى, رەسەيدىڭ حالىق ءارتىسى دميتري بەرتمان, سونداي-اق ۆەنالىق وپەرانىڭ ينتەندانتى يوان حولەندەر قازىلىق ەتتى. قازىلاردىڭ ەلەگىنەن سالتاناتپەن بىرگە بەلورۋسسيالىق يليا سيلچۋكوۆ پەن رەسەيلىك ۆاسيليسا بەرجانسكايا عانا وتكەندە جەرلەسىمىز ءۇشىن ءبىر قۋاندىق. جەڭىس جاقىن قالعانداي. ونىڭ تاعدىرىن تەلەكورەرمەندەر تاڭداۋعا ءتيىس بولاتىن. سونىمەن, بابى دا, باعى دا جانعان «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ ءسوليسى سالتانات احمەتوۆا جەڭىمپاز اتاندى!
ول كوكشەتاۋداعى ءبىرجان سال اتىنداعى مۋزىكا كوللەدجىن, قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىن جەكە ءان ورىنداۋشى ماماندىعى بويىنشا حورلان قاليلامبەكوۆانىڭ سىنىبىن بىتىرگەن. يتاليانىڭ ۆوكال ونەرى اكادەمياسىندا ءىس-تاجىريبەدەن ءوتىپ, حالىقارالىق دارەجەدەگى وپەرا مايتالماندارىنىڭ شەبەرلىك ءدارىسىن تىڭداعان. ونەردەگى العاشقى ۇستازى جاقىپ كوشكەمباەۆتىڭ ەڭبەگى ەرەكشە.
قاراپ وتىرساق, سالتاناتتىڭ جەڭىسى بۇل ءبىر عانا ەمەس ەكەن. قازاقستان وپەراسىنىڭ جۇلدىزى بۇعان دەيىن ءبىرنەشە رەت رەسپۋبليكالىق بايقاۋدا جانە بيبىگۇل تولەگەنوۆا, گلينكا اتىنداعى, يتاليادا, گەرمانيادا وتكەن حالىقارالىق بايقاۋلاردا جەڭىمپاز اتانىپتى. جىلقى جىلىنىڭ جاقسىلىعى بولار, سالتانات وسى جارىستان كەيىن سالتاناتى ارتىپ, كەڭ تانىمال بولدى. لايىم, جۇلدىزى جارقىراپ, جاڭا جەڭىستەرىمەن قۋانتا بەرسىن دەمەكپىز!
استانا ايالاعان ءانشى بالا
«ايالاعان استانا» بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى اتانعان ون جاسار ءانشى مۇحامەدالى جۇگىنىسوۆ وسى جازدا استانالىقتاردى تاعى ءبىر جەڭىسىمەن قۋانتتى. «بالالاردىڭ جاڭا تولقىنى-2014» بايقاۋىندا قازاقستان نامىسىن قورعاعان ءانشى ءۇشىنشى ورىندى يەلەندى. ءدۇيىم ءجۇرتتىڭ الدىندا ون جاسار بالانىڭ ونەرىنە ريزا بولعان بەلگىلى ءانشى لەۆ لەششەنكو سىيلىقتى تابىستاپ تۇرىپ, جاقسى تىلەگىن ايتتى.
مۇحامەدالىنىڭ جىلقى جىلىندا جۇلدىزى جاندى دەۋگە بولادى. ول اعاسى رۇستەممەن بىرگە گرەكيادا وتكەن «Paradise Fest» ءان بايقاۋىندا دا توپ جارىپ, باس جۇلدەنى يەلەندى. «مۇحامەدالى اعالارىنىڭ ىزىنە ەرىپ, التى جاسىنان باستاپ ۇلكەن ساحناعا شىعا باستادى. بالانىڭ بەتىنەن قاعىپ, قوي دەمەدىك. كەيىننەن ونىڭ ءجاي قىزىعۋشىلىق ەمەس ەكەنىن ءتۇسىندىك. ءتۇرلى حالىقارالىق سايىستارعا قاتىسىپ, ونەردەن الاتىن ورنى بارىن دالەلدەدى» دەيدى اناسى اينۇر زور ماقتانىشپەن. راسىندا, ونەگەلى وتباسىندا ءوسىپ كەلە جاتقان كىشكەنتاي ءانشى ءالى تالاي جۇرتتى تالانتىنا ءتانتى ەتەرى انىق.
سپيۆاكوۆ سىيلاعان سكريپكا
سكريپكاشى رۋسلان تۇرىنتاەۆتىڭ شىعارماشىلىعى جايىندا گازەت وقىرماندارى جاقسى بىلەدى. جىلقى جىلىندا شاشاسىنا شاڭ جۇقتىرماي سۋىرىلىپ شىعىپ, حالىقارالىق دەڭگەيدەگى اسا بەدەلدى ساناۋلى سايىستىڭ بىرەگەيى پ.چايكوۆسكي اتىنداعى VIII حالىقارالىق جاسوسپىرىمدەر بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى اتانۋىن قازاق مادەنيەتىنىڭ دە مەرەيىن ۇستەم ەتكەن وقيعا رەتىندە قابىل الدىق. تالانتتى بالانىڭ شىعارماشىلىعى ءساتتى باستالدى دەۋگە بولادى. جەتى جاسىندا استاناداعى قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم الادى. بەس جىلدان كەيىن ماسكەۋدەگى پ.چايكوۆسكي اتىنداعى كونسەرۆاتوريا جانىنداعى ورتالىق مۋزىكالىق مەكتەپكە ءتۇسىپ, پروفەسسور, رەسەي حالىق ءارتىسى يرينا ۆاسيلەۆنا بوچكوۆانىڭ كلاسىندا ءبىلىم الۋدا. سيرەك دارىن يەسى 2008 جىلى داۆيد ويستراح اتىنداعى III سكريپكاشىلاردىڭ حالىقارالىق كونكۋرسىنا, ورىنبوردا وتكەن لەوپولد پەن مستيسلاۆ روستروپوۆيچتەر اتىنداعى جاس ورىنداۋشىلاردىڭ كونكۋرسىنا, 2009 جىلى «ششەلكۋنچيك» اتتى حالىقارالىق تەلەديدار بايقاۋىنا قاتىسىپ, ديپلومانت اتاندى. ون جاسىندا يتالياداعى «دجوۆانني مۋزيتسيەنتە» سايىسىنىڭ جەڭىمپازى بولدى. بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ V بۇكىلرەسەيلىك «بۋمەرانگ» فورۋمىنا قاتىستى. ەكاتەرينبۋرگتە وتكەن سكريپكاشىلار سايىسىنا قاتىسىپ, پاگانيني, باح, چايكوۆسكي, سەن سانە, برامستىڭ شىعارمالارىن ورىنداپ, ەۋروپا, قىتاي, جاپونيا ەلدەرىنەن كەلگەن ۇزدىك سكريپكاشىلارمەن باق سىناستى.
بۇگىندە جاس تالانت 1924 جىلى فرانتسۋز شەبەرى ەميل بۋلانجە جاساعان اسپاپتا وينايدى. ونى بەلگىلى رەسەي سكريپكاشىسى ۆلاديمير سپيۆاكوۆ سىيعا تارتقان بولاتىن. قازاقتىڭ بالاسىنا قامقور بولىپ جۇرەتىن سپيۆاكوۆ رۋسلاندى «قازاقستاندىق پاگانيني» دەگەن بولاتىن. جىلقى جىلىن شىعارىپ سالار الدىندا رۋسلاننىڭ اكەسى مۇساحان تۇرىنتاەۆپەن حابارلاسىپ, الداعى جوسپارلارى تۋرالى بىلگەن ەدىك. «اسىرەسە, وسى سايىستاعى بالامنىڭ جەڭىسىنە ەل بولىپ قۋاندىق. ويتكەنى, بۇل سايىستىڭ دارەجەسى مەن بەدەلى وتە جوعارى. جۇلدەلى اتانۋدىڭ جۇگى بار, رۋسلاننىڭ جاۋاپكەرشىلىگى ەسەلەنۋىمەن قاتار, الەمدىك ونەردىڭ تورىنە اپارار ەسىك اشىلدى. الداعى كۇندەردە مەكسيكا مەن امەريكاعا, تۇركياعا كونتسەرتتىك ساپارلاردى جوسپارلاپ وتىرعان جايىمىز بار. ودان بولەك, ماسكەۋدەگى وقۋىن جالعاستىرماق» دەيدى اكەسى مۇساحان.