ەلوردالىق ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنىڭ ۇجىمى الماتىدان گاسترولدىك ساپاردان ورالدى. وسىعان وراي اتالعان تەاتردىڭ ديرەكتورى, بەلگىلى رەجيسسەر بولات ۇزاقوۆپەن كەزدەسىپ, ساپار جايلى ءبىر-ەكى اۋىز پىكىر سۇراعان ەدىك…
– قازاق رۋحانياتىنىڭ كيەلى ورداسى سانالعان شاھارعا قانداي رەپەرتۋار الىپ باردىڭىزدار؟
– قانداي ونەر ۇجىمى بولماسىن, اق باس الاتاۋدىڭ ەتەگىندەگى كوركەم قالا – الماتىعا بارىپ, ءوز ونەرلەرىن كورسەتۋگە قۇشتار بولىپ تۇرادى. قانشا دەگەنمەن ۇزاق جىلدار بويى ونەر مەن مادەنيەتتىڭ ورداسى سانالىپ, زيالىلىقتىڭ تۋى تىگىلگەن كيەلى جەر عوي. سوندىقتان ءبىز دە وسىنداي تالابى جوعارى ورتاعا بارا جاتقاندىقتان تەاتردىڭ كوركەمدىك كەڭەسىمەن اقىلداسىپ, ەلوردا جۇرتشىلىعى جىلى قابىلداعان سەگىز سپەكتاكلدى الىپ بارۋدى ۇيعاردىق. بۇگىندە ءبىزدىڭ تەاتردا ءتورت رەجيسسەر جۇمىس ىستەيدى. وعان سولاردىڭ قولتاڭباسى انىق بەدەرلەنگەن شىعارمالار ەندى. سونىڭ ىشىندە جەڭىستىڭ جەتپىس جىلدىعىنا ارناپ, كوزى تىرىسىندە ءوز دارالىعىمەن وشپەستەي كوركەمدەپ كەتكەن رەجيسسەر ءازىربايجان مامبەتوۆتىڭ «انا – جەر – انا» سپەكتاكلىن كىرگىزدىك. ودان كەيىن قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي جازۋشى دۋمان رامازاننىڭ «كەنەسارى – كۇنىمجانى» مەن دراماتۋرگ ۆ.ەجوۆتىڭ بەلگىلى رەجيسسەر تالعات تەمەنوۆ قويعان «تىراۋلاپ ۇشقان تىرنالار» سەكىلدى تۋىندىلار بولدى.
– وسى اتالعان دۇنيەلەردى الماتىنىڭ ويلى كورەرمەندەرى قالاي قابىلدادى.
– ونەر ساپارىمىزدىڭ شىمىلدىعىن «انا – جەر – انا» سپەكتاكلىمەن اشتىق. ونىڭ سەبەبى دە بار. بۇل قويىلىمدى داڭقتى رەجيسسەر ءازىربايجان اعامىز مۇحتار اۋەزوۆ تەاترىندا قويعان بولاتىن. سوندىقتان كەزىندە ءسابيرا مايقانوۆا, فاريدا ءشارىپوۆا ويناعان تۋىندىنى كورگەن ونەر ادامدارىنىڭ دەنى قاتىستى. ولار سپەكتاكلدى كورىپ, كوزدەرىنە جاس الىپ, باستى رولدە ويناعان گۇلجان اسپەتوۆا اپايىمىزعا ءدان ريزا بولدى. «باياعى تولعانايدى سومداعان ءسابيرا اپامىزدىڭ ويىنى كوز الدىمىزدا قالعان ەدى. ال گۇلجان بۇعان باسقا قىرىنان, وزىنشە ورنەك سالىپ, كەيىپكەردىڭ جان دۇنيەسىن ءبىر نازىك شەبەرلىكپەن اشا ءبىلدى» دەگەن پاراساتتى پىكىرلەر ايتىلدى. سودان سوڭ كورەرمەندەر «كەنەسارى-كۇنىمجان» دراماسىنىڭ رەجيسسەرلىك شەشىمىنە, اكتەرلاردىڭ ويىنىنا جوعارى باعا بەردى. «بۇل قويىلىمدى قاي ەلگە الىپ بارسا دا, قازاق تەاترىنىڭ شوقتىعى بيىك ەكەنىن انىق كورسەتەدى» دەگەن ءسوزدى تەاتر اينالىسىندا جۇرگەن ماماندار ايتىپ جاتتى. سونداي-اق, رەجيسسەر نۇرلان جۇمانيازوۆتىڭ «كۇن ساۋلەسى تۇسپەگەن» قويىلىمى دا تەرەڭ پسيحولوگياعا قۇرىلعان. ونى دا جىلى قابىلدادى. بەلگىلى دراماتۋرگ ءسۇلتانالى بالعاباەۆتىڭ «ەڭ جاقسى ەركەك» اتتى كومەدياسى دا جۇرتشىلىقتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. گاسترولدىك ساپاردىڭ سوڭىن تالعات تەمەنوۆتىڭ «تىراۋلاپ ۇشقان تىرنالار» سپەكتاكلىمەن جاپتىق.
– الداعى ۋاقىتتا وسىنداي گاسترولدىك ساپارعا شىعۋ ويلارىڭىزدا بار ما؟
– وسى كۇزدە ماسكەۋگە گاسترولدىك ساپارمەن بارامىز با دەگەن ويىمىز بار. ول جاقتان تەاترعا شاقىرتۋ كەلدى. ەندى قارجى ماسەلەسى ويداعىداي شەشىلسە بولدى. رەسەي ەلىنە بەس-التى سپەكتاكلدى اپارساق دەپ ۇيعارىپ وتىرمىز. نەگىزى, بىزگە رەسپۋبليكا كولەمىنە جىلىنا ءبىر رەت قانا گاسترولدىك ساپارمەن شىعۋعا مۇمكىندىك بەرىلگەن. سوندىقتان ءوزىمىز ەلورداعا جاقىن قاراعاندى, كوكشەتاۋ, ارقالىق, قوستاناي سەكىلدى قالالارعا ءبىر-ەكى كۇندىك ساپارمەن بارۋدى جوبالاپ قويدىق.
– جالپى, ونەر ساپارى اكتەرلاردىڭ شەبەرلىگىن ۇشتاۋعا سونى سەرپىن اكەلەتىنى راس قوي…
– ارينە, وعان ءسوز جوق. بىرىنشىدەن, وسىنداي ونەر ساپارلارى اكتەرلاردى وسىرەدى, شابىت بەرەدى. نەگە دەسەڭىز, ءبىر ساحناعا ۇيرەنىپ قالعان ولار, ەكىنشى الاڭعا بارعاندا باسقاشا قىرىنان كورىنىپ, مۇلدە جاڭاشا وينايدى. ويتكەنى, ول جەردىڭ ساحناسى دا, كورەرمەنى دە وزگەشە بولادى. سوندىقتان ولار ساحنادا تۇرىپ, كورەرمەننىڭ ىستىق ىقىلاسىن سەزىنىپ, اراداعى بايلانىستى قالىپتاستىرادى. كوپ جاعدايدا اكتەرلاردىڭ توسىننان شەشىم قابىلدايتىن سۋىرىپسالمالىق ونەرى كوبىنەسە گاسترولدىك ساپارلاردا تۋادى. سوندىقتان, ونىڭ بەرەرى مول.
اڭگىمەلەسكەن:
ازامات ەسەنجول
