مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىقارالىق ارەنادا ءوز ورنىن ويىپ تۇرىپ الۋىنا, وركەنيەتتى دامۋىنا سەرپىن بەردى.
تاۋەلسىزدىك العان جيىرما ءۇش جىلدىڭ ىشىندە ەكونوميكاسى وركەندەگەن, رۋحاني دۇنيەسى بەرىك ورنىققان, ساياسي باعدارى ايقىندالعان, الەمدىك دەموكراتيالىق جولمەن دامىپ كەلە جاتقان جاسامپاز مەملەكەتتىڭ ىرگەسىن قالادىق.
وسىمەن توقتاماي, ەلباسىمىز «قازاقستان جولى – 2050: ءبىر ماقسات, ءبىر مۇددە, ءبىر بولاشاق» اتتى جولداۋى ارقىلى ەلىمىزدىڭ الەمنىڭ دامىعان 30 ەلى قاتارىنا ەنۋىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى بويىنشا ناقتى تاپسىرمالار جۇكتەدى. دامۋدىڭ داڭعىل جولىندا بارشا قازاقستاندىقتاردى بىرىكتىرەتىن, ەل بولاشاعىنىڭ ىرگەتاسىن قالاعان باستى قۇندىلىقتار جۇيەسىن ايشىقتاپ بەردى. ەلىمىز وركەندەۋىنىڭ العىشارتىنا اينالعان باعىتتاردىڭ بارلىعى دا ۋاقىت تالابىمەن ۇندەسكەن, ماڭىزى مەن ءمانى ۇيلەسكەن سارا جول بولىپ تابىلادى.
دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋ جوسپارىن ۇسىنا وتىرىپ, ۇلت كوشباسشىسى وسى جولداۋدان تۋىنداعان تۇجىرىمداما كوپتەگەن بولجامدار بويىنشا, الداعى 15-17 جىلدا قازاقستاننىڭ اۋقىمدى سەرپىلىسى ءۇشىن «مۇمكىندىكتەر كوزى» بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.
مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىندا مەملەكەتتىك ينستيتۋتتار جۇمىسىن جەتىلدىرۋ باسىم باعىت رەتىندە بەلگىلەندى. الەمنىڭ دامىعان 30 ەلىنىڭ قاتارىنا ۇمتىلىس كەزىندە بىزگە ادال باسەكەلەستىك, ادىلەتتىلىك, زاڭنىڭ ۇستەمدىگى, مەملەكەتتىك قىزمەتتى الەمدىك ۇزدىك دەڭگەيگە كوتەرۋ كەرەك.
بۇل ورايدا, ەلباسى ءوز جولداۋىندا زور وكىلەتتىلىك پەن قۇقىق يەلەنگەن شەندىلەر ءمىنسىز مىنەز-قۇلقىمەن جانە جوعارى كاسىبي دەڭگەيىمەن ەرەكشەلەنۋگە ءتيىس دەپ اتاپ ءوتتى.
ءسوز ورايىندا, پرەزيدەنتىمىزدىڭ باستاماسىمەن استانادا بۇۇ-نىڭ دامۋ باعدارلاماسىمەن بىرلەسىپ, ورتالىق ازيا, رەسەي, كاۆكاز ەلدەرىندەگى مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنداعى ءبىلىم مەن حالىقارالىق ۇزدىك تاجىريبەلەردى مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنا ەنگىزۋ ءۇشىن 2013 جىلى وڭىرلىك حاب قۇرىلعانىن اتاپ ءوتۋىمىز قاجەت. حاب الەم ەلدەرىنىڭ ساراپشىلارى مەن عالىمدارى ءۇشىن مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنداعى جەتىستىكتەر مەن ءتۇيتكىلدى ماسەلەلەردى تالقىلايتىن سۇحبات الاڭىنا اينالدى. شەتەلدىك ساراپشىلار قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتى جەتىلدىرۋ جولىنداعى ۇمتىلىسىنا, مەملەكەتتىك قىزمەت مودەلىنە جوعارى باعا بەرەدى.
ەلىمىزدەگى مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنداعى باستى ۇستانىمداردىڭ بىرەگەيى – سىبايلاس جەمقورلىق كورىنىستەرىنە قارسى تۇرۋ, ونى بولدىرماۋ مەن الدىن الۋ بولىپ تابىلادى. كەز كەلگەن وركەنيەتتى قوعام ءۇشىن سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس ەڭ وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.
ەلباسىنىڭ كەيىنگى جولداۋىندا دا سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس ماسەلەسىنە باسىمدىق بەرىلدى. جەمقورلىق جاي قۇقىق بۇزۋشىلىق ەمەس, ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە تىكەلەي تونگەن قاتەر رەتىندە باعالانىپ, زاڭنامالاردى جەتىلدىرۋ ارقىلى وعان سوققى بەرۋ مىندەتى قويىلدى. بۇل شارالار سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ دەڭگەيىن ايتارلىقتاي تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنى اتاپ كورسەتىلدى. سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى جاڭا ستراتەگيانى قالىپتاستىرۋ جانە ىسكە اسىرۋدى جالعاستىرۋ – اسا ماڭىزدى مىندەت رەتىندە بەلگىلەندى.
جولداۋدا مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىن جەتىلدىرۋ ماسەلەسى دە نازاردان تىس قالعان جوق. بۇل ورايدا, اكىمشىلىك رەفورما قاجەتسىز قاعازباستىلىق پەن قۇجات اينالىمىنىڭ قولايسىز ۇدەرىسىنە اينالماۋى قاجەتتىگىنە جەتە ءمان بەرىلدى. دامىعان ەلدەردىڭ وركەندەۋ جولىنداعى تاجىريبەسى نەگىزىندە ەلباسى جەرگىلىكتى جەرلەردەگى باسقارۋ ورگاندارىنىڭ حالىق الدىندا ەسەپتىلىگىن ارتتىرىپ, ءناتيجەگە دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتە وتىرىپ, كوبىرەك دەربەستىك بەرۋ ماقساتىندا ۇكىمەتكە ايتىلعان بارلىق ماسەلەلەر جونىندە كەشەندى ۇسىنىستار ەنگىزۋدى تاپسىردى.
بۇل دا بولسا, جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ ەسەپتىلىكتەن – ەسەلى ەڭبەككە باعىت بۇرۋى, «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ «ناقتى ىسكە – نىق قادام» ۇستانىمىنىڭ جۇزەگە اسا باستاۋىنىڭ ايقىن ايعاعى.
مەملەكەتتىك بيلىك قۇرىلىمىنىڭ قاساڭ كەڭەستىك پيراميدالىق باسقارۋدى تاريح قويناۋىنا بەرىپ, وركەندەۋ ورىنە قارىمدى قادام باسقان مەملەكەتىمىزدىڭ بيلىك ەتۋ اۋانىنا جاڭا لەپ ەنگىزۋى – جاڭاشىلدىققا باعىت بۇرۋ, الەم ەلدەرىنىڭ ليدەرلەرى مويىنداعان ەلباسىمىزدىڭ كەمەل كەلەشەكتى ويلايتىن كورەگەندىگىنىڭ ءبىر كورىنىسى.
مەملەكەتتىك كاسىپورىنداردىڭ, ۇلتتىق كومپانيالار مەن بيۋدجەتتىك مەكەمەلەردىڭ كادر ساياساتىنا مەريتوكراتيا قاعيداتتارىن ەنگىزۋدى جالعاستىرۋ – اكىمشىلىك قىزمەت رەفورماسىنان ازاماتتىق قىزمەت رەفورماسىنا دا جاڭا دەم بەرۋدىڭ العىشارتتارى بولىپ تابىلادى. مەملەكەتتىك اكىمشىلىك قىزمەت سالاسىن جەتىلدىرۋدىڭ ناتيجەسىندە ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكە تەڭ تۇرعىدا قول جەتكىزۋىنە وراسان مۇمكىندىكتەر تۋعىزدى. سول سەكىلدى, ازاماتتىق قىزمەتتەگى كونە تۇندىكتى ءتۇرىپ, سەرپىن بەرۋ, قاي سالادا بولماسىن ناعىز كاسىبي مامانداردىڭ قىزمەت ەتۋىنە, مەملەكەتتىك باسقارۋ, اتقارۋ تەتىكتەرىنىڭ ۇزدىكسىز جۇمىس جاساۋىنا نەگىز بولىپ تابىلادى.
ەلباسىنىڭ وسى جولداۋىنىڭ ەرەكشە ءبىر قىرى – حالىقتى الەۋمەتتىك قولداۋ جاعىنا جەتە ءمان بەرگەنىندە. ونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىڭ وركەندەۋى مەن دامۋىنا وزىندىك ۇلەس قوسىپ, بيۋدجەتتىك مەكەمەلەر قىزمەتىنىڭ كوركىن قىزدىرۋعا سۇبەلى ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان ازاماتتىق قىزمەتشىلەردىڭ ەڭبەكاقىسىن كوتەرۋ, قوعامنىڭ وسى ءبىر بولشەگىندەگى ازاماتتاردىڭ ۇنىنە كوڭىل ءبولۋ ەكەندىگى ايقىن.
جولداۋدا كورسەتىلگەندەي, ۇكىمەتكە ازاماتتىق قىزمەتشىلەر ەڭبەكاقىسىنىڭ جاڭا ۇلگىسىن ازىرلەۋ جانە 2015 جىلعى 1 ءشىلدەدەن باستاپ ەنگىزۋ تاپسىرىلدى. ول قىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەكاقىلارى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا – 28, ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا – 29, الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىندا – 40 پايىزعا دەيىن ارتتىرىلۋى ءتيىس.
الەۋمەتتىك قولداۋدىڭ دا وزىندىك وڭ اسەرى بارىن باعامداعان ەلباسى «ب» كورپۋسى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرىنىڭ ەڭبەكاقىسىن 2015 جىلعى 1 شىلدەدەن باستاپ – 15 پايىزعا, ال 2016 جىلعى 1 شىلدەدەن باستاپ – تاعى 15 پايىزعا ارتتىرۋدى قامتاماسىز ەتۋدى تاپسىردى.
بۇل جولداۋدىڭ حالقىمىزدى الەۋمەتتىك قولداۋىمەن قاتار, جاڭا ەلدىك يدەيامەن دە قۇندىلىعى زور. ۇلت كوشباسشىسى جولداۋدا: «مەن قوعامدا «قازاق ەلىنىڭ ۇلتتىق يدەياسى قانداي بولۋى كەرەك؟» دەگەن ساۋال ءجيى تالقىعا تۇسەتىنىن كورىپ ءجۇرمىن. ءبىز ءۇشىن بولاشاعىمىزعا باعدار ەتەتىن, ۇلتتى ۇيىستىرىپ, ۇلى ماقساتتارعا جەتەلەيتىن يدەيا بار. ول – ماڭگىلىك ەل يدەياسى», دەپ جاڭا باستاما ۇسىندى. بۇل قۇندىلىقتى: «ماڭگىلىك ەل – اتا-بابالارىمىزدىڭ سان مىڭ جىلدان بەرگى اسىل ارمانى. ول ارمان – الەم ەلدەرىمەن تەرەزەسى تەڭ قاتىناس قۇرىپ, الەم كارتاسىنان ويىپ تۇرىپ ورىن الاتىن تاۋەلسىز مەملەكەت اتانۋ ەدى. ءبىز ارمانداردى اقيقاتقا اينالدىردىق» دەگەن سوزدەرىمەن نىقتادى.
حالقىمىز «تورتەۋ تۇگەل بولسا – توبەدەگى كەلەدى» دەگەندە بىرلىكتىڭ, ىنتىماقتىڭ ماڭىزى ولشەۋسىز, ءمانى تەرەڭ ەكەنىن ايتقان. ءبىز دە حالىق بولىپ پرەزيدەنت ساياساتىن قولداپ, ەلدىڭ اماندىعى, كەمەل كەلەشەك ءۇشىن كۇرەسۋگە نيەتتى بولۋىمىز كەرەك. بۇل – ءاربىرىمىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز. جۇمىلا جۇك كوتەرىپ, ءبىر تىلەك پەن ءبىر جۇرەكتىڭ اياسىنان تابىلساق, ەلىمىزدىڭ ودان ءارى گۇلدەنۋىنە ۇلەسىمىزدى قوسامىز.
مارات مۇستان,
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ استانا قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ كونسۋلتانتى
