جاقىندا ەرمەك تۇرسىنوۆتىڭ «جات» كارتيناسى «وسكار» كينوجۇلدەسىنە ۇمىتكەر فيلمدەر (ازىرگە لونگ-ليست) قاتارىنا ەندى. سونداي-اق, ونىڭ پرەمەراسى ايگىلى تورونتو كينوفەستيۆالىندە كورسەتىلدى. ءدال وسى ۋاقىتتا «Variety», «Hollywood reporter», «Le Screen», «Screen today» سەكىلدى ءىرى كينوجۋرنالدار «جات» تۋرالى رەتسەنزيالارىن جارىسا جازدى.
فيلم جارىققا شىقپاس بۇرىن تۇرسىنوۆ «كورەرمەندەر وسى كارتيناعا كىرۋ ءۇشىن كينوتەاتردىڭ ەسىگىن سىندىرىپ كىرمەيتىنىن جاقسى بىلەمىن. ويتكەنى, قازىر «اۆاتار» مەن «ترانسفورمەردىڭ» داۋرەنى ءجۇرىپ تۇر» دەگەن بولاتىن. اۆتوردىڭ ايتقانى ايداي كەلدى. وتكەن جولى وزىنەن بۇرىن داڭقى دۇرىلدەپ جەتكەن ءفيلمدى كورمەككە كينوتەاترعا بارعانبىز. «ارمان» كينوتەاترىنىڭ 39 ادام سىياتىن (ەرىنبەي ساناپ شىقتىم) قۋىقتاي عانا زالىندا شوشايىپ 7-8 كورەرمەن وتىر. ونىڭىز ازداي, پروكاتقا شىققانىنا ەكى اپتا تولماي جاتىپ, «جات» جالعىز وسى كينوتەاتردا كۇنىنە ءبىر رەت قانا كورسەتىلەتىن بولعان. استانا مەن الماتىنىڭ قالعان كينوتەاترلارى فيلمگە كورەرمەن كەلمەگەندىكتەن, ونى كەستەدەن الىپ تاستاعان. پارادوكس! كەزىندە «كەلىندى» تۇنعان ەروتيكا, «شالدى» ءتاڭىرشىل دەپ ايىپتاعان كورەرمەن اشارشىلىق تۋرالى العاشقى وتاندىق ءفيلمدى كورۋگە اسىقپايدى. ءفيلمنىڭ پروديۋسەرى قانات تورەبايدان وسى ماسەلەگە قاتىستى ويىن سۇراعانىمىزدا, «انشەيىندە «قاشان قازاققا قاجەت كينو تۇسىرەسىڭدەر؟» دەپ ءسوز جۇزىندە بوسقا داۋرىعا بەرەتىن «ۇلتشىل-پاتريوتتاردان» سۇراۋ كەرەك مۇنىڭ جاۋابىن. ولار نەگە كينوتەاترعا كەلمەيدى, نەگە وتاندىق كينونى قولدامايدى؟ شىنىن ايتقاندا, ءبىز «جات» ءفيلمىنىڭ «وسكارعا» ۇسىنىلعانىن ەستىگەن سوڭ, كورەرمەن كوپ كەلەدى دەپ كۇتكەن ەدىك. ونى بىلاي قويعاندا, «جات» – اشارشىلىق تۋرالى العاشقى فيلم. سونداي-اق, ول «Dolby Atmos» دىبىستىق فورماتىندا تۇسىرىلگەن تۇڭعىش وتاندىق تۋىندى بولاتىن. العاشقى كۇندەرى بارلىق كينوتەاتردا «جاتتىڭ» 4-5 سەانسى كورسەتىلدى. بىراق, كورەرمەن جيناي المادى. سوندىقتان, پروكاتتان الىنىپ تاستالدى. اتاق-داڭقىنا, ارتىنان ەرگەن ايعاي-شۋىنا قاراماستان, تۇرسىنوۆتىڭ وسىعان دەيىنگى بىردە-ءبىر ءفيلمى پروكاتتان كوپ اقشا جيناماعان. تەك «شال» عانا ەكى اي قاتارىنان كورسەتىلدى».
بۇل پىكىرىن قانات تورەباي بىزگە بەيسەنبى كۇنى ۇلتتىق كىتاپحانادا وتكەن كەزدەسۋدە ايتقان ەدى. ول كەزدەسۋگە كەزدەيسوق تاپ بولدىق. «پەرو» قورى ەرمەك تۇرسىنوۆتىڭ ستۋدەنتتەرمەن سۇحباتىن ۇيىمداستىرىپتى. ەش جەردە جارنامالانباسا دا, كينورەجيسسەرمەن تىلدەسۋگە تىلدەسۋگە كەلگەندەردىڭ قاراسى كوپ ەكەن. تۇرسىنوۆ «جات» ءفيلمى ءوزىنىڭ 25 جىل بۇرىن جازعان ديپلومدىق جۇمىسى ەكەنىن ايتتى. ءوزى ءفيلمنىڭ پروكات ماسەلەسىنە اسا باس قاتىرمايتىن سەكىلدى. كينورەجيسسەر بىزگە كينونى نە ءۇشىن تۇسىرەتىنىن جانە ءوزىنىڭ كورەرمەنىن كىم «تارتىپ العانىن» ايتتى: «مەن پوپكورننىڭ قىتىر-قىتىر ەتكەن داۋىسىن ۇناتپايمىن. گولليۆۋدتىڭ تۇككە تۇرعىسىز فيلمدەرى, پوپكورن مەن پەپسي-كولا كورەرمەننىڭ ساناسىن ابدەن ۋلادى. ولاردىڭ اسەرىنىڭ كۇشتىلىگى سونداي, زالعا كىرگەن ادامنىڭ ميى 2-3 ساعات «ىستەن شىعادى». بىراق, كينودان شىققان سوڭ, ودان نە كورگەنىن سۇراساڭ, بايانداپ بەرە المايدى. سوندىقتان دا, مەن جاس بۋىندى «پوپكورن-كينودان» الىستاتىپ, ءوزىمنىڭ تۋىندىلارىممەن ولاردى ءبىر ءسات ويلانتقىم كەلەدى, ميلارىنا سالماق تۇسىرگىم كەلەدى…
لوس-اندجەلەستە وتكەن ءبىر شارادا ماعان الدەبىر كىسىنى «بۇل – «سانتا-باربارا» سەريالىنىڭ اۆتورى» دەپ تانىستىرعاندا, مەن وعان «دەمەك, مەنىڭ كورەرمەنىمدى ولتىرگەن ءسىز ەكەنسىز عوي؟!» دەپ جاۋاپ قاتتىم».
سونداي-اق, رەجيسسەر قازىرگى حاوس زامانىندا «جات» ارقىلى ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن ءوزىنىڭ ادامدىق قالپىن ساقتاپ وتۋگە تىرىسقان قاراپايىم كىسىنىڭ بولمىسىن ايعايلاماي, تىنىش قانا جەتكىزۋگە تىرىسقانىن ايتتى: «بۇگىنگى توقشىلىق كەزەڭىندە اشارشىلىق تۋرالى ايتۋدىڭ ءوزى قيسىنسىزداۋ بولار, بالكىم؟ دەگەنمەن, وتىرىك, فالش, كوشىرمە دۇنيە كوبەيگەن كەزدە ۋاقىتقا باعىنبايتىن, ەشقاشان وزەكتىلىگىن جويمايتىن ۇلتتىق ماتەريالدى تۇسىرگەنىم دۇرىس دەپ شەشتىم».
«جاتتا» ەرجان نۇرىمبەتوۆ, قۋاندىق قىستىقباەۆ, ەلينا ابايقىزى, ەلينا ابايقىزى (قىرعىزستان), الەكساندر كارپوۆ, روزا حايرۋللينا (رەسەي) سەكىلدى ارتىستەر ويناعان. رەجيسسەر بۇل جۇمىسىندا دا بالالار مەن جانۋارلاردى نازاردان تىس قالدىرماپتى. مۇندا ءتىپتى ىزىڭداعان شىبىنعا دەيىن «ءرول» بولىنگەن ەكەن. ءفيلمنىڭ ناقتى بيۋدجەتى بەلگىسىز. سونداي-اق, «جاتتى» تۇسىرۋگە قاراجات بەرگەن دەمەۋشىنىڭ اتى-ءجونى دە ايتىلمايدى. قازىردىڭ وزىندە جان-جاقتان ۇسىنىستار ءتۇسىپ جاتقانىمەن, كينوگەرلەر ءفيلمدى شەتەلدىك پروكاتقا شىعارۋعا اسىعىپ وتىرعان جوق. الدىمەن, «وسكار» جۇلدەسىنىڭ سالتاناتتى شاراسى ءوتسىن دەيدى.
ايتپاقشى, بۇل – «وسكاردىڭ» تىزىمىنە ىلىككەن تۇرسىنوۆتىڭ ءۇشىنشى ءفيلمى. بۇعان دەيىن «كەلىن» 2010 جىلعى شورت-ليستكە, ال, «شال» 2013 جىلعى لونگ-ليستكە ەنگەن بولاتىن.
روزا ارەن
