Astanada Qazaqstan Respublikasynyŋ Işkı ıster ministrı Qalmūxanbet Qasymov xalyqqa esep berdı.
Ministr 5-6 mausym künderı Aqtöbede bolǧan terrorlyq äreketke erekşe toqtaldy. Qandy oqiǧaǧa bastapqyda 45 adam daiyndalǧan, bıraq keiın jartysyna juyǧy bas tartqanyn mälım ettı.
– Laŋkesterdıŋ barlyǧy bır päterge jinalǧan. Eşqaisysy bülık barysynda tuystaryna habarlasa almauy üşın ädeiı ūialy telefondaryn sol üide qaldyryp ketken. Jihad jariialap, syrtqa şyqqan 45 adamnyŋ köbısı oilarynan ainyǧan. Bız olardy anyqtap, tergeu jürgızudemız. Beinekamera arqyly dükenge 25 adamnyŋ kırgenın kördık. Qaruly qaqtyǧys ūiymdastyrǧandardyŋ 7-euı būryn sottalǧan, – dedı Qalmūxanbet Qasymov.
Osy oraida ministr memlekettegı bükıl ǧimarat, düken, meiramhana, janarmai qūiu beketı ielerıne beinekameralar ornatudy mındetteu kerektıgın aitty.
Bügınde Aqtöbedegı jaǧdai tūraqty. Qalada belgılengen terrorlyq qauıptıŋ qyzyl deŋgeiı saryǧa auystyryldy. Barlyq mekemeler būrynǧyşa qyzmetıne kırısken. Al qylmystyq ıstı Bas Prokuratura men Ūlttyq qauıpsızdık keŋesı bırlesıp jürgızude.
Mas jürgızuşıler qamaldy
Būdan soŋ ministr Qazaqstandaǧy jol apattary jaily baiandady. Resmi derekter boiynşa, jyl basynan berı kölıktı mas küiınde jürgızgen 11700 jürgızuşı ūstalǧan.
– Bızdıŋ zaŋda jol erejesın būzu, äsırese, jyldamdyqty asyru, baǧdarşamnyŋ qyzyl tüsıne ötu, qarsy jolaqqa şyǧu faktılerı qataŋ jazalanady. Būǧan qaramastan, jol qozǧalysynyŋ qatysuşylary arasynda kölıktık tärtıp tömen. Biyl kölıktı mas küiınde aidaǧan 11700 jürgızuşınıŋ 1600-ı qamauǧa alyndy. Al 16 myŋ azamat jürgızuşı kuälıgınen aiyryldy, – dedı ol.
Alaida soŋǧy uaqytta jol qauıpsızdıgı salasyndaǧy situasiia äldeqaida rettelgen. Mäselen, ötken jyly jol apattarynyŋ sany 7 paiyzǧa, qaza tapqandar sany 5 paiyzǧa, jaraqattanǧandar sany 7 paiyzǧa kemıgen. Al osy jyly jol-kölık erejesın būzu körsetkışı 3,3 paiyzǧa, qaza tapqandar sany 6,9 paiyzǧa, jaraqattanǧandar sany 3,5 paiyzǧa tömendegen, – degen ministr Astana qalasy äkımdıgınıŋ qoldauymen ornatylyp jatqan foto jäne beinetırkegışterdıŋ būl qūbylysqa oŋ äserı baryn jetkızdı.
Ūialy telefon ūrlau örşıp tūr
Qazaqstanda jiı jasalatyn qylmystyŋ bır türı – ūialy telefondar ūrlyǧy eken. Jiyn barysynda Işkı ıster ministrı osy mäselenıŋ älı künge deiın nelıkten tyiylmai tūrǧanyn tüsındırdı.
– Elımızde jasalatyn barlyq qylmystyŋ 60-63 paiyzy – ūrlyq. Ūrlyqtyŋ 25-27 paiyzy ūialy telefondarǧa qatysty bolyp otyr. Köptegen damyǧan memleketterde telefon ūrlanatyn bolsa, būǧattap tastaidy. Demek, ony ūrlaudyŋ özı qisynsyz. Sondyqtan olarda ūialy telefon ūrlyǧy müldem joq dese de bolady. Nege bız de solai ıstei almaimyz?! Öitkenı, bızdıŋ elge kontrafaktılık telefondar öte köp enıp kettı. Sol sebeptı ūialy telefon ūrlanǧan kezde poliseiler onyŋ IMEI-kody arqyly būǧattasa, kontrafaktılık jolmen kelgen 50-100 telefon būǧattalyp qalady, – dep atap ötken Qalmūhanbet Qasymov problemany şeşu üşın ūialy telefondar naryǧyn retke keltıru tiıstıgın şegeledı.
– Ūrlyqpen tiımdı küresu üşın ūialy telefondardyŋ elge zaŋsyz keluın doǧaru qajet. Mobildı operatorlar olarǧa qyzmet körsetuden bas tartsyn. AQŞ-taǧy siiaqty ūialy telefondardyŋ barlyǧy jeke tūlǧaǧa tırkeluı kerek. Kontrafaktılık telefondardy anyqtau maqsatynda bız är telefonǧa 4 sifrdan tūratyn JSN beremız. Bızdıŋ arnaiy qyzmet ūialy telefondardy jeke tūlǧanyŋ atyna tırkeuge mümkındık beredı, – dedı ol.
Botagöz MARATQYZY
