Jalpy, elorda mädeni şaralardan kende emes. Künde bolmasa da kün aralatyp dumandy, ruhani şaralardan demalyp, jailanyp qaitatyn jūrttyŋ köŋılınen-aq ūǧasyz mūny! Dese de, biyl elordanyŋ mädeniet salasynda nendei eleulı oqiǧalar, ekşeulı tabystar boldy. Jyljyp bara jatqan jylan jylynda osyǧan az-kem şolu jasadyq.
[wppa type=»slideonly» album=»22″ size=»auto»][/wppa]
Jastar saraiy jaŋarady
Resmi mälımetke sensek, Astana qalasy Mädeniet basqarmasyna jetpıske juyq mekeme men käsıporyn qaraidy eken. Mamandar materialdyq tarihi-mädeni qūndylyqtardy tūraqty merzımdık tekseruden ötkızıp tūrady. Būl şaranyŋ qorytyndysy qaǧazǧa qattalyp qalmai, tarih jäne mädeniet eskertkışterın qorǧau jönındegı qalalyq komissiia otyrysynda talqylandy.
Mūrajai jädıgerlerın qalpyna keltıru jūmystary da ünemı jalǧasyn tabuda. Däl qazırgı kezde Respublika daŋǧylynyŋ boiyndaǧy baiyrǧy nysandardyŋ bırı – Jastar saraiynyŋ säuletı men qūrylysyn jaŋǧyrtuǧa daiyndyq şaralary jürude. HIH ǧasyrdyŋ soŋynda ırgesı qalanǧan mūsylman mektebınıŋ ǧimaraty da basqarma nazaryna ılınıptı. Aldaǧy ekı jylda tarihi nysan jaŋaşa reŋkke enedı dep sendıredı mädeniet mamandary.
«İKOM Qazaqstan» igılıgımızdı eseleidı
Elordanyŋ mūrajailary jylan jylynda 2844 şara ūiymdastyrypty. Olardy 342 myŋǧa tarta körermen tamaşalaǧan. Mūrajai demekşı, biylǧy jaz bızdıŋ mädenietke ülken serpın äkelgenın taǧy aityp maqtansaq, aiyp bolmas. Mausym aiynda küllı qazaqtyŋ dalasyn at şaptyrym aumaǧyna syidyrǧan «Atameken» etno-memorialdyq keşenınde «İKOM Qazaqstan» halyqaralyq mūrajailar komitetı qūryldy. Joba aiasynda el mūrajailary ūjymdaryna älemdegı ärıptesterımen qoiyn-qoltyq jūmys ısteuge jol aşyldy. Al mūndai qarym-qatynas osy saladaǧy äleuetımız ben jetıstıgımızdı eselei beretınıne senım mol.
On toǧyz premera perdesın türdı
Äŋgıme baǧytyn bärımızge tanys Memlekettık filarmoniianyŋ sahnasyna būrsaq. Biyl ondaǧy körkemönerpazdar 451 konsert qoiyp, elımızdıŋ segız aimaǧyna, jetı ret şet memleketke gastroldık saparmen şyǧyp qaitypty. Al, byltyr ǧana akademiialyq märtebe alǧan Qalleki teatrynyŋ ūjymy segız premeranyŋ tūsauyn kestı. Tızbelei saluda qiyn emes: «Kün säulesı tüspegen», «Qyz Jıbek», «Taŋǧajaiyp planeta», «Bır kem dünie», «Ükılı jūldyz», «Abylai hannyŋ armany», «Qozy Körpeş – Baian sūlu», «Ümıt»… Öitkenı, atyn atasaq bolǧany, bärı de künı keşegıdei köz aldymyzǧa orala beredı.
Maksim Gorkii atyndaǧy akademiialyq Orys drama teatry da bes qoiylymynyŋ premerasyn ötkızdı. «Jastar» teatry ekı premerasymen esımızde qalypty. Alǧaşqysy – 10 nauryzda ötken «Kök pen jerdıŋ arasy» qoiylymy bolsa, keiıngısı – juyrda ǧana tanystyrylǧan «Asauǧa tūsau». «Naz» teatry jyldyŋ basynda alǧaş ret «Myŋ bır tün» ertegısın qoiǧan bolatyn. Quyrşaq teatrynyŋ ärtısterı de «Men siiaqty jasa», «Maugli», «Ana qūdyretı», «Arystan patşa» syndy spektaklderın sahnalap, şyǧarmaşylyq ızdenıste ekendıkterın baiqatty. Aitpaqşy, osy jyly Beibıtşılık jäne kelısım saraiynda ötken «Jerūiyq» rok-operasynyŋ premerasyn tyŋ betbūrys dei alamyz. Jalpy sanǧa jügınsek, elorda teatrlarda jyl basynan berı 896 spektakl, onyŋ ışınde 19 premera ötkızse, olardy 260 myŋ körermen tamaşalapty.
«EXPO»-ǧa daiyndyq – ırgelı ıstıŋ bastauy
2013 jyly Astananyŋ mädeni ūjymdary Fransiia, İtaliia, Türkiia, Resei, Ukraina qalalarynda öz önerlerın paş ettı. Denis Masuevtıŋ qoldauymen ötken «Astana Piano Passion», «Aziia jaŋǧyryǧy» sirk önerınıŋ halyqaralyq festivalderı, Sergei Bezrukovtyŋ «Sirano de Berjerak» spektaklı, Astanadaǧy Sankt-Peterburg qalasynyŋ mädeniet künderı, reseilık «Sovremennik» teatrynyŋ «Tri sestry», «S nastupaiuşim …», «İstoriia liubvi» spektaklderı, fransiialyq Lill ūlttyq orkestrınıŋ, Oŋtüstık Koreianyŋ «Maestri» erler horynyŋ konsertterı mädeni aralas-qūralastyqqa tūiyq emes ekenımızdı bıldırse kerek.
Mädeniet basqarmasy basşylyǧy ūsynǧan qūjattaǧy «Bügınde 2017 jyly elordada ötetın halyqaralyq «EXPO» körmesıne orai ülken jūmystar atqaryluda» degen joldar da salada ırgelı ıstıŋ bastalǧanyn rastaidy.
Ashat RAIQŪL
