Ömır bar jerde qaza bar, qaiǧy bar degendei, būl – şyndyq. Estıgen sätte, ärine, jüregımız dır etıp, tolqyp ketemız. Bata jasap, köŋıl aitu mındet desek te, qarap otyrsam, öludıŋ özı qorqynyşty bolyp kettı.
Nege bız 2000-10000 teŋge bata jasadyq dep qonaqasynan, qyrqynan, jylynan qalmauymyz kerek? Nege bız jalaqtap meşıt bolsyn, meiramhana bolsyn topty köbeitıp baruymyz kerek? Nege bız dastarhanyn synap, ölıkke kelgenımızdı ūmytyp, äŋgıme-düken qūryp otyramyz? Nege bız tek bata jasap, köŋıl aitqan soŋ tarasyp ketpeimız osy? Ne, aşpyz ba? Älde et jeuge barasyŋdar ma? Mūsylman bauyrlar, būl dūrys emes. Qonaqasyǧa baru mındet emes. Basty mındet – namazda sapqa tūru, sosyn topyraq salu, erteŋınde jerleuge qatysyp, aqtyq saparǧa şyǧaryp salu. Baidyŋ asyn baiǧūs qyzǧanar dep otyrsyzdar ma, joq, olai emes. Qazır bıreudıŋ jaǧdaiy bar, bıreudıkı joq, halyq köp. Öz basym jaqyn künde ekı bırdei jas ölıkke bardym. Şoşyp kettım. Ekı jylqy kerek dep uaiymdap otyr. Jylqynyŋ baǧasy 500000-nan 900000 teŋgege baryp tūr, odan bölek şaiǧa jabdyq bar, qanşama şyǧyn. Sonda artynda qalǧan jetım bala, jesır anaǧa ne syn? Bızden qandai kömek, qandai järdem?! Qonaqasy alystan kelgen 1-2 üstel körşı üige jaiylsyn, ertede alystan kelgen tuystar men eŋ jaqyn aǧaiyndary ǧana keşkı asynda bolatyn, al erteŋınde şyǧaryp salǧan soŋ, bärıŋız qoştasu dastarhanyna jaiǧasyŋyzdar. Boldy emes pe?!
Esımde, būryn qaitys bolǧan üige atam men äjem, äke-şeşem ǧana baruşy edı, al qazır jastar, studentter, oquşylar qalmaidy. Nege anau ana balasymen oqyǧan dep qaptap jüredı. Mynau myna balasymen bırge ösken dep jaiǧasyp otyrady. Ūiat emes pe! Bır äuletten bır adam bata jasap ketse bolmai ma? Oilanaiyq, aǧaiyn, bärımızde ata-ana bar. Jas kete me, kärı kete me, bärın bır Alla bıledı. Sondyqtan qonaqasy degendı toqtatu kerek. Qaza kelgen otbasyna şyn nietpen kömektesıp, qaiǧysyna ortaq bolaiyq. Bärımızdıŋ aldymyzǧa erte me, keş pe keletın ajal ǧoi, aman bolaiyq. Sosyn osy ölık jöneltudıŋ dastarhan mäzırın toidyŋ dastarhanymen bırdei jasap jatyr, ol pirog, tort, samsa, jemıs-jidek, tättı toqaş – bärın qaptatyp qoiady, būl da dūrys emes.
«Ysyrap» degen bar, sony da oilanu kerek, qarapaiym dastarhan jasau kerek dep oilaimyn öz basym. Sosyn taǧy da bır aitaiyn degenım, «janazanyŋ» dastarhanynan sarqyt alu degen eşqandai ädet-ǧūrypqa syimaityn dörekılık nemese nadandyq bolady dep öz basym tüsınemın, sony da toqtatu kerek. Daraqylyqty qoiyp, aqylǧa salyp, ünemdeuge köşeiık, aǧaiyn! Osynyŋ bärın sol dın basynda jürgen imamdar halyqqa aityp jetkızse nūr üstıne nūr bolar edı degen oiym bar.
Omar JÄLEL
