Kıtap – adam aqyl-oiynan tuyndaǧan ruhani bailyqty ūrpaqtan-ūrpaqqa jetkızıp otyratyn bılım men tärbie beru qūraly. Bügınde ol özınıŋ tärbielık, bılım beru qyzmetın atqaryp otyr ma? Aqparat aǧymynyŋ aluan türlılıgı, äleumettık jelılerdegı qyzyqty kontent oquşylardyŋ kıtap oquǧa degen qyzyǧuşylyǧyn tömendetıp otyr.
Balalar aqparatty kıtaptan emes, YouTube, Google, Instagram, TikTok-tan alǧysy keledı. 15-20 sekundtyq video arqyly aqparatty qabyldauǧa beiımdelıp bara jatqan oquşyǧa zeiının tūraqtap, kıtap oqu qiyn. Fridrih Ebert qorynyŋ 2018 jyly jürgızgen äleumettık zertteuınıŋ nätijesıne säikes, qazaqstandyq jastardyŋ 78,6 paiyzy müldem kıtap oqymaidy. Jastardyŋ kıtap oqymauy tek bızdıŋ ǧana emes, alys-jaqyn şetel memleketterınıŋ de ülken mäselesıne ainalǧan. Är memleket būl mäselenı ärtürlı şeşude. Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Ūlttyq qoǧamdyq senım keŋesınde bergen tapsyrmasyna säikes barlyq mektepte «Oquǧa qūştar mektep» jobasy engızıldı.
«Oquǧa qūştar mektep» jobasynyŋ maqsaty – balalardy körkem ädebiet oquǧa baulu. Joba aiasynda mektepışılık «Qyzyqty oqylym» jobasy engızıldı. Būl jobanyŋ maqsaty – oquşylardyŋ kıtap oquǧa degen qyzyǧuşylyǧyn arttyra otyryp, şyǧarmalardyŋ mazmūny negızınde olardyŋ boiyna jalpyadamzattyq qūndylyqtardy sıŋıre otyryp, adamgerşılık tärbie beru. Mektepışılık jobany jüzege asyru barysynda oquşylar ertegı, aŋyz, jyrlar, Ybyrai Altynsarin, Abai Qūnanbaiūly, t. b. qazaq aqyn-jazuşylarynyŋ şyǧarmalarymen qatar şetel ädebietın de oqidy. Būl joba naqty şyǧarmalardy oquǧa baǧyttalǧan. Oǧan qatysuşy synyptar ai saiyn ortaq bır şyǧarma oqyp, oqyǧan şyǧarmalary jelısı boiynşa esse, suret saiysy, viktorina, döŋgelek üstel, oqyrmandar konferensiiasyna qatysady. Jyl saiyn kıtapty belsendı türde oqyp, barlyq ıs-şaraǧa qatysatyn üzdık synyptar anyqtalady. Är synyptyŋ joba aiasynda ötkızılgen ıs-şaralarǧa qatysu belsendılıgı qorytyndylanyp, nätijesınde «Oquǧa qūştar synyp-2022» müsınşesımen 4 «B», 6 «L», 6 «B», 6 «V» synyp oquşylary men jetekşılerı G.Murasulova, A.Egımbaeva, M.Ospanova, B.Mūrtazina marapattaldy.
Balalar kıtap oqu boiynşa, mektepışılık ıs-şaralarmen qatar, qalalyq, audandyq jarystarǧa da belsene qatysady. «Qyzyqty oqylym» jobasynyŋ belsendı qatysuşysy, 6 «L» synyp oquşysy İskander İhsanov Baiqoŋyr audany boiynşa ötken «Kel, balalar, oqylyq!» oqular saiysynda II oryn aldy. Mektebımızde «Qoŋyrauda kıtap oqy!» kıtap oqu minuty engızılıp, oquşylar är aptanyŋ seisenbı künı qoŋyrauda kıtap oqidy. Demalysqa şyqqanda ata-anamen kıtap oqu chellendjı, aqyn-jazuşylarmen kezdesu, qaladaǧy kıtaphanalarǧa ekskursiiaǧa baru, ädebi keşterge qatysu syndy türlı ıs-şara «Oquǧa qūştar mektep» jobasy aiasynda jüzege asyrylyp keledı. 3 «Ä», 4 «B», 3 «İ» synyptarynda BookCrossing kıtap almasu būryşy aşylyp, oquşylar özderı oqyǧan kıtaptaryn synyptastarymen bölısıp, auystyryp oquda. Bolaşaqta barlyq synypta kıtap almasu būryşyn ūiymdastyru josparlanuda. Mektep direktory K.Baisalbaev «Oquǧa qūştar mektep» jobasy aiasyndaǧy bastamalardy qoldap, balalardyŋ kıtap oqyp, sapaly bılım men sanaly tärbie aluyna erekşe köŋıl bölıp keledı.
«Oquǧa qūştar mektep» jobasyn jüzege asyru barysynda tek şäkırtter ǧana emes, pedagogikalyq ūjym da kıtap oqyp, demalys kezınde oqyǧan şyǧarmalaryn ūjymmen talqylaidy. Sonymen qatar mūǧalımder «Oquǧa qūştar mektep» jobasy aiasynda qalalyq saiystarǧa qatysyp, öz täjıribelerımen bölısıp jür. Atap aitsaq, «Qyzyqty oqylym» jobasynyŋ üilestıruşısı, orys tılı men ädebietı mūǧalımı M.Begejanova qalalyq «Üzdık pän mūǧalımı-2022» saiysynda «Oqyrmandar konferensiiasy – oqyrman sauattylyǧyn arttyru qūraly» taqyrybynda şeber-synyp ötkızse, bastauyş synyp mūǧalımı K.Kajgalieva «Üzdık avtorlyq baǧdarlama» baiqauynda «Skazkoterapiia» üiırme baǧdarlamasyn ūsynyp, III oryn aldy. Mūndai igı ısterden özım de şet qalmai, «Pedagogikalyq ideialar» festivalınde «Oqyrman kündelıgı» avtorlyq jūmysyn ūsynyp, III orynǧa ie boldym.
Cheh pedagogy Iаn Amos Komenskii oqyrman kündelıgı oqylǧan kıtaptardaǧy bılımdı jinaqtauşy ärı saqtauşy ekendıgı jönınde XVII ǧasyrda aityp ketken. Oqyrman kündelıgı arqyly oquşylar qarym-qatynas daǧdylary men adamgerşılık qasietterın jetıldıredı, este saqtau qabıletın jattyqtyrady, oqu mädenietın qalyptastyrady, özın-özı baqylauyn küşeitedı. 3 «Ä» synyp oquşylary synyp jetekşısı N.Bulaşevanyŋ bastamasymen synyptan tys uaqytta körkem şyǧarmalar oqyp, oqyrman kündelıgın jürgızude. Balanyŋ sabaqtaǧy jalpy ülgerımın jaqsartu üşın kıtap oqudyŋ, oqyǧanyn taldap, oqyrman kündelıgıne jazudyŋ paidasy köp.
Mekteptıŋ maqsaty bäsekege qabılettı jan-jaqty tūlǧa tärbieleu bolsa, bäsekege qabılettı tūlǧa – syni oilai bıletın, oqu, jazu, taldau, saralau daǧdylary qalyptasqan jan-jaqty oquşy. Oquşylarǧa qazırgı zaman talabyna sai bılım, tärbie berude «Oquǧa qūştar mektep» jobasynyŋ maŋyzy zor.
Äigerım HAMİTOVA,
№27 mektep-liseiı
direktorynyŋ
tärbie ısı jönındegı
orynbasary
