EŊBEK NARYǦY: SŪRANYS PEN ŪSYNYS
Halyqty jūmyspen qamtuǧa bailanysty elımızde köptegen şaralar men memlekettık baǧdarlamalar jüzege asyrylyp jatyr. Soǧan qaramastan, būl mäsele älı de kün tärtıbınde tūr. Onyŋ sebepterı köp. Mamandardyŋ eŋbek naryǧyndaǧy sūranysqa säikes kelmeuı, maman ielerınıŋ talapqa sai emestıgı – mäselenıŋ bır qyry ǧana. Astanadaǧy «El qanaty» qoǧamdyq qory eŋbek naryǧyna qandai mamandyqtar qajettıgı, qazırgı tülekterdıŋ käsıbi sapasy jönınde arnaiy zertteu jürgızıptı. Onda jūmyssyzdyq mäselesındegı bırqatar tüitkılderdıŋ tüiını tarqatylǧan.
«El qanaty» qoǧamdyq qory prezidentı Aslanbek Jaqyptyŋ aituynşa, olar aldymen ärtürlı kompaniia basşylary, jeke käsıpkerler – barlyǧy ekı myŋnan asa jūmys beruşı arasynda elımızdegı kadr tapşylyǧy jönınde saualdama jürgızgen. Saualdamaǧa qatysuşylardyŋ basym bölıgı astanalyqtar bolypty. Respondentterdıŋ 50,6 paiyzy elımızde mamandar tapşylyǧy joq dep esepteidı eken. Bıraq, 32,6 paiyzynyŋ pıkırı kerısınşe.
Jūmys beruşılerdıŋ pıkırınşe, elımızde eŋ qat bolyp otyrǧan mamandar – injenerler (13,8 paiyz) men därıgerler (12,8 paiyz). Sodan keiın qūrylysşylar, baǧdarlamaşylar, mūǧalımder men oqytuşylar eken.
Al, «Oqu oryndarynda daiarlanyp şyǧatyn tülekterdıŋ käsıbi bılımı qazırgı ekonomika talaptaryna sai ma?» degen saualǧa 44,5 paiyzy «köp jaǧdaida säikes kele bermeidı» dep jauap bergen. «Sondyqtan mamandar daiarlau sapasyna oqu oryndary airyqşa köŋıl böluge tiıs» deidı jurnalistermen ötken baspasöz mäslihatynda «Käsıpqor holdingı» ŪAQ studenttermen jūmys jönındegı departamentınıŋ direktory Toǧjan Jūmaǧūlova. Onyŋ aituynşa, jūmys beruşılerdıŋ 63 paiyzy tülekterdıŋ bılımıne, käsıbi daiarlyǧyna köŋılı tolmaityn körınedı.
Eŋbek naryǧyndaǧy sūranysqa bolaşaq mamandardyŋ taŋdauy säikes kele me? «El qanaty» qoǧamdyq qory būl saualdy elımızdıŋ segız öŋırınen 2 myŋdai respondentke köldeneŋ tartyp, arnaiy saualdama jürgızgen. «Būrynǧydai emes, bügınde jastar elımızdıŋ eŋbek naryǧyna tehnikalyq maman ielerı qajet ekenın tüsıngen sekıldı. Saualdamaǧa qatysqan Astana men Almaty jäne Qaraǧandy qalasyndaǧy joǧary synyp oquşylary men tülekterdıŋ köpşılıgı tehnikalyq salany jön köretının aitypty. Tek 6,1 paiyzy ǧana qūqyqtanu men memlekettık qyzmet jäne memlekettık basqarudy qalaitynyn jetkızgen» deidı qor jetekşısı Aslanbek Jaqyp.
Äleumettık saualdama nätijelerı bekerden-beker jürgızılgen joq. Jiynda söz alǧan Bılım jäne ǧylym ministrlıgı jastar ısı jönındegı komitettıŋ bas sarapşysy Damir Meŋdıǧalievtıŋ aituynşa, saualdama qorytyndylary ministrlık tarapynan eskerusız qalmaidy. Äsırese, tülekterdıŋ eŋbek naryǧyna sai sapaly maman bolyp şyǧuyna ministrlık erekşe köŋıl böletın bolady.