Elordalyq tūrǧyndardyŋ «sary masa mazany qaşyrdy» taqylettes şaǧymy bügınde azaiǧan sekıldı. Sebebı, masa, şybyn-şırkeimen küresu şaralary Astanada küşeie tüstı.
Sız keşkısın bırde bolmasa bırde, gürıldegen motordyŋ dausyna ūqsas ündı estıgen bolarsyz? Būl – masalarǧa qarsy auqymdy öŋdeuler jürgızıp, arnaiy preparattar seuıp jatqan mehanikalyq rotorly sepkışterdıŋ dauysy. Astana qalasy boiynşa Tūtynuşylardyŋ qūqyqtaryn qorǧau departamentınıŋ bölım bastyǧy Naǧima Şataevanyŋ aituynşa, elordada masa, şybyn-şırkeimen küres şaralary on jyldan berı jürgızılıp keledı eken. Mamandar masalardyŋ eldı mekenge qarai ūşyp kelu merzımın aldyn ala anyqtap, biyl jūmystaryn 25 säuırden bastap ketıptı. «Qalanyŋ ışınde dezinseksiialyq jūmystardy jürgızu üşın mehanikalyq rotorly sepkışter qoldanylady. Al jändıkterdıŋ qala ışıne ūşyp keluın boldyrmas üşın termogeneratorlar paidalanylady. Eŋ aldymen tez jylynatyn şaǧyn su toǧandary men şybyn-şırkeiler tez üimeleitın uchaskeler öŋdeledı. Atap aitqanda, Astananyŋ maŋaiyndaǧy Taldyköl, Esıl, Aqbūlaq, Nūra özenderı, Öndırıs kentı, temırjol tösemı syndy barlyq baǧyttar boiynşa öŋdeuler jürgızılıp keledı» deidı Naǧima Tüsenqyzy.
Sanitariialyq därıgerler jürgızgen entomologiialyq monitoring boiynşa, qala maŋynda negızınen masalardyŋ 4 türı kezdesse, sonyŋ culex, iaǧni yzyŋdauyq türı elordada basym eken. Būlar köbıne jaǧymsyz iısı müŋkıp jatatyn jertölelerge kelgış körınedı. Sondyqtan, masa kelıp mazany ketırmes üşın tūrǧyndar jändıkterge qarsy aldyn ala öŋdeuler jürgızu jönınde arnaiy mamandarmen kelısımşart jasasudy öz PİK-terınen talap etuge tiıs. Masalarǧa qarsy dezinseksiialyq şaralar qyrküiek aiyna deiın jalǧasatynyn esterıŋızge salamyz.
Jūrtşylyq arasynda masa men şybyn-şırkeidı ulandyratyn preparattar adam aǧzasyna da ziian degen pıkırler bar. Bıraq sanitariialyq mamandar būl sözdı joqqa şyǧarady. «Masalarǧa qarsy auqymdy öŋdeuler jürgızu barysynda tūrǧyndardyŋ qauıpsızdıgı üşın barlyq şaralar jasalady» deidı Naǧima Tüsenqyzy. Onyŋ aituynşa, jändıkterdı joiuǧa qarsy preparattar arnaiy memlekettık tırkeuden ötken, tiıstı sertifikaty bar insektisidter. Soŋǧy üş jyl qatarynan Astana qalasynda qoldanylyp kele jatqan siperhlor, fufapon jäne mostin preparattary tez taralǧyş, masalarǧa kerı äser etse de, adamdarǧa eşqandai ziiany joq körınedı. Mūny mamandar öndırısterdegı synaqtar men topyraqtaǧy qaldyqtaryna jürgızılgen zerteulerge süiene aityp otyr.
Dezinfeksiialyq jūmystardy da arnaiy oqytylǧan, alǧaşqy medisinalyq tekseruden ötken mamandar jürgızedı. Sebebı, öŋdeu jūmystary tiımdı bolu üşın dezinfektorlar ainaladaǧy aumaqpen jete tanys boluy şart.
Jalpy, masa men şybyn-şırkei qauıptı virustardyŋ tasymaldaǧyşy bolyp tabylady. Sondyqtan, olarǧa qarsy şaralardy der kezınde jürgızu – tūrǧyndardyŋ ömır süruıne qolaily jaǧdai jasau degen söz.
Qymbat NŪRǦALİ
