Ekınşı düniejüzılık soǧysqa qatysqan otyz segız aqmolalyq jauynger Keŋes Odaǧynyŋ batyry, jeteuı «Daŋq» ordenınıŋ tolyq kavalerı atandy. Sonyŋ ışınde Aqmola öŋırınde kındıkterı kesılıp, qan maidanda asqan erlık körsetken Saǧadat Nūrmaǧambetov, Talǧat Bigeldinov, Raqymjan Qoşqarbaev syndy ūltymyzdyŋ erjürek batyrlary bar.
Üşeuıne bırdei 1980 jyldyŋ 4 şıldesınde, Ūly Jeŋıstıŋ 35 jyldyǧyna orai Selinograd qalasynyŋ Qūrmettı azamaty ataǧy berıldı. Täuelsızdık taŋy atqanda keşegı tyŋ ölkesınıŋ ortalyǧy, bügıngı elımızdıŋ astanasynda olardyŋ esımderın mäŋgı este qaldyru maqsatynda ärtürlı şaralar qolǧa alyndy. Köşelerge attary berılse de, eskertkışterın ornatu ısı baiaulap tūr. Osy künderge deiın Raqymjan Qoşqarbaevtyŋ ǧana eŋselı eskertkışı boi köterdı. Saǧadat Nūrmaǧambetovtıŋ biustı özınıŋ aty berılgen «Jas Ūlan» respublikalyq mektebı aulasyna ornatyldy. Al Talǧat Bigeldinovtıŋ tas müsını elordada müldem joq.
Biylǧy 25 mamyr künı Keŋes Odaǧynyŋ Batyry, elımızdıŋ tūŋǧyş Qorǧanys ministrı, Halyq qaharmany ataǧy men «Altyn Jūldyz» belgısınıŋ alǧaşqy iegerı Saǧadat Nūrmaǧambetovtıŋ tuǧanyna 95 jyl tolady. Ökınışke qarai, osydan bırneşe jyl būryn batyrdyŋ atyna köşe bas qalanyŋ özınen emes, Aqmola oblysynyŋ Selinograd audanyna qarasty Qoiandy auylynan berıldı. Joǧaryda aitqanymyzdai, elordada onyŋ atyndaǧy «Jas Ūlan» mektebı jūmys ısteidı. Oqu orny Qorǧaljyn tas joly boiynda ornalasqan. Osy köşenı Saǧadat Nūrmaǧambetov atyna özgertıp, sol köşe boiyna batyrdyŋ eskertkışın ornatuǧa bolady dep esepteimız.
Keŋes Odaǧynyŋ ekı märte Batyry, aviasiia general-maiory Talǧat Bigeldinovtıŋ atyna közınıŋ tırısınde-aq elordadan köşe berıldı. Osy köşege jolymyz tüskende öz-özımızden eleŋdeitınımız bar. Bızdıŋ közımızge bırdeŋe jetıspei tūrady da jatady. Soǧan bırazdan berı bas qatyryp jürıp, ne ekenın aqyry taptyq. Ol – batyrdyŋ eskertkışı.
Jalpy daŋqty ūşqyştyŋ qola müsını Bışkekte, Aqtöbe men Kökşetauda boi köterdı. Almatyda tūrǧan üiıne eskertkış taqta ornatyldy. Aqtöbedegı äue qorǧanysy küşterı äskeri instituty men Qaraǧandydaǧy respublikalyq äskeri mektep-internaty – Talǧat Bigeldinovtıŋ atynda.
«Generaldar keŋesı» respublikalyq qoǧamdyq bırlestıgı Mäskeudegı Ūly Otan soǧysy ortalyq muzeiıne Talǧat Jaqypbekūlynyŋ qola müsının syiǧa tartqanyn da aita ketu kerek. Müsın astanalyq müsınşı Mūrat Mansūrovtyŋ qolynan şyqty.
Talǧat Bigeldinov Aqmola oblysynyŋ Maibalyq auylynda tuǧany belgılı. Qazır būl auyl ornynda Nūrsūltan Nazarbaev halyqaralyq äuejaiy ornalasqan. Keŋes töraǧasy, general Rüstem Qaidarov äuejai basşylyǧyna müsınge batyrdyŋ tuǧan jerın qaşap körsetıp, sol maŋda ornatu turaly ūsynys aitty. Bıraq mardymdy jauap ala almapty.
Jalpy, atalmyş ūiym mūnyŋ aldynda Saǧadat Nūrmaǧambetov, Talǧat Bigeldinov jäne Äbdıqadyr Bolsambekov jaily derektı film tüsırdı. Keiın müsın jasatuǧa köştı. Sonda qarjydan bıraz qysylǧan. El bolyp jinap, aqyry äreŋ degende Talǧat Jaqypbekūlynyŋ müsının jasatty.
Osy oraida myna jaǧdai esımızge tüsıp otyr. Osydan üş jyldai būryn elordada Reihstagqa bırınşı bolyp tu tıkken qazaqtyŋ balasy, Halyq qaharmany Raqymjan Qoşqarbaevtyŋ eskertkışı aşyldy. Köpten köterılgen būl mäsele «BI Group» investisiialyq qūrylys holdingı demeuşılıgımen jüzege asty. Atalmyş kompaniia özınıŋ «20 igı ıs» baǧdarlamasy aiasynda eskertkıştı qolǧa aldy. Onyŋ boi köteruıne elordanyŋ Ardagerler keŋesı, keŋes töraǧasy Sansyzbai Esılov ülken üles qosty.
Kezınde ädılet ornatyp, Raqymjan Qoşqarbaevqa Keŋes Odaǧynyŋ Batyry ataǧyn alyp beru üşın bırneşe märte äreket jasaldy. Soǧan QazKSR Joǧarǧy Keŋesı Prezidiumynyŋ töraǧasy Jūmabek Täşenev te aralasty. Alaida mūnyŋ bärı sätsız aiaqtaldy.
Bıraq osy Jūmabek Täşenev, Saǧadat Nūrmaǧambetov, Talǧat Bigeldinov syndy jerlesterınen būryn tuǧan jerınde Raqymjan Qoşqarbaevtyŋ eskertkışı bırınşı bolyp boi köterdı. Attary atalǧan tūlǧalarǧa eskertkış ornatu üşın de biznes ökılderın, käsıpkerlerdı tartpasa bolmaityn siiaqty. Älde Aqmola oblysynyŋ basşylyǧy olardyŋ eskertkışterın elordaǧa syiǧa tartady dep kütemız be?
Būlai oilauymyzdyŋ sebebı, el öŋırlerınıŋ elordaǧa tartu jasau dästürı bıraz jyldan berı qalyptasty. Būl belgılı bır nysandar, eskertkışter türınde körınedı. Äsırese, byltyr bas qala 20 jyldyq mereitoiyn atap ötkende aimaqtar aianyp qalǧan joq. Sonyŋ ışınde Batys Qazaqstan oblysy Keŋes Odaǧynyŋ Batyry Mänşük Mämetovanyŋ eskertkışın syiǧa tartty. Al būdan erterekte Aqtöbe oblysy Äliia Moldaǧūlovanyŋ, Jambyl oblysy Bauyrjan Momyşūlynyŋ, Almaty oblysy Jambyl Jabaevtyŋ eskertkışterın syilady. Sondai-aq elordada İvan Panfilovtyŋ eskertkışı men 28 panfilovşynyŋ attary jazylǧan stela bar.
Kelesı jyly Ūly Jeŋıske 75 jyl tolady. Taiauda Nūr-Sūltan qalasy mäslihatynyŋ deputaty Erlan Sydyqov sol dataǧa orai elordada tyl eŋbekkerlerıne eskertkış ornatudy ūsyndy. Bızdıŋşe, Saǧadat Nūrmaǧambetov pen Talǧat Bigeldinovtıŋ eŋselı eskertkışterı de sol uaqytqa boi köteruı kerek dep esepteimız. Mūny qolǧa alamyn, soǧan atsalysamyn deitın adamdar bar ma eken?
