Ūlttyq akademiialyq kıtaphanada Astana qalasy Tılderdı damytu basqarmasynyŋ ūiymdastyruymen «Tıl mädenietı: ädebi, publisistikalyq jäne resmi stilder» atty döŋgelek üstel mäjılısı öttı.
Būl otyrys – tıl mädenietınıŋ saqtaluyn, söileu jäne jazu barysynda qazaq tılınıŋ ädebi, publisistikalyq, resmi stilderınıŋ dūrys qoldanyluyn qalyptastyru, būqaralyq aqparat qūraldarynda memlekettık tıldıŋ qoǧamdaǧy bedelın arttyruǧa yqpal etudı maqsat ettı. Şaraǧa qatysqan qoǧam qairatkerlerı, ziialy qauym ökılderı osy mäsele töŋıregınde oi-pıkırler, ūsynystar men syn-eskertuler aityp, baiandamalar jasady. Sondai-aq, baspasözdegı tıl qoldanu sapasy jönınde jasalǧan monitoring qorytyndylary talqylandy.
Döŋgelek üstel basyndaǧy äŋgımenı jürgızgen Astana qalasy Tılderdı damytu basqarmasynyŋ basşysy Erbol Tıleşov: «Bügıngı basqosuymyz tıl mädenietıne bailanysty. Qazır memlekettık tıldıŋ qoldanys aiasyn keŋeitu jönınde jiı aitylyp jür. Būl künderı joǧary oqu oryndarynda qazaq toptary köbeiıp, qazaq tılındegı balabaqşalar, mektepter aşyldy. Söitıp, bıraz şarualar atqaryluda. Bıraq, osy arada «tıldıŋ sapalyq deŋgeiı qalai, tıl mädenietı qai deŋgeide, bız memlekettık tılımızdı dūrys qoldanyp jürmız be?» degen mäseleler kün tärtıbınen tüspegenı dūrys. Sol üşın de sızderdıŋ bastaryŋyzdy qosyp, bügıngı jiynymyzdy ötkızıp otyrmyz» dep şaranyŋ män-jaiy turaly qysqaşa toqtala kep, qazaq tılın mazaq etken beinesiujetterge jinalǧandardyŋ nazar audaruyn sūrady. Ekrannan kündız-tünı tüspeitın jarnamalardaǧy tıl būzarlyq, telejurnalisterdıŋ qalai bolsa, solai söilep, tıl mädenietın saqtamaityny körsetıldı. Būl beinesiujetten keiın söz alǧan QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty, jazuşy, Memlekettık syilyqtyŋ iegerı Aldan Smaiyl: «Osy ekrannan körıp otyrǧandai dünieler öte köp. Tıl mädenietın tärk etken mūndai öreskeldıkterdı östıp terıp-terıp körsetken dūrys ta şyǧar, bıraq osynyŋ sebebı ne ekenın aiqyndau kerek. Nege būlai bop jatyr? Şynyn aitqanda, bızde qazır qazaq tıldı orta joq. Menıŋ nemerelerım mektepte oqidy. Mūǧalımderı J.Aimauytov, B.Mailin, M.Äuezovtıŋ şyǧarmalaryn oqyp keluge tapsyrma beredı. Solardy oqyǧanda olar tük te tüsınbeidı. Öitkenı, ana kısıler jazǧan ondai orta bügınde joq, ondai ūǧym joq. Endı bız olarǧa «qazaq tılın nege dūrys söilemeisıŋ» dep talap qoia alamyz ba? Tıldık ortany jasap bere almai otyrǧan soŋ talap qoiuǧa qaqymyz bar ma?» Deputat keleşekte atqarylar şaralar turaly da keŋınen söz qozǧady. Keŋes Iýsup syndy audarmaşylar, ziialylar kötergen, synaǧan mäselelerge Qairat Saq bastaǧan L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ jurnalistika fakultetınen kelgen ūstazdar jauap berdı. Jinalys soŋynda tıl mäselesıne bailanysty ūsynystar talqylanyp, köpşılık pıkırı qattalyp-şottalyp jauapty organdarǧa jetkızıletın boldy.
Yrysbek DÄBEI
