Älemdık jäne dästürlı dın köşbasşylarynyŋ Sezı būl — Qazaqstannyŋ bükıl älemge degen qaiyrymdylyq syiy
Nūrsūltan NAZARBAEV
«Beibıtşılık pen kelısım – adamzattyŋ taŋdauy» taqyryby aiasynda örbıgen jiyn tört seksiia boiynşa jürgızıldı.
«Ornyqty damuǧa qol jetkızude dın basşylarynyŋ rölı», «Dın jäne multimädeniettılık», «Dın jäne äiel: ruhani qūndylyqtar jäne zamanaui qaterler», «Dın jäne jastar» degen taqyryppen talai mäsele talqyǧa salyndy.
«Bügıngı künı qazaq dalasy joǧary ruhanilyq pen aq tılektı batanyŋ nūryna tolyǧa tüsude. Bız joǧary maqtanyşpen Astanada törtınşı märte bükıl älemnıŋ dınbasylaryn qarsy alyp otyrmyz. Soǧan orai, sezge älemnıŋ qyryq elınen kelıpotyrǧan seksen jetı qatysuşyǧa şyn jüregımnen alǧys bıldıremın», – dedı Prezident söz basynda.
Osydan toǧyz jyl būryn ärtürlı dın ökılderınıŋ basyn qosatyn, beibıtşılıkke ündeitın sarai salu turaly aitqanyna jäne ol nietınıŋ bügınde oryndalǧanyna toqtaldy.
«Būl Piramida bızdıŋ Qazaqstan dalasy men bükıl älemde beibıtşılık pen kelısım ornauy jönındegı tıleitın sezımımız ben dūǧamyzdy Jaratuşyǧa baǧyttaidy. Bügın bärımız älemdegı bıregei sanalatyn ǧibadathanada bır üstel basyna jinalyp, Jaratuşynyŋ barlyǧymyz üşın jalǧyz ekenın aitudamyz» dedı.
Atalǧan jiyn jahan üşın almaǧaiyp kezeŋde ötkızılıp otyr. Prezidenttıŋ aituynşa, būǧan deiıngı sezder de kürdelı jahandyq üderıste uşyqqan kezeŋde ötkızılıp kelıptı.
Naqtyraq aitsaq, tūŋǧyş Sezd dındı halyqaralyq terrorizm men ekstremizm maqsatynda paidalanuşylarǧa qarsy jauap retınde bas qosuǧa mümkındık berse, odan keiıngılerı Jer şaryn qarjy daǧdarysy şarpyǧan tūsta ötkızılıptı. Būl jolǧysy da älemde türlı özgerıster oryn alyp jatqan kezeŋmen säikes kelıp otyr.
Bügınde Älemdık jäne dästürlı dınder köşbasşylary Sezınıŋ jahandyq mänı artyp otyr. Jiyn halyqaralyq dialogtyŋ bıregei qūramdasyna ainaldy. BŪŪ, IýNESKO, İSESKO jäne basqa da bırqatar halyqaralyq ūiym basşylary, tanymal saiasatkerler men sarapşylar Sezge barynşa nazar audaruda.
Jahandyq dialog tek halyqaralyq forum, kezdesulermen ǧana şektelıp qalmai, oǧan interaktivtı bailanystar arqyly älem halyqtary atsalysyp jür. Osy oraida Elbasy jahandyq toleranttyq pen senımdı nyǧaitu mäselelerıne arnalǧan İnternet resursty qūrudy ūsyndy.
Onyŋ aiasynda dıni köşbasşylardyŋ interaktivtı otyrystaryn ötkızudı qarastyru qajettıgın aitty.
Sonymen qatar, joba arqyly İnternet paidalanuşylar üşın tūraqty onlain forumdar ötkızu kerektıgın jetkızdı.
HHI ǧasyrdyŋ alǧaşqy onjyldyǧynda ekonomikasy barynşa damyǧan üş eldıŋ qataryna endı. Etnosaralyq kelısımnıŋ menşıktı modelın jasai bıldı. Söz arasynda Memleket basşysy: «Ärbır dınnıŋ, atap aitqanda, islam, hristian, pravoslav, protestant, katolik, buddizmnıŋ erkındıgı ärqaşan qazaqstandyq memleket tarapynan qoldau tapty. Sondyqtan da bızdıŋ qoǧamda, mıne, 20 jyldan astam uaqyt boiy ruhani renessans üderısı damuda. Jaŋa meşıtter men şırkeuler salynuda», – dedı.
Älemdık dın basşylarynyŋ Sezınde köterılgen bastamalar älemdık qauymdastyq tarapynan ärkez qoldau tauyp keledı. Dınbasylardyŋ jiı didarlasuy örkenietter qaqtyǧysy tūsynda älemnıŋ tyǧyryqqa tırelmeuıne aitarlyqtai järdemın tigızdı. «Men törtınşı Sezdıŋ adamzattyŋ HHI ǧasyrdaǧy ädıldık pen beibıt tärtıptı qalyptastyruǧa negızdelgen jahandyq dialogtaǧy maŋyzdy bölıgı retınde tarihqa enetındıgıne senımdımın», – dedı Qazaq elınıŋ basşysy. Elbasynyŋ paiymdauynşa, bolaşaqta jahandyq qoǧamdastyqty islam älemınsız elestetu mümkın emes. Sondyqtan, älemnıŋ osy bölıgınde oryn alyp jatqan oqiǧalarǧa tüsınıstıkpen qarauymyz qajet. Dın köşbasşylary keŋesınıŋ bedelı men äleuetı oryn aluy mümkın qaqtyǧystar kezınde ündeuler qabyldauǧa mümkındık beredı. Sondyqtan, dındar adamdardyŋ qūqy men erkındıgınıŋ saqtaluyna jahandyq monitoring qalyptastyru maŋyzdy ekenı aityldy.
Jiyn soŋynda Prezident Nūrsūltan Nazarbaev kelesı jyly bırınşı sezdıŋ ötkenıne on jyl toluyna orai arnaiy Ündeu qabyldaudy ūsyndy.
Sezdıŋ jalpy otyrysynda söz alǧan BŪŪ Bas hatşysynyŋ orynbasary – BŪŪ-nyŋ Jenevadaǧy bölımınıŋ Bas direktory Qasym- Jomart Toqaev BŪŪ Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ bastamalaryn tolyǧymen qoldaitynyn, Qazaqstan elordasyndaǧy dästürlı sammitmaŋyzy boiynşa dınder men konfessiialar örkenietterı arasyndaǧy ǧalamdyq dialogtyŋ eleulı yqpaldy faktoryna ainalǧanyn aitty. «Qazaqstan Prezidentı asa körnektı saiasatker jäne ūly reformator retınde bükıl düniejüzınde qūrmetke ie bolyp otyr», – dedı ol. Sondai-aq, BŪŪ Bas hatşysyPan Gi Munnyŋ Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev pen sezd delegattary atyna joldaǧan joldauyn oqyp berdı. Bügın sezd qatysuşylary Astanadaǧy aşarşylyq qūrbandaryna arnalǧan eskertkıştıŋ aşyluy räsımıne qatysady.
«ALJİR» mūrajai-memorialdyq keşenın aralap, saiasi quǧyn-sürgın qūrbandarynyŋ eskertkışıne ǧibadat etedı. Sondai-aq osy künderı Astanada «Ruhani jarasym» alleiasyn aşu josparlanyp otyr.
Daiyndaǧan
Şynar DOSAN
