Jorabek DÄURENOV, Astana qalasy Dın ısterı jönındegı basqarmasynyŋ basşysy
Samal:
– Belgısız bır dıni ūiymdardyŋ müşelerı köşede dıni ädebietter ūsynyp, dıni jiyndarǧa qatysuǧa şaqyryp jürgenın közım şaldy. Osyndai jaǧdaida ne ıstegen jön?
– Qazaqstan Respublikasynyŋ «Dıni qyzmet jäne dıni bırlestıkter turaly» zaŋynyŋ 9-babyna säikes, dıni ädebiettı, dıni mazmūndaǧy özge de aqparattyq materialdardy, dıni maqsattaǧy zattardy tek qana ǧibadat üilerınde, dıni bılım beru ūiymdarynda, iaǧni, jergılıktı atqaruşy organdar arnaiy belgılegen tūraqty üi-jailarda taratuǧa rūqsat etılgen. Sol sebeptı, özıŋız aitqandai, aua jaiylyp aqparat taratyp jüretınderge tap bolsaŋyz, dereu 78-22-88 senım telefonyna nemese jaqyn aradaǧy polisiia qyzmetkerlerıne 71-61-63 telefony arqyly habarlasyŋyz.
Janar:
– Keide köşede etegı şūbatylǧan köilek kigen äielder men şolaq balaqty şalbary bar erlerdı kezdestırıp qalamyz. Zaŋ boiynşa solarǧa bır tosqauyl bar ma?
– Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda adamnyŋ kiım kiısıne, syrtqy kelbetıne qatysty qandai da bır şekteuler qoiylmaǧan. Qazaqstan Respublikasy Konstitusiiasynyŋ 14-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes, adamdy tegıne, äleumettık, lauazymdyq jäne mülıktık jaǧdaiyna, jynysyna, näsılıne, ūltyna, tılıne, dınge közqarasyna, nanymyna, tūrǧylyqty jerıne bailanysty nemese kez kelgen özge jaǧdaiattary boiynşa eşkımdı eşqandai kemsıtuge bolmaityndyǧy naqty körsetılgen. Sondyqtan, sızdıŋ saualyŋyzǧa qatysty aitarym, adamnyŋ syrtqy pışımı men kiımıne qatysty qandai da bır tosqauyl jasau nemese ol jönınde adamnyŋ aryna nūqsan keltıru zaŋsyz äreket bolyp tabylady jäne ondai äreketterge arnauly zaŋ baptarymen şek qoiylady.
Qazaqstan Respublikasynyŋ «Äkimşilik qūqyq būzuşylyq turaly» kodeksinıŋ 15-babyna säikes, äkimşilik qūqyq būzuşylyq turaly ister boiynşa is jürgizu kezinde iske qatysatyn adamnyŋ abyroiyn qorlaityn nemese qadir-qasietin kemsitetin şeşimder men äreketterge tyiym salynady, jeke ömir turaly, sol siiaqty adam qūpiia saqtaluy qajet dep esepteitin jeke jäne iskerlik sipattaǧy mälimetterdi osy kodekste közdelmegen maqsattar üşin jinauǧa, paidalanuǧa jäne taratuǧa jol berilmeidi.
Baqytjan:
– Dıntanu mamandyǧy boiynşa joǧary oqu ornyn bıtırdım. Dın qyzmetkerı bolyp jūmys ıstegım keledı. Kımge jolyǧyp, qaida baruyma bolady?
– Dıntanu mamandyǧy boiynşa jūmys atqarǧyŋyz kelse, memlekettık qyzmetker, äleumettık-zertteu ortalyqtaryna sarapşy qyzmetıne ornalasuyŋyzǧa bolady. Al, eger dın qyzmetkerı bolyp jūmys ıstegıŋız kelse, Qazaqstan mūsylmandary dıni basqarmasynyŋ Astanadaǧy ökıldıgıne habarlasudy ūsynamyz.
Azamat:
– Bügınde Astanada qandai dıni bırlestıkter bar?
– Qazırgı taŋda Astana qalasynda qyryq jetı dıni bırlestık bar, onyŋ ışınde pravoslav – 5, katolik – 4, protestanttyq – 28 jäne iudaizm – 1, bahai – 1, krişnaizm – 1 bırlestıgı men QMDB meşıtterınıŋ 7 filialy jūmys ısteidı. Äleumettık zertteuler nätijesı boiynşa elorda halqynyŋ 74 paiyzy – islam dının, 24 paiyzy – hristian dınınıŋ pravoslavie aǧymyn, al 2 paiyzy özge dındı ūstanuşylar bolyp tabylady.
Orynbai Qasen:
– Balalarym şaŋyraq qūrmaqşy edı. Meşıtke baryp, nekelesu räsımınıŋ künın belgılemekşı bolǧanbyz, ondaǧylar bızge mındettı türde AHAT organdarynda tırkeluı kerektıgın tüsındırdı. Būl ne üşın qajet?
– Bızdıŋ elımız – zaiyrly, qūqyqtyq memleket. Sol sebeptı AHAT organyna tırkeludıŋ märtebesı joǧary, zaŋdy küşı bar. Sız AHAT organyna tırkelu arqyly «Neke jäne otbasy turaly» zaŋǧa säikes otbasynyŋ damuy Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık äleumettık saiasatynyŋ basym baǧyty ekenın moiyndai otyryp, onyŋ qūqylary men müddelerın qorǧau ısıne qatysasyz. Dıni neke qiiu räsımın är adam öz erkımen taŋdauǧa qūqyly. Ol Astana qalasynda tırkelgen meşıtterde jüzege asyrylady. Bügıngı taŋda, ökınışke qarai, meşıtte nekesın qisa da, köp ūzamai ajyrasyp ketetınder köp. Al, AHAT organdarynda tırkelu ajyrasu barysynda aliment alu, äkelık mındettı moiyndauyna kepıldık beredı.
Gülhan:
– Dıni mazmūndaǧy aqparattyq materialdardy, sonyŋ ışınde dıni ädebiettı kez kelgen kıtap dükenınde satuǧa bola ma?
– Astana qalasy äkımdıgınıŋ 2014 jylǧy 29 mamyrdaǧy № 12-889 qaulysyna säikes, «Dıni ädebiettı jäne dıni mazmūndaǧy özge de aqparattyq materialdardy, dıni maqsattaǧy zattardy taratu üşın arnaiy tūraqty üi-jailardyŋ ornalastyryluyn bekıtu turaly şeşım beru» memlekettık qyzmet körsetu reglamentınde körsetılgen. Soǧan orai dıni ädebiet nemese materialdar satuǧa niettenseŋız, bızdıŋ basqarmaǧa tiıstı qūjattardy ötkızıp, sol dükendı, ǧimaratty tırkeu arqyly rūqsattama aluǧa tiıssız.
Bauyrjan Amandyqov:
– Missioner degen kım? Jalpy, missioner retınde qai jerde jäne qalai tırkeluge bolady?
– Missionerlik qyzmetti jüzege asyratyn Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary, şeteldıkter men azamattyǧy joq adamdar – missionerler, iaǧni dın taratuşylar dep atalady. Missionerlık qyzmettı jüzege asyratyn adamdardy tırkeuden ötkızetın uäkılettı organ Astana qalasynyŋ Dın ısterı jönındegı basqarmasy boly tabylady. Bızdıŋ meken-jaiymyz Qabanbai batyr daŋǧylyndaǧy №33 üide ornalasqan. Bailanys telefondarymyz: 55-75-71, 55-74-53.
Nūrbol:
– Aramyzda jat aǧymdarǧa erıp, sanasy ulanyp, elımızdıŋ saiasatyna qarsy şyǧyp jürgen jastar da joq emes. Olarmen qalai küresıp jatyrsyzdar?
– Bügıngı taŋda Astana qalasynda bılıktı dıntanuşylar, sarapşylar, psihologtardan tūratyn üş aqparattyq aǧartu toby qyzmet atqarady. Qazırgı kezde osy toppen bırlese üş jüzge tarta ıs-şara ūiymdastyrylyp, 100 myŋǧa juyq adam qamtyldy. Onyŋ ışınde mektep oquşylary, studentter de bar.
Äsemgül:
– Dıni bırlestıkterdıŋ basqa kommersiialyq emes ūiymdardan qandai aiyrmaşylyǧy bar?
– Dıni bırlestıkterdıŋ kommersiialyq emes ūiymdardan negızgı aiyrmaşylyǧy atqaratyn qyzmetıne bailanysty. Qazaqstan Respublikasynyŋ «Dini qyzmet jäne dini birlestikter turaly» zaŋynyŋ 1-babynyŋ 4-tarmaǧynda dini birlestik Qazaqstan Respublikasy azamattarynyŋ, şeteldikter men azamattyǧy joq adamdardyŋ öz müddeleriniŋ ortaqtyǧy negizinde dini qajettilikterin qanaǧattandyru üşin Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde belgilengen tärtippen birikken erikti birlestigi bolyp tabylatyndyǧy körsetılgen.
Mūrat Qasym:
– Ǧibadat üiın salu üşın qai jerden rūqsat aluyma bolady jäne ol üşın qandai qūjattar qajet?
– Ǧibadat üiın saluǧa rūqsatty M.Äuezov köşesındegı №6 üide ornalasqan Astana qalasy äkımdıgınıŋ Säulet jäne qala qūrylysy basqarmasynan alasyz nemese osy mekemenıŋ qabyldau bölımıne 919-424 telefony arqyly habarlasyp, tolyq aqparatqa qanyǧasyz. Sonymen qatar, qajettı qūjattardy adilet.kz saitynan qarauyŋyzǧa da bolady.
Quandyq:
– Mūsylmanǧa qajettı tauarlar (kosmetika, ätır, basoramal, t.b.) satumen ainalysqym keledı. Ol üşın ne ısteuım kerek, qandai keŋes beresızder?
– Dıni maqsattaǧy zattar – ǧibadat etuge, dıni joralar men räsımderdı ötkızuge qajettı, sondai-aq dıni rämızdegı elementterden tūratyn zattar, būiymdar jäne atributtar. Dıni ädebiettı jäne dıni mazmūndaǧy özge de aqparattyq materialdardy, dıni maqsattaǧy zattardy taratu jaiy arnauly nūsqaulyqta aitylǧan. Sol sebeptı bızdıŋ basqarmaǧa joǧarydaǧy telefondar arqyly habarlasa alasyz.
Aisara:
– Astanadaǧy ortalyq meşıttıŋ janynan «Dūǧalar» degen kıtapty satyp alǧan edım, ışındegı süreler dūrys emes eken. Qazırgı taŋda satylymda jürgen kıtaptardy tekserıp, qadaǧalaityn ortalyq bar ma?
– Dıni ädebiet arnauly saraptamadan ötkızılu qajettıgı bärımızge belgılı. Äsırese, dın tälımderın üiretetın kıtaptardy basyp şyǧaru üşın aldymen ony Qazaqstan Respublikasynyŋ Dın ısterı komitetıne ötkızu qajet. Arnauly zaŋnyŋ 4-babynyŋ 6-tarmaqşasy boiynşa dıntanu saraptamasyn jürgızudı Dın ısterı komitetı jüzege asyrady. Al, komitettıŋ dıntanu saraptamasynan oŋ qorytyndy alǧan ädebietter tızımı resmi «din.gov.kz» saitynda jariialanady.
Dinara:
– Kez kelgen dıni ädebiettıŋ dūrys nemese tyiym salynǧanyn qalai anyqtauǧa bolady?
– Joǧaryda aitylǧan zaŋ talaptaryna säikes, Dıntanu saraptamasynan oŋ qorytyndy alǧan kıtaptar dūrys ädebiet qataryna jatady. Onyŋ dūrys ne būrys ekendıgın Dın ısterı komitetınıŋ resmi «din.gov.kz» saitynan bıle alasyz. Al, qolyŋyzdaǧy kıtap ol tızımde joq bolǧan jaǧdaida Dın ısterı komitetıne habarlasuyŋyzǧa bolady.
Daiyndaǧan:
Gülbarşyn ÖKEŞQYZY
