Болат АХМЕТОВ, Астана қаласының Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының бастығы
– Болат Изатоллаұлы, осы аптада қаладағы тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау мен қайта өңдеу зауыты іске қосылды. Жобаның қуаты қандай?
– Астана қаласының стратегиялық жоспарында 2030 жылға дейін қалдықтарды азайту және тазарту коммуналдық шаруашылықтың басты міндеті болып белгіленген. Дәл қазіргі күні өндіріс пен тұтыну қоқыстары – 164, ал коммуналдық шаруашылық қалдықтары 154 пайызға өскен. Тіпті, 2010 жылы мұндай үйінділерді жоюға қалалық бюджеттен 20 миллион теңге бөлінді. Сондықтан, қала басшылығы міндеттелген межеге дейін жойылатын қалдықтарды 80 пайызға дейін азайтуды қарастыруда. Соның бір айғағы – қоқыс қалдықтарын өңдейтін зауыттың пайдалануға берілуі. Жалпы, зауытты салуға 36 млн еуро жұмсалды. Жылына 250 мың тонна қоқыс өңдейтін қуаты бар.
– Бас қалада лайықты өмiр сүру көбiне коммуналдық қызметтің күш-жiгерiне байланысты. Алайда, құрылыс қарқынды жүріп жатқан елордада шаруашылық қалдықтар мөлшерден артық шығар?
– Қалада сағатына 18,5 тонна тұрмыстық қалдықтар жиналады. Полигонда жиналатын қалдықтардың орташа тәулiктiк көлемi – 800 тонна. Оның 200 тоннасы – құрылыс және өнеркәсiп қалдықтары болса, қалған 600 тоннасы қатты-тұрмыстық қалдықтардың үлесiне тиедi. Оның қолданыстағы жинақталу нормасы бiр адамға жылына 2,16 текше метр ғана болуы тиіс.
Айту керек, аталған зауытта қоқыс қалдықтары су өтпейтін, иісі шықпайтын, шірімейтін брикет түрінде нығыздалып, полигонға шығарылады. Кәсіпорынның 350 адамды жұмыс орнымен қамтуға мүмкіндігі бар.
– Зауыт технологиясының артықшылығы неде?
– Енгізіліп отырған қалдық өңдеудің технологиясы қатты-тұрмыстық қалдықтарды көму технологиясымен салыстырғанда, бірқатар артықшылықтарға ие. Біріншіден, қоқыс полигонына берілген жер көлемі азаяды. Екіншіден, жерасты сулары мен атмосфералық ауа ластанбайды. Үшіншіден, екінші реттік өнім және соңғы өнім алынады. Бір сөзбен айтқанда, құрылыс материалдары, қаланың санитарлық тазалығы бюджеттің дотациялық жолынан тиімді өндіріске айналады. Зауыт кешені бірегей кәсіпорын. Әзірге ТМД мен Орталық Азияда оның баламасы жоқ. Сонымен қатар қаланың қажеттілігін толықтай өтеуге қауқарлы.
Гүлмира Аймағанбет
