بيبىگۇل تولەگەنوۆا, كسرو حالىق ءارتىسى
– ايەل قاۋىمى ءسىزدىڭ اجارىڭىزعا قىزىعا قارايدى. قالاي كۇتىنەدى دەپ بىلۋگە ىنتىق. سىرىن بىلگىمىز كەلەدى…
نۇرلىبول, زەينەتكەر
– ەشقانداي قۇپياسى جوق. بىرىنشىدەن, جاراتىلىستىڭ سىيى. سونىمەن قاتار, ءار ادامنىڭ ىشكى جانى تازا بولۋ كەرەك. بىرەۋگە قيانات ويلاپ, مەنىكى عانا دۇرىس دەۋ – قاتە. ەكىنشىدەن, ادەمى بولىپ كورىنۋ – ونەر. ونەرگە باۋلۋ ارقىلى عانا ادام ونى ءوز بويىنا دارىتا الادى. ادەمى بولۋ ءۇشىن, بار بولعانى, ەرىنشەكتىككە جول بەرمەۋ كەرەك. جاسىنا قاراماستان, ايەل ادام ادەمى بولىپ ءجۇرۋى ءتيىس. مەن تاڭەرتەڭ بەتىمدى سالقىن جانە ىستىق سۋمەن شايامىن. ساپالى كرەمدەر جاعامىن. بار بولعانى وسى. وزىڭىزگە اينالاداعى جاندار جاعىمدى اسەر قالدىرۋ ءۇشىن ادەمى بولىپ ءجۇرۋ ماڭىزدى. جاقسى كوڭىل-كۇيدىڭ كىلتى ادەمى بولىپ جۇرۋدە دەپ بىلەمىن.
– ءانشى. ۇستاز. اجە. وسى ۇشەۋىنىڭ قايسىسى جانىڭىزعا جاقىن؟
ايگۇل, جۋرناليست
– ارينە, مۇنىڭ ءبارى مەن ءۇشىن جوعارى تۇرادى. ويتكەنى قايسىسى بولسىن جانىما جاقىن. ەگەر دە شىنايى كەيپىڭمەن حالىققا ۇناماساڭ, سەن ون جەردەن ءانشى بولساڭ دا سەنى تىڭدامايدى, كەرەك تە قىلمايدى. حالىق ايتسا, قالت ايتپايدى. حالىققا ۇناۋ ءۇشىن, اۋەزدى انىممەن قۇلاقتان كىرىپ بويدى الۋ ءۇشىن كوپ ەڭبەك ەتتىم. ودان كەيىن كورگەن-بىلگەنىمدى شاكىرتتەرىمە ۇيرەتتىم. ءدال قازىرگى ۋاقىتتا اجەنىڭ ورنى تىپتەن ەرەكشە ەكەن. ويتكەنى نەمەرە, شوبەرەلەرىڭنىڭ قاسىندا ءجۇرۋدىڭ ءوزى باقىت!
– «تاقيالى پەرىشتە» ءفيلمىندەگى «ماما» دەگەن ءاندى ءسىز ايتپاعان ەكەنسىز. ەلدىڭ كوپشىلىگى ءسىز ورىندايدى دەپ ويلايدى. نەلىكتەن بۇلاي بولدى ەكەن؟
ءاليا بەگدەربەكوۆا, سوتسيولوگ
– رەجيسسەردىڭ شەشىمى سولاي بولدى. وندا تۇرعان ەشتەڭە جوق. مەن قىزدىڭ ءرولىن وينادىم. ءاندى ونەر الەمىندە وزىندىك ورنەگىمەن ورىن العان قازاق ءانشىسى باقىت ءاشىموۆا ورىندادى.
– حالقىمىز ءسىزدى قازاقتىڭ سۇلۋ قىزدارىنىڭ ءبىرى دەپ بىلەدى. ءوزىڭىز زامانداستارىڭىز, سىڭلىلەرىڭىز اراسىندا كىمدى سۇلۋ دەپ ويلايسىز, مويىندايسىز؟
اسپەت, مۇعالىم
– قازاق قىزدارىنىڭ ءبارى ادەمى. تۋا بىتكەن سۇلۋلىق بار, ونى قولدان جاسايتىندار بار. بىرەۋلەر دەنە ءبىتىمى مەن بەت-الپەتىنىڭ مىنسىزدىگىن عانا سۇلۋلىق دەپ ويلايدى, ول دۇرىس ەمەس. ايەلدىڭ جان دۇنيەسى مەن سىرتقى كەلبەتى ۇيلەسسە, ەكەۋى دە سۇلۋ بولسا, قانداي تاماشا! ىشكى جان دۇنيە – مىنەز-قۇلىق. سونداي ادەپتى, ءبىلىمدى, كىشىپەيىل, قايىرىمدى, وعان قوسا تالانت بولسا, سۇلۋلىعى ايقىندالىپ, دارالانا تۇسەدى. بىراق ادام پەندە عوي. ءبارى بىردەي ءبىر ايەلدىڭ بويىنان تابىلا بەرمەيدى. ءبىزدىڭ قازاقتا نەبىر سۇلۋلار بولعان. قازىرگى انشىلەردەن نۇرجامال ۇسەنباەۆانى ايتار ەدىم. ونىڭ داۋىسى, ساحنادا ءوزىن ۇستاۋى, سابىرلىلىعى – ءبارى ادەمى.
– ءسىزدىڭ ورىنداۋىڭىزداعى اندەردى تىڭداۋ عاجايىپ لاززاتقا بولەيدى. «گاۋھارتاس» ءانىن ورىنداۋىڭىز, ءتىپتى, ەرەكشە. ايتىڭىزشى, قازىر وسى ءاندى ورىنداپ جۇرگەندەرگە كوڭىلىڭىز تولا ما؟
تولعاناي, پسيحولوگ
– ەشقايسىسىنا كوڭىلىم تولمايدى. اسىرەسە, كاسىبي انشىلەردىڭ ورىنداۋىنا قارنىم اشادى. ولار ءاننىڭ مىنەزدەمەسىن, مانەرىن بۇزىپ ايتادى. كەز كەلگەن اننەن قازاقى ءيىس اڭقىپ تۇرۋ كەرەك ەمەس پە؟ اندەگى ءاربىر ءسوزدى تەرەڭ ءتۇسىنىپ, تىڭدارمانعا تاپتىشتەپ جەتكىزۋ كەرەك. ياعني, تىڭدارمان ول ءاندى كوكىرەگىنە قۇيىپ الۋ كەرەك. قازىر كوپ انشىلەر ءوز داۋىسىنا ءوزى ەلىگىپ, ءسوزدىڭ استارىن تۇسىنبەيدى. تۇسىنسە دە سونى جۇرتقا جەتكىزىپ ايتا المايدى. بىزدە نەبىر مىقتى ورىنداۋشىلار بار. بىراق كەيىنگى انشىلەردەن بايقاپ ءجۇرمىن, ءاندى بۇزىپ, ىرعاعىن وزگەرتىپ جىبەرەدى. ءاندى ءوزىنىڭ باستاپقى كۇيىنەن وزگەرتۋگە بولمايدى. ويتكەنى ول اۆتوردىڭ جان دۇنيەسىنەن شىققان نارسە عوي.
– بيبىگۇل اپا, سالەمەتسىز بە؟ سىزگە قويار سۇراعىم: جاس كەزىڭىزدە سىزگە سەزىمىن ءبىلدىرگەن ەر-ازاماتتار از بولماعان شىعار؟
اياۋلىم, ستۋدەنت
– ارينە, كوپ بولدى. بىراق مەن ولارعا ءمان بەرگەن جوقپىن.
– كەزىندە «حالىق جاۋىنىڭ» قىزى اتانعانىڭىز قانشالىقتى قيىن سوقتى؟ بۇل ءسىزدىڭ ونەرىڭىزگە, ومىرىڭىزگە زيانىن تيگىزگەن جوق پا؟
ەرنار, فيلولوگ
– اكەمنىڭ كەلبەتى ءالى كۇنگە دەيىن كوز الدىمدا. ول اتا-اناسىنان ەرتە ايىرىلىپ, جەتىم وسكەن ەدى. مەنىڭ ءوزىم ودان جەتى جاسىمدا قالدىم. اكەم احمەت 1937 جىلى «حالىق جاۋى» اتانىپ, جازىقسىز جالانىڭ قۇربانى بولدى. انىق-قانىعىنا جەتپەي اتىلىپ كەتتى. «حالىق جاۋىنىڭ» بالاسىنان قوعام دا, تۋىستار دا سىرت اينالدى. قينالعاندا ارقا سۇيەر اكەنىڭ بولماۋى جانىمىزعا قاتتى باتتى. ۇيدەن بەرەكە قاشتى. كوڭىلىمىزدەن مۇڭ ارىلماي, بوي جەتتىك. قايدا بارساق تا, شەتتەتۋ, كەمسىتۋ كوردىك. اكەمنىڭ «حالىق جاۋى» اتانۋى مەنىڭ ونەرىمە كەرى اسەرىن تيگىزبەي قويعان جوق. بىراق مەن «حالىق جاۋىنىڭ» قىزى ەكەنىمدى ەشقاشان جاسىرعان ەمەسپىن. اكەم 1960 جىلى اقتالدى. سول ساتتەگى قۋانىشىمدى سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. بىراق مەنى شەتەلگە شىعارماي قويدى. ونەرىمدى مويىنداپ, شەتەلگە جىبەرۋگە لايىق كورگەن مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ ۇسىنىسىن كەرى قايتارىپ تاستايتىن. ادىلەتسىزدىكتەن قامىعۋمەن ءجۇردىم. ادىلەتتىڭ اق تاڭىن ءبىر ادام ساعىنا كۇتسە, سول مەن شىعارمىن.
– سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىققان اجەنىڭ نە ارمانى بار ەكەن؟
شاحناز, بانك قىزمەتكەرى
– ارمانسىز ادام بولمايدى. بىراق, شۇكىر, ارماندارىمنىڭ كوبىسى ورىندالدى. جاراتقان ماعان تالانت, باقىتتى ءومىر بەردى. بالالارىم, نەمەرەلەرىم, شوبەرەلەرىم بار. ونەر ادامىن شەكسىز باقىتتى ەتەتىن ەلدىڭ پەيىلى عوي. ەلىمنىڭ تازا پەيىلى بار. باقىتتى ايەلمىن.
– 8 ناۋرىز – حالىقارالىق ايەلدەر كۇنىنە وراي استانالىق ارۋلارعا ايتار تىلەگىڭىز…
بوتاگوز, وقىرمان
– بارشا قازاق ارۋلارىنا, ءسىڭلىلەرىمە باقىت تىلەيمىن. قيىندىقتارعا مويىماي, ارماندارىڭىزعا جەتىڭدەر, اينالايىندار!
– «ءبىزدىڭ سۇيىكتى دارىگەر» فيلمىندە ويناعاندا نەشە جاستا ەدىڭىز؟
راۋشان, قاتەگەر
– بۇل مۋزىكالىق كومەديا – قازاق كينولارىنىڭ قورىنداعى قۇندى شىعارمالاردىڭ ءبىرى. فيلمدەگى اسەم اندەر, ءساتتى ازىلدەر جانىڭدى جادىراتادى. وسى كينو ارقىلى قازاق ونەرىنىڭ جۇلدىزدارى جاڭا قىرىنان تانىلدى دەسەم, ارتىق ايتپايمىن. مەن ول كەزدە 27 جاستا ەدىم.
ەركەجان ساتىمبەك