اۋىل شارۋاشىلىعى ۆيتسە-ءمينيسترى ەربول تاسجۇرەكوۆ وكق-دا «اۋىل اماناتى باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ تۋرالى» تاقىرىبىندا وتكەن دوڭگەلەك بايانداما جاسادى, دەپ حابارلايدى astana-akshamy.kz.
اشم باسشىسىنىڭ ورىنباسارى باعدارلامادا جىلدىق 2,5% سىياقى مولشەرلەمەسى بويىنشا 5 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە, مال شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى جوبالار ءۇشىن 7 جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە شاعىن نەسيە بەرۋ كوزدەلگەنىن ەسكە سالدى. شاعىن نەسيەنىڭ ەڭ جوعارى سوماسى – 2,5 مىڭعا دەيىن اەك (9,2 ملن تەڭگە), اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىن دامىتۋ ءۇشىن – 8 مىڭعا دەيىن اەك (29,5 ملن تەڭگە). باعدارلامانى ىسكە اسىرۋعا 2023 جىلى 100 مىڭ شاعىن نەسيە بەرۋگە 17 ملرد تەڭگە ءبولىندى. بۇگىنگى تاڭدا 82,4 ملرد تەڭگەگە 13,2 مىڭ شاعىن نەسيە بەرىلدى.
جالپى العاندا, شاعىن نەسيەلەۋ باعدارلاماسى اۋىل تۇرعىندارىن نەگىزىنەن مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋى قىزىقتىرادى – بۇل سالاعا 79% نەمەسە 65,1 ملرد تەڭگە تيەسىلى.
اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىمەن «اوك-دەگى ەستو» جشس-مەن بىرلەسىپ «اۋىل اماناتى» باعدارلاماسى بويىنشا ميكروكرەديتتەۋدىڭ اقپاراتتىق جۇيەسىن ازىرلەدى. جۇيە نەسيە الۋعا ەلەكتروندى ءوتىنىم بەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى, بۇل اۋىل تۇرعىندارى ءۇشىن باعدارلامانىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرادى. قازىرگى ۋاقىتتا جۇيە جامبىل وبلىسىندا ىسكە قوسىلدى, سونداي-اق جاقىن ارادا ول اقتوبە جانە الماتى وبلىستارىندا جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
سونىمەن قاتار, «اۋىل اماناتى» اياسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتسياسىن دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى – بۇگىنگى تاڭدا 6,2 ملرد تەڭگەگە 299 كووپەراتيۆ قارجىلاندىرىلدى. كووپەراتسيانى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ كەزىندە ارتىقشىلىق پەن جوعارى نورماتيۆتەر كوزدەلگەن, وندا اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ جەكەلەگەن تۇرلەرى مەن اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىنە ارنالعان جابدىقتاردىڭ قۇنى جەرگىلىكتى بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن 35-50% -عا دەيىن ۇلعايتىلادى.
سالىق كودەكسىندە اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرى ءۇشىن سالىقتىڭ بەس ءتۇرى بويىنشا (كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى, جەكە تابىس سالىعى, الەۋمەتتىك سالىق, مۇلىك سالىعى, كولىك قۇرالدارى سالىعى) 70% جەڭىلدىكتى كوزدەيتىن ارنايى سالىق رەجيمى كوزدەلگەن.
سونداي-اق, ەربول تاسجۇرەكوۆ باعدارلاما بويىنشا قارجىلاندىرۋعا يە بولعان اشم جەتىستىكتەرىمەن ءبولىستى. مىسالى, قىزىلوردا وبلىسىندا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ شاعىن نەسيەنى بيدايكول اۋىلىنداعى «بارلىباي جانە ك» كووپەراتيۆىنىڭ تومات پاستاسىن وندىرەتىن تسەح الدى. تسەحتىڭ قۋاتتىلىعى – تاۋلىگىنە 2 توننا ءونىم. بۇگىندە سىناما رەتىندە 25 مىڭ بانكا تومات پاستاسى, ادجيكا, سالات دايىندالدى. كاسىپكەر ساپا سەرتيفيكاتىن الدى, ال جوبانى ىسكە اسىرۋعا كووپەراتيۆ مۇشەلەرى رەتىندە تۇقىممەن, كوشەتتەرمەن, مينەرالدى تىڭايتقىشتارمەن قامتاماسىز ەتىلەتىن اۋىل تۇرعىندارى تارتىلادى. ولاردىڭ ونىمدەرى تومات پاستاسىن وندىرەتىن تسەحقا قابىلدانادى.
ەربول تاسجۇرەكوۆ جەتىلدىرۋ بويىنشا ۇسىنىستار ازىرلەۋ ءۇشىن ساراپتامالىق توپ قۇرىلعانىن, ول نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەرگە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ بولىگىندە ۇسىنىستار بەرگەنىن ايتتى.
قورىتىندىلاي كەلە, ۆيتسە-مينيستر باعدارلامانى ىسكە اسىرۋعا 2024 جىلى 100 ملرد تەڭگە ءبولۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن جەتكىزدى. قاراجات جەتىسپەگەن جاعدايدا وبلىس اكىمدىكتەرى جەرگىلىكتى بيۋدجەت قاراجاتىنان شاعىن نەسيەلەندىرۋگە قوسىمشا قاراجات ءبولۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى, بۇل اۋىل مەن شاعىن قالالاردىڭ تۇرعىندارىن نەسيەلەندىرۋمەن قامتۋدى ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
