استانا – بار قازاقتىڭ باس قالاسى. سارىارقا توسىندە, ەۋرازيا جۇرەگىندە ورنالاسقان ەلوردامىز بيىل ون بەس جاسقا تولىپ وتىر. قازiردiڭ وزiندە تورتكۇل دۇنيەگە تانىلىپ ۇلگەرگەن قالا تۇرعىندارى ونىڭ بولاشاعىنىڭ تiپتەن كەرەمەت بولاتىنىنا ءسوزسiز سەنەدى. بۇعان تومەندەگى وقىرماندار پىكىرى كۋا.
ەربول ىرگەباي,
ءا.مارعۇلان اتىنداعى №40 ورتا مەكتەپتىڭ ديرەكتورى:
– كوكتال شاعىن اۋدانىنداعى اكادەميك الكەي مارعۇلان اتىنداعى №40 ورتا مەكتەپ تاريحى استانا تاريحىمەن بىتە قايناسىپ جاتىر. ەگەر دە استانا مەملەكەتتىڭ ورداسى بولماسا, كوكتال بۇرىنعى «كيروۆ» اتاۋىمەن جۇرەر مە ەدى, كىم ءبىلسىن؟ ءالى دە ورىسشا اتاۋمەن جۇرگەن ەلدىمەكەن قانشاما؟ ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ العاشقى جىلدارىندا تولعاعى جەتكەن ماسەلە ءپىسىپ-جەتىلىپ, ورىس ءتىلدى مەكتەپتە (قازىرگى №41 مەكتەپ) قازاق سىنىپتارى اشىلا باستادى. قازاعىنان وزگە ۇلتتاردىڭ سانى باسىم, قازاعىنىڭ ءوزى ورىس تىلىنە بەيىم جەردە قازاق سىنىپتارىن اشۋ دا وڭاي بولعان جوق.
باقىتجامال بازارباەۆا,
ەسىل اۋداندىق ادىلەت باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى:
– ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك استاناسىندا قالالىق دەڭگەيدە قىزمەت اتقارىپ ءجۇرىپ, وتباسىمىزبەن ەلوردادا تۇرۋ نيەتىمىز 1999 جىلى استاناعا الىپ كەلدى. جۇمىستان ءبىر كۇنگە سۇرانىپ, ۇشاقپەن تاڭەرتەڭ ەرتەمەن ۇشىپ كەلىپ, سول كەزدەگى ادىلەت باسقارماسى باسشىسىنىڭ الدىنا كەلىپ, جۇمىس سۇراعانىم ءالى ەسىمدە. جولىم بولىپ جۇمىسقا ورنالاستىم, وتباسىمدى كوشىرىپ الدىم. العاشقى كۇننەن-اق قولعا الىنعان قارقىندى جۇمىس قالاداعى قۇرىلىس ەدى. ءتۇرلى قۇرىلىس نىساندارىن كورگەندە, ناعىز تاۋەلسىز ەلدىڭ استاناسى وسىنداي بولۋ كەرەك دەگەن ءوڭ-بويىمىزدا ماقتانىش سەزىم بولدى. قازىر استانامىز الەمدى تاڭعالدىرىپ, اسەم قالا بولدى. ءبىر-ەكى كۇن قالا كوشەلەرىن كورمەسەك, كادىمگىدەي وزگەرىس پايدا بولىپ, كەرەمەتىنە تامسانىپ, تويماي كەلەمىز.
ءدۇبىرلى توي قارساڭىندا احات ءبولىمدەرى دە قىزۋ جۇمىس ۇستىندە. جىل باسىنان بەرى تەك قانا ەسىل اۋدانىندا 1800 بالانىڭ تۋى تىركەلىپ, 750-دەي وتباسى قۇرىلدى. ادىلەت دەپارتامەنتى باسشىسىمەن بەكىتىلگەن جوسپارعا سايكەس ءتۇرلى ءىس-شارالار وتكىزىلۋدە. «اتامەكەن» الاڭىندا ەلوردانىڭ تۋعان كۇنىندە سالتاناتتى تۇردە نەكە قيۋ راسىمدەرى وتكىزىلەدى. سونىمەن قاتار, بارلىق باسقارمالاردىڭ احات بولىمدەرىندە 26 ماۋسىمنان 6 شىلدەگە دەيىن جاڭا تۋعان بالالاردىڭ اتا-انالارى مەن جاڭا وتباسىن قۇرعان جاس-جۇبايلارعا ەلتاڭبالى كۋالىكتەر سالتاناتتى تۇردە تابىس ەتىلەدى.
قابىكەن
زاكاريانوۆ, استانا قالاسى «ادىلەت» تقققب توراعاسى:
– ەلۋ جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى وسى قالادا ءومىر ءسۇرىپ, ەڭبەك ەتىپ كەلەمىن. اقمولانىڭ تار دا لاس كوشەلەرىن, سامان كىرپىشتەن سالىنعان تاپال ۇيلەرى مەن «رايگورودوك», «ەلەۆاتور» اۋداندارىنداعى باتپاقتى ءالى ۇمىتا قويعان جوقپىز. ول كەزدە قالا تسەلينوگراد اتالدى. پاتەرلەرىمىز سۋىق بولعاندىقتان, قىستا ەكى كورپە جامىلىپ, قىمتانىپ جاتاتىنبىز. قاتتى جەلدەن جارىق ءجيى ءوشىپ قالاتىن. كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ جوعارعى قاباتتارىنا سۋ جەتپەگەن كەزدەر دە بولدى. ەگەر بۇرىندارى «لاز», «پاز» اۆتوبۋستارى بولسا, بۇگىندە ءبىز قازىرگى زامان تالاپتارىنا ساي جابدىقتالعان جاڭا كولىكتەرمەن قاتىناۋدامىز.
بۇگىنگى استانادا ءومىر ءسۇرۋ الدەقايدا جەڭىلىرەك ءارى جايلىراق ەكەنىنە ەشكىم دە داۋ ايتا الماس. اسىرەسە, ماعان جەلتوقسان, اباي كوشەلەرى اراسىنداعى ورامنىڭ كەشەندى كورىكتەندىرىلۋى, ونداعى سكۆەرلەر مەن ءارتۇرلى اعاشتار, ءدال ورتادا ورنالاسقان «ءومىر گۇلى» سۋبۇرقاعى ەرەكشە ۇنايدى.
اسحات رايقۇل
