گۇلميرا سارينا, ءانشى, قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى: مەنىڭ مىندەتىم — ءاننىڭ باعىن اشۋ
– ءسىز ءداستۇرلى ونەردەن بولەك, ەسترادا سالاسىندا دا باق سىناپ ءجۇرسىز. قاي جانر قيىنىراق؟
اسقار امانتاي, زەينەتكەر
– ورىنداۋشىنىڭ قابىلەتى اللادان بولسا, وعان كەز كەلگەن ءاندى ايتۋ قيىندىققا تۇسپەۋ كەرەك. ول حالىق اندەرىن ايتا ما, ەسترادالىق ءان ايتا ما, تالانتتى بولسا, كەز كەلگەن تۋىندىنى ورىنداي الادى. ال, كوپ قارجىنى, ۋاقىتتى تالاپ ەتەتىنى, ارينە, ەسترادالىق اندەر. قازىر زامان تالابىنا ساي, ەسترادالىق انگە سۇرانىس باسىم. بىراق, سولاي ەكەن دەپ حالىق اندەرىنەن قول ۇزبەيمىن. حالىق اندەرىنەن قول ءۇزۋ – ءوزىڭدى جوعالتۋ عوي. الايدا ءداستۇرلى ونەردى ەستراداعا ءتۇسىرىپ, ناقىشىنا كەلتىرە ورىنداپ, كوپشىلىككە جاڭا قىرىنان تانىتىپ, جارنامالاۋدىڭ ەش ابەستىگى جوق.
– ءداستۇرلى اندەرىمىزدىڭ بولاشاعى تۋرالى نە ايتاسىز؟ ەسترادا ءداستۇرلى ونەرىمىزدى شەتكە ىعىستىرىپ بارا جاتقان جوق پا؟
مايرا سارسەن, مۇعالىم
– ءداستۇرلى ونەر ەشقاشان شەتتە قالمايدى. قازاق قانشاما قيىن- قىستاۋ ۋاقىتتا دا دومبىراسىن تاستاماعان. حالىق اندەرى تەلەديدار, راديوسىز-اق اۋىزدان-اۋىزعا جەتكەن. سوندىقتان قازىرگى كەزدە كوزى اشىق, كوكىرەگى وياۋ ۇرپاق ءوزىنىڭ ءتول ونەرىنەن ءبىرجولا قول ۇزەدى دەپ ويلامايمىن. قازاقتىڭ ونەرى تەك قانا قازاققا كەرەك, سوندىقتان دا بارلىعىمىز ءتول ونەرىمىزدى ناسيحاتتاي بىلەيىك.
– ءداستۇرلى انشىلەردىڭ كوپشىلىگى قارجى تابۋ ءارى حالىققا تەز تانىلۋ ماقساتىندا ەسترادالىق باعىتقا اۋىسىپ جاتادى. ءسىز دە ءسويتتىڭىز بە؟
ايجان عامزاتوۆا, ەسەپشى
– ولاي دەپ ايتۋعا بولماس. ءداستۇرلى جانرمەن قاتار, ەسترادانى دا قوسا الىپ جۇرۋىمە تۇرتكى بولعان – «جالت-جۇلت ەتكەن دۇنيە-اي» ءانى. ول ءاندى سازگەردىڭ ءوزى ۇسىنعان بولاتىن. ايتپەسە, تەلەديداردان كورىنەيىن, حالىققا تانىلايىن دەگەن ماقساتىم بولعان ەمەس. اللاعا شۇكىر, تىڭدارماندارىمنىڭ جادىندا دومبىرا ۇستاعان قالپىممەن دە ساقتالدىم دەگەن ويدامىن. «جالت-جۇلت ەتكەن دۇنيە-اي» انىنە كەزىندە بەينەبايان دا تۇسىرىلگەن. ءاننىڭ اۆتورلارى – نەسىپبەك ايتۇلى مەن ەرمۇرات ۇسەنوۆ. ەسترادا جانرىنداعى ەڭ العاشقى ءانىم ءساتتى شىققاندىقتان دا بولار, تىڭداۋشىلار مەن اۆتورلاردىڭ سۇرانىسى ارتا ءتۇستى. سول سەبەپتى, ەكى جانردا دا ورىنداپ ءجۇرمىن. سودان بەرى شىعارماشىلىق قورجىنىم الپىستان استام ەسترادالىق انمەن تولىقتى. شۇكىر, كوپشىلىگى قازاق راديوسى ارقىلى ءوز تىڭداۋشىلارىن تاۋىپ جاتىر. مەنىڭ ماقساتىم – ءاننىڭ باعىن اشۋ. تىڭداۋشىنىڭ سۇرانىسىنا ساي جۇمىس جاساعاندى ءجون كورەمىن.
– ءداستۇرلى ءان ونەرىندە قانداي كەم-كەتىك بار دەپ ويلايسىز؟
گۇلجانات تاناباەۆا, جاس ءانشى
– كەمشىلىگى سول, انشىلەردە جالقاۋلىق باسىم. ايتپەسە, قۇداي قازاققا تالانتتى بەرگەن. تالانتتىلار جوق ەمەس, جەتەدى. تەك سولاردى كورسەتۋ كەرەك, ىزدەۋ كەرەك. اقىن الدىڭعى بۋىننىڭ جىرلارىن وقىپ, شىڭدالسا, ءانشىنىڭ كىتابى – مۇراعاتتاعى اتادان قالعان اسىل مۇرا, ۇندەردى تىڭداۋ. سولاردان ءوزىن-ءوزى ىزدەۋ. كەرەگىن ۇيرەنۋ.
– ونەردە كىمگە ەلىكتەدىڭىز؟
تاناكوز بەرىك, دارىگەر
– مەندە ەلىكتەۋشىلىك جوق, قىزىعۋشىلىق بار. جامال وماروۆا, رابيعا ەسىمجانوۆا سىندى اپالارىمىزدىڭ ءۇنى, ورىنداۋشىلىق شەبەرلىگى ۇنايدى. ال, ۇستازىم دەپ ءوزىمنىڭ ۇلكەن اعام ەربول ءساريندى اتار ەدىم. ودان كەيىن قايرات بايبوسىنوۆتان ءبىلىم الدىم. ولارعا دەگەن العىسىم شەكسىز. سونداي-اق بۇرىنعى تاسپالاردى تىڭداۋدان جالىقپايمىن.
– ءوزىڭىز ءان شىعاراسىز با؟
گۇلناز پەرنەبەك, ستۋدەنت
– ءان شىعارامىن. كوكەيىمە كەلگەن اۋەندى ۇيالى تەلەفونىما جازىپ جۇرەتىنمىن. سوسىن بۇل مەنىڭ ءانىم بە, بۇل ءان ماعان قايدان كەلىپ جاتىر دەپ ويلايتىنمىن. ءسويتىپ, كەيىن ءبىر ءانىمدى باۋىرىم قالقامان سارينگە تىڭداتتىم. ول وڭاشا وتىرىپ, تىڭداپ كورىپتى. كەيىن سول انگە ءسوز جازدى. «شىعىسىم شىرايلى ەلىم» دەپ اتالادى.
– ەسترادا انشىلەرىنە توي-تومالاققا سۇرانىس كوپ تۇسەدى. ال, ءداستۇرلى انگە قالاي؟
جاننا يبراەۆا, ستۋدەنت
– ءداستۇرلى انگە سۇرانىس تومەن دەۋگە بولمايدى. مەنىڭشە, بۇگىنگى تاڭدا حالىق ەسترادالىق اندەردەن شارشاعان سياقتى. ونىڭ دا وزىندىك دەڭگەيى بار. توي-تومالاققا شى عىپ تۇرامىن, دومبىرامدى قوسا الا بارام. ءتىپتى, ەسترادالىق باعىتتاعى اندەرىمدى ورىنداۋعا شاقىرسا دا, دومبىرامەن ءان سالساڭىز دەگەن وتىنىشتەر كوپ ايتىلادى. سوندىقتان ءداستۇرلى ءانىمىز ەشتەڭەدەن كەندە قالىپ جاتقان جوق.
– ءداستۇرلى ءاندى ناسيحاتتاپ جۇرگەن زامانداستارىڭىزعا كوڭىلىڭىز تولا ما؟
دانيار ەلامانوۆ, مۇعالىم
– ارينە, كوڭىلىم تولادى. حالىقتىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ جۇرگەن انشىلەر كوپ. قازىر ەسترادادا ءاننىڭ اتاسىن بىلمەيتىن, ءاننىڭ قۇدىرەتىن سەزىنبەيتىن انشىلەر جوق ەمەس. ءوزىنىڭ نە ايتىپ تۇرعانىنان بەيحابار. ال, ونىمەن سالىستىرعاندا ءداستۇرلى اندەردى ورىندايتىن انشىلەردىڭ اندەرى مانگە, ماعىناعا تولى. حالىقتىق ناقىشتان شىقپايدى. ءبىز ەستراداعا قوسىپ ايتقان كۇننىڭ وزىندە حالىقتىق بوياۋدى جوعالتپاۋعا تىرىسامىز. بىزگە ءاردايىم ۇلگى بولعان اعا-اپالارىمىز: «قازىرگى جاستاردىڭ ارىنى قاتتى, ەرتەڭگى كۇنى ءداستۇرلى ءاندى حالىققا كەڭىنەن ناسيحاتتاۋعا سۇبەلى ۇلەس قوساتىن وسى جاستارىمىز بولادى» دەپ وزدەرىنىڭ وڭ پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ وتىرادى.
– گۇلميرا اپاي, ءسىزدى «قازاقستان» تەلەارناسىنداعى «كەش جارىق» باعدارلاماسىنا شاقىردى ما؟
سارا امان, وقۋشى
– شاقىردى, قاتىستىم. جۇبانىش جەكسەنۇلىمەن بىرگە شىقتىم. «كەش جارىق» باعدارلاماسىندا ءداستۇرلى انشىلەر – ەسترادامەن, ەسترادا انشىلەرى – ءداستۇرلى ءان ايتىپ, سايىسقا ءتۇستى. ءداستۇرلى انشىلەر حالىق اندەرىن ايتقاننان كەيىن, ولاردىڭ بويىندا اندەرىنە سايكەس, قاراپايىمدىلىق, بايسالدىلىق بايقالادى. وسى جاعىنان كەلگەندە, تالاپ دۇرىس بولمادى.
– رەپەرتۋارىڭىز تۋرالى ايتساڭىز؟
مانارا سارقىت, قالا تۇرعىنى
– مەن انگە عاشىق اداممىن. جاقسى ءاندى ىزدەپ, ونى ناقىشىنا كەلتىرىپ ورىنداعاندى جاقسى كورەمىن. رەپەرتۋارىمدا حالىق اندەرى, حالىق كومپوزيتورلارىنىڭ اندەرى بار.
ەركەجان ساتىمبەك
