تانىم

ىسكەرلىك ىزدەرى

وريگينال (13)-1

تابيعاتى ديدارىنان مەنمۇندالاپ تۇراتىن ادامدار بولادى. ونداي جانداردىڭ جۇزىنە ءبىر ۇڭىلگەننەن-اق ادامي اۋراسىن اڭعارا قوياسىڭ. كوپتىڭ ءبىرى, الدە وزىندىك ۇمتىلىسى وزگەشە مە, ءاپ دەگەننەن باجايلاۋ قيىندىق تۋعىزا قويمايدى.
1981 جىلدىڭ ماۋسىمى. ارمان ارقالاپ الماتىعا كەلگەن ابيتۋريەنتتەرمىز. كوكەيىمىزدە ءتاتتى ارمان: «جۋرفاكقا بىردەن تۇسسەك, شىركىن!» جۇرت ىعى-جىعى. بوتاتىرسەك بوزبالالار مەن اسقاق ارماندى ارۋلار جاپىرلاسا تانىسىپ جاتىرمىز. بار بولعانى 50 ورىنعا ىلىگۋگە ۇمتىلعان ارمانداستاردىڭ سانىنان ادام جاڭىلىسادى… جۇزدەن جۇيرىك, مىڭنان تۇلپار بولساڭ عانا مارەگە ىلىگەسىڭ, دايىندىعىڭ شامالى بولسا – بۇل سىناققا قاتىسپاي-اق اۋىلىڭا قايتا عوي…

دەي تۇرعانمەن, ارۋ قالاعا اياق باسقانداردىڭ ەشقايسىسىنىڭ قيىندىقتان قايمىعار ءتۇرى بايقالمايدى. ەمتيحان جايى قالاي بولار ەكەن دەپ ءبىر-بىرىمىزدەن الدەنەنى ۇعىسىپ جاتىرمىز. كەيبىرەۋلەرى سىناقتان سۇرىنبەسىنە نىق سەنگەندەي وزدەرىن ەركىن سەزىنەدى.

…كوزىنە كۇنقاعار كوزىلدىرىك تاققان ورتا بويلى جىگىت ماڭايىنا ماڭعازدانا قاراپ قويادى. تانىستىق. قولىمدى ۇسىندىم.

– مۇراتبەك.

– عالىمجان. قاياقتانسىڭ؟

باستاپقىدا مۇنداي ءسوزدى ءبىرىنشى رەت ەستىپ تۇرعانىمدى ايتايىن دەدىم دە, ارتىنشا تۇسپالداي قويىپ جاۋاپ قاتتىم.

– سەمەيدەن, ءوزىڭ شە؟

– شىمكەنتپىز عوي!

كەلبەتى كەلىستى, ءوز-وزىنە سەنىمدى تۇرعان جىگىتكە اڭتارىلا قاراعان مەن اڭگىمەنى ودان ءارى جالعاپ, ەكەۋىمىز بىردەن ءتىل تابىسا كەتتىك. بايقايمىن, جاڭا تانىسىم ەمتيحان پاندەرىنە مۇقيات دايىندالعان سياقتى. تۇرىنەن «كەز كەلگەن سۇراقتى شەمىشكەشە شاعامىن» دەگەن كەيىپ بايقالادى. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن كوكەيىمە ءبىر وي قوناقتاي قالدى: «ءاي, مىنا بالا وقۋعا بىردەن تۇسەتىن سياقتى عوي, سىمداي تارتىلىپ سىقيا قالىپتى». ول دا مەنىڭ ويىمدى وقىپ قويعانداي جولعا كەلىپ توقتاي قالعان «جيگۋليگە» قاراپ «اسىقپاساي!» دەدى دە, ماعان تىكەسىنەن قارادى: «باسقانى قايدام, كازگۋ-گە سەن بىردەن توچنو تۇسەسىڭ, ءتىلشى جولداس! مەن كەتتىم, ماشينا كەلىپ قالدى!»

ول قۇلدىراڭداي باسىپ كولىگىنە قاراي جۇگىرە جونەلدى. اۋزىم اشىلا قاراپ قالىپپىن: «وسىنىڭ الدىندا عانا سول كەزدەگى رەسپۋبليكالىق بالالار گازەتى «قازاقستان پيونەرىنىڭ» ءبىر-ءبىرىمىزدى سىرتتاي جاقسى بىلەتىن شتاتتان تىس تىلشىلەرى انۋاربەك اۋەلبەكوۆ, راۋشان مىرزاحمەتوۆا, مايرا تولتاەۆا شۇرقىراسا تابىسقان بولاتىنبىز, عالىمجان سونى كورگەن بولدى عوي. نەتكەن قىراعى بالا ءوزى!»

تالابى تاۋداي بالانىڭ اتى بايگەدەن وزىپ كەلدى, سول جىلى ەكەۋىمىز دە سىناقتاردان سۇرىنبەي ءوتىپ, قازاقتىڭ جوعارى وقۋ وردالارىنىڭ قارا شاڭىراعىنا ءتۇسۋ قۇرمەتىنە يە بولدىق-اۋ.

بايقاساق, ودان بەرى دە 33 جىل زۋ ەتە قالىپتى. زىمىران ۋاقىت دەگەن وسى. ال, بۇگىندە ەردىڭ جاسى ەلۋدى ەڭسەرگەن عالەكەڭ تۋرالى وي-تولعام شاش-ەتەكتەن. اسىرەسە, ستۋدەنتتىك شاقتاعى قيمىل-ارەكەتتەرى ەرەسەن ەدى-اۋ! سپورت دەسە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن. «كازگۋ-ءدىڭ قالاشىعى – كوزىمنىڭ تۇڭعيىق قاراشىعى» دەپ اقىندارىمىز جىر نوسەرلەتكەن قۇتتى مەكەننىڭ ءبىر بولمەسىن مەكەن ەتتىك. ءبىرىنشى كۋرستا كۇرەسكە بىرگە بارعانىمىز ەسىمدە. مەن ەركىن كۇرەستى تاڭداعاندا, ول دزيۋدو مەن سامبونى قاتار الىپ ءجۇردى, 2-3-ءشى كۋرستاردا سپورتتىڭ وسى تۇرلەرىنەن ۋنيۆەرسيتەتتە جەڭىسكە جەتىپ, قالاىشىلىك بىرىنشىلىكتە كازگۋ-ءدىڭ نامىسىن قورعادى: جۇلدەلى ەكىنشى ورىنعا تابان تىرەدى. قازىرگى «جاس قازاق» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى سرايىل سمايىل ەكەۋى فاكۋلتەتتىڭ فۋتبول كومانداسىن قۇرىپ, كونستانتين ستولبوۆسكي, داۋرەن ەرسارين, قايرات مۇقاتوۆ, سادي تامپاەۆتارمەن بىرگە وينادى, ۋنيۆەرسيتەتىشىلىك جارىستا 3 رەت كۋبوكتاردى ۇتىپ الدى. كەيىننەن ۇزدىك ويىنشى رەتىندە ۋنيۆەرسيتەت قۇراماسىنا دا الىندى.

سپورتتاعى وجەتتىگىنە باسقان عالىمجان بىردە وزىنەن 2 كۋرس جوعارى وقيتىن سول كەزدەگى كانىگى پالۋان, قازىرگى بەلگىلى كينوگەر ەرمەك تۇرسىنوۆپەن الىسا كەتىپ, ءبىر-ەكى ادىسكە سالادى. قايسار جىگىتتىڭ تالابىن قۋانا قولداعان ەرمەك ونى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ دزيۋدو بويىنشا باس باپكەرىنە ەرتىپ بارىپ تانىس­تىرادى.

قايسارلىعى اتويلاپ تۇراتىن ول سپورتپەن بەرىلە اينالىسا ءجۇرىپ, جۋرفاكتىڭ ستۋدەنتى رەتىندە باسىلىمدارعا ماقالا جولداۋعا دا ۋاقىت تابا ءبىلدى. كۋرس­تاسىمىز, بۇگىندە ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت-مۇشەسى, فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى, پروفەسسور باۋىرجان ومارۇلىنىڭ رەسپۋبليكالىق «لەنينشىل جاسقا» ەرتىپ بارىپ, ماتەريال جازۋعا باۋلىعانىن عالەكەڭ بۇگىندە ەرەكشە ريزاشىلىقپەن ەسكە الىپ وتىرادى. ول زاماندا جاريالاۋعا ازىرلەنگەن ماتەريالدارى ءۇيىلىپ جاتاتىن جاستار باسىلىمىنا حابار شىعارۋدىڭ ءوزى قيامەت-قايىم بولاتىن. الايدا, ەڭبەكقور ستۋدەنت وسى باسىلىمدا ءجيى جاريالاناتىن كۋرستاستارىمەن بىرگە تالاي قوماقتى تۋىندىلارىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنا الدى. ول تۇستا بۇل دەگەنىڭ ەرلىككە پارا-پار ەدى. كەيىننەن وسى ايگىلى جاستار باسىلىمىندا ءوزى دە جاۋاپتى قىزمەتتەردى اتقاردى.

جۋرناليست عالىمجان مەلدەشتىڭ شىعارماشىلىق جولى وقىرمانعا بەلگىلى. عالامتوردى اشىپ قالساڭىز قاتارداعى جۋرناليستەن رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى بىرنەشە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى باسشىلىعىنا دەيىنگى ابىرويلى جولدى ارتقا تاستاعان اقتاڭگەر ازامات تۋرالى نەبىر قىزىقتى اقپاراتتارعا قانىعاسىز, ول – ءوز الدىنا ءبىر اڭگىمە. جۋرناليستىك شەبەرلىگىن ەكى-اق اۋىز سوزبەن تۇيىندەۋگە بولار: كەز-كەلگەن گازەتتىڭ ماكەتىن گۇلدەندىرىپ جىبەرەتىندىگى مەن جەدەل ماتەريالدى جازۋدىڭ مايتالمانى ەكەنى. بۇل ءوزى ايتۋعا وڭاي بولعانمەن, ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ باسىنا بۇيىرماعان باق.

بۇگىندە وتاندىق جۋرناليستيكانى دامىتۋ جولىندا جەمىستى ەڭبەگىن جالعاستىرىپ كەلە جاتقان, تالاي باسىلىمداردىڭ مەنەدجمەنتىن سارا جولعا سالىپ كەتكەن ول وسى كاسىبي ۇيىمداستىرۋشىلىق شەبەرلىگىن ودان سايىن شىڭداعانىنىڭ كۋاسى بولدىق جاقىندا. ەلىمىزدە بۇرىن بايقالا قويماعان ەرەكشە فورماتتا ورنەكتەلگەن «شەرقالا» اتتى جۋرنال وقىرماندارعا جول تارتتى. ونىڭ قازىرگى پىشىندىك ىڭعايداعى يننوۆاتسيالىق تالاپتارعا سايكەس بولۋىنا تىكەلەي باسشىلىق جاساعان عالىمجان «سۋ جاڭا» باسىلىمنىڭ ءاپ دەگەننەن-اق «ەير استانا» اۋە كومپانياسىنىڭ جولاۋشىلارىنىڭ قولىنا تيگىزىپ ۇلگىرگەنىنە نە دەرسىز! بەرىسى – ەلىمىزدىڭ, ءارىسى – الەمنىڭ كوگىندە قالىقتاپ جۇرگەن بۇل ۇشقىر ۇشاقتار قازىر «شەرقالانى» دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنا جەتكىزىپ ۇلگەردى. بۇل – ماركەتينگتىك مىقتىلىق.

ىسكەرلىگى كەز-كەلگەن تىرلىگىنەن اڭعارىلىپ تۇراتىن عالەكەڭ جورا-جولداس, تۋىستارىن, ارىپتەستەرىن ريزا ەتپەسە جۇرە المايدى. «كورمەگەلى كوپ جىلدىڭ ءجۇزى بولدى» دەپ كۋرستاستاردىڭ 20 جىلدىق كەزدەسۋىن وتكىزۋدە بەلسەندىلىك تانىتىپ, ونى ەرەكشە ءبىر مەرەكەلىك دەڭگەيدە ۇيىمداستىرعان دا عالەكەڭ.
قازاق ءباسپاسوزىنىڭ تالانتتى ۇيىمداستىرۋشىلارىنىڭ قاتارىنا قوسىلعان عالىمجان مەلدەش بۇگىندە ماڭعىستاۋ وبلىستىق مەديا حولدينگىنىڭ باس ديرەكتورى رەتىندە دە شىعارماشىلىق ساناتتاعى ىرگەلى, جاڭاشىل جوبالارعا مۇرىندىق بولۋدا. اتقارىلعان شارۋالار از ەمەس, العا قويعان كەشەندى جوسپار-جوبالارى ودان دا كوپ. ءوڭىر ءباسپاسوزىن ۇلتتىق ساپالى دارەجەگە كوتەرۋگە قام جاساپ جۇرگەن قايراتكەر-قالامگەردىڭ الاش مەديا كەڭىستىگىندەگى يگى قادامدارى ۇزاعىنان سۇيىندىرگەي !

مۇراتبەك توقتاعازين,
قر باس رەداكتورلار كلۋبىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button