قالالىق ءماسليحاتتىڭ قىرقىنشى كەزەكتى سەسسياسىندا استاناداعى ورتا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋدىڭ بۇگىنگى جاعدايى مەن كەلەشەكتەگى دامۋى تۋرالى ماسەلە قوزعالدى.
الدىمەن مىنبەرگە شىعىپ ءسوز سويلەگەن قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باسشىسى ەلميرا سۋحانبەرديەۆا بۇگىنگى تاڭدا باس قالادا 34 كوللەدج جۇمىس ىستەيتىنىن اتاپ ءوتتى. ولاردىڭ ون ەكىسى مەملەكەتتىك بولسا, جيىرما ەكىسى جەكەمەنشىك ءبىلىم مەكەمەسى. مۇندا جالپى سانى 30 مىڭعا جۋىق ستۋدەنت ءبىلىم الۋدا. بۇل استاناداعى 14 پەن 29 جاس ارالىعىنداعى بارلىق جاستاردىڭ 21 پايىزىن قۇرايدى.
باسقارما باسشىنىڭ مالىمدەۋىنشە, ەلورداداعى ورتا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ 80 پايىزى قاجەتتى قوندىرعىلارمەن جانە وقۋ ادەبيەتتەرىمەن جابدىقتالعان. ونداعى ستۋدەنتتەر 66 ماماندىق جانە 113 كاسىبي باعدار بويىنشا ءدارىس الىپ ءجۇر.
سوڭعى جىلدارى ورتا كاسىپتىك وقۋ ورىندارىنداعى ءبىلىم ساپاسى ارتىپ, ۇلگەرىم كورسەتكىشى 2011 جىلدان بەرى 6,7 پايىزعا دەيىن جاقسارعان. بۇل رەتتە ەلميرا امانكەلدىقىزى بيىل كاسىپكەرلەر پالاتاسىمەن بىرلەسىپ, استاناداعى قۇرىلىس-تەحنيكالىق كوللەدجدىڭ بازاسىندا رەسۋرستىق-تەحنولوگيالىق ورتالىق قۇرىلعانىن, سونداي-اق, كاسىبي-تەحنيكالىق كوللەدجدە پوليگرافيا مەن ساندىق باسپا ماماندارىن دايارلاۋ جانە قايتا دايارلاۋ ورتالىعىن اشۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن جەتكىزدى.
«سونىمەن بىرگە, «مەنىڭ تاڭداۋىم» جوباسى قولدانىسقا ەنگىزىلدى. سونىڭ اياسىندا قالا مەكتەپتەرىندە وقۋشىلاردى كاسىبي باعدارلاۋ كابينەتتەرى قۇرىلادى. ال, بۇل ءوز كەزەگىندە ستۋدەنتتەرگە بولاشاق ماماندىقتى تاڭداۋعا ايتارلىقتاي سەپتىگىن تيگىزەدى» دەگەن ە.سۋحانبەرديەۆا ودان ءارى ەلوردالىق كوللەدجدەردەگى ءدۋالدى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋگە توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا, بۇگىنگى تاڭدا 10 كوللەدج بەن 20-دان اسا كاسىپورىن اراسىندا كەلىسىم جاسالعان, سونىڭ نەگىزىندە بۇگىندە 776 ستۋدەنت وقىتۋدىڭ وسى جۇيەسىن پايدالانىپ ءجۇر. كەيىنگى كەزدە تەحنيكالىق ماماندىقتار بويىنشا ءبىلىم الۋشى جاستاردىڭ قاتارى كوبەيىپ, 2009 جىلدان بەرى بۇل كورسەتكىش 15 پايىزعا ۇلعايعان. جىل سايىن تۇلەكتەردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ كورسەتكىشى دە جاقسارىپ كەلەدى. ءدال وسى ماسەلەلەرگە توقتالا كەلە, بايانداماشى وتكەن جىلى بۇل كورسەتكىش 68 پايىز بولسا, 2014 جىلى 74 پايىزعا جەتكەنىن جانە 2017 جىلعا دەيىن استانادا 1 200 ورىندىق تەحنيكالىق جانە 800 ورىندىق قۇرىلىس كوللەدجدەرى پايدالانۋعا بەرىلەتىنىن العا تارتتى.
اتقارىلعان جۇمىستار اۋقىمدى بولعانىمەن, بۇل سالادا شەشىمىن كۇتكەن ماسەلە دە جەتەرلىك ەكەن. استانادا ءالى دە بولسا ءارتۇرلى قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ ورىن الىپ, ءجاسوسپىرىم قىزدار اراسىندا جۇكتى بولىپ قالۋ مەن سۋيتسيد ماسەلەلەرىنىڭ ازايماي وتىرعانىن ايتا كەلە, باسقارما باسشىسى وزىنە-ءوزى قول جۇمساۋعا بەيىم بالالارعا كونسۋلتاتيۆتىك-پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتەتىن جەدەل توپ قۇرىلعانىن, جالپى, سۋيتسيدكە بەيىمى بار, مىنەز-قۇلقى ورنىقسىز جاسوسپىرىمدەرگە ارناۋلى كومەك كورسەتىلەتىنىن جەتكىزدى. سونداي-اق, ستۋدەنتتەر اراسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار مەن سۋيتسيد وقيعالارىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا وقۋ جىلىنىڭ باسىنان باستاپ ەلوردا كوللەدجدەرىندە وننان اسا الەۋمەتتىك جوبالار جۇزەگە اسىرىلعان.
ودان ءارى ە.سۋحانبەرديەۆا سوڭعى جىلدارى تەك ءتورت مەملەكەتتىك كوللەدجدە عانا كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلگەنىن, ال قالعاندارى وسىنداي جۇمىستى قاجەت ەتىپ وتىرعانىن ايتتى. استاناداعى ورتا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە 16 جاتاقحانا بار. ولاردىڭ سەگىزى جەكەمەنشىك كوللەدجدەرگە تيەسىلى بولسا, ءدال سونشاسى مەملەكەتتىك ءبىلىم وردالارىنىكى. جۇمىسشى ماماندىقتارىنا وقيتىنداردىڭ باسىم بولىگى تۇرمىسى تومەن, كوپ بالالى وتباسىلاردان شىققانى ءارى قالادان تىسقارى ورنالاسقان ەلدىمەكەندەردەن كەلگەن بالالار ەكەنىن ەسكەرسەك, ولاردى قالالىق قوعامدىق كولىكتە تەگىن جول ءجۇرۋ بيلەتتەرىمەن, سونداي-اق, ىستىق تاماقپەن قامتۋ ماسەلەسى دە وزەكتى بولىپ تۇر. ول از دەسەڭىز, ءالى ەكى مىڭنان استام ستۋدەنت جاتاقحاناعا مۇقتاج. وسى ماسەلەلەردى ەسكەرە كەلە, باسقارما باسشىسى قالالىق حالىق قالاۋلىلارىنىڭ كاسىپتىك ءبىلىم مەكەمەلەرىن قارجىلاندىرۋعا كومەكتەسىپ, قولداۋ بىلدىرۋلەرىن وتىنسە, سەسسيادا تالقىلانعان ماسەلەگە وراي دەپۋتاتتار ءوز پىكىرلەرىن ورتاعا سالدى. وسىلايشا, سوڭعى كەزدە استانادا كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ ىسىنە كوبىرەك كوڭىل بولىنە باستاعانىنا قۋانىشىن جاسىرا الماعان دەپۋتات ب.سولسانوۆ 2015 جىلدى كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم جىلى دەپ اتاۋدى ۇسىنسا, دەپۋتات ا.كۇرىشباەۆ الەمدىك تاجىريبەگە سۇيەنە وتىرىپ, كاسىبي بىلىكتى كوللەدج وقىتۋشىلارىن دايارلاۋعا مەيلىنشە ماڭىز بەرۋمەن بىرگە, ەلەكتروندىق وقۋلىقتارعا كوشۋدى قولدايتىنىن جەتكىزدى. ال, استانادا باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى مەن بالاباقشا تاربيەشىلەرى جەتكىلىكسىز ەكەنىن ەسكەرگەن دەپۋتات ز.ءجۇسىپوۆا وسىلايشا وتىرا بەرسەك, الداعى ەكى جىلدا بىزدە باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى مەن بالاباقشا تاربيەشىلەرىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى قاتتى سەزىلەتىنىن, قازىرگى كەزدە اتالمىش سالانىڭ تىم از قارجىلاندىرىلۋى, جالاقىنىڭ تومەندىگى كادر تاپشىلىعىنا اكەلىپ سوققانىن ايتتى. دەپۋتاتتىڭ مالىمدەۋىنشە, بۇگىندە ورتا كاسىپتىك ءبىلىمى بار باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمى وقۋ ورنىن بىتىرە سالا مەكتەپكە جۇمىس ىستەۋگە كەلسە, وعان نەبارى 35 740 تەڭگە تولەنەدى. ال جوعارى ءبىلىمدى مۇعالىم 18 ساعاتتىق قىزمەتى ءۇشىن نەبارى 42 400 تەڭگە عانا الادى ەكەن. «مۇنداي جالاقىمەن استانادا كۇن كورۋ مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان, ءبىزدىڭ سالادا ماماندار تۇراقتامايدى. ماسەلەن, بيىل ءبىر عانا №60 مەكتەپ-ليتسەيگە 500 بالا ءبىرىنشى سىنىپقا قابىلداندى. استانادا جىل سايىن ءار مەكتەپتەن 5-تەن 7-گە دەيىن ءبىرىنشى سىنىپ اشىلادى. ال, باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرىن دايارلايتىن جالعىز وقۋ ورنى گۋمانيتارلىق كوللەدج بولىپ وتىر. سونىمەن قاتار, ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ-دە باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرىن وقىتادى. دەگەنمەن, بۇل – تىم از» دەدى ول.
بۇدان كەيىن ءسوز العان پوليتەحنيكالىق كوللەدجدىڭ ديرەكتورى ۆيكتور ستارۋنوۆ قازىرگى كەزدە ەكسپەريمەنتتىك دەڭگەيدە ءدۋالدى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى قولدانىلىپ جاتقانىن, بۇل رەتتە اتالمىش كوللەدج ستۋدەنتتەرىنىڭ «بازيس-ا» قۇرىلىس كومپانياسىمەن جۇمىس ىستەيتىنىن, وسىعان وراي وقۋ پروتسەسىنىڭ 34 پايىزى تەوريا تۇرىندە جانە 66 پايىزى تاجىريبە تۇرىندە وتەتىنىن جەتكىزە كەلە, استانالىق كوللەدج ديرەكتورلارىنا قولداۋ قاجەتتىگىن, جاڭا وقۋ جىلى باستالعالى باقىلاۋ ورگاندارى جۇرگىزەتىن ءتۇرلى تەكسەرىستەر مەن ەسەپ بەرۋلەردىڭ قاپتاپ كەتۋىنە بايلانىستى الداعى ۋاقىتتا ولاردى بولدىرماۋدىڭ جولدارىن قاراستىرۋدى ءوتىندى.
تالقىلانعان ماسەلەنى قورىتىندىلاي كەلە, قالالىق ءماسليحاتتىڭ حاتشىسى س.ەسىلوۆ, ەلباسى جولداۋىندا ايتىلعانداي, ءبىلىمدى دە بىلىكتى, كاسىبي ماماندار دايارلاۋدا ءدۋالدى وقىتۋ جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگىنە باسا نازار اۋدارىپ, وسىعان وراي استانادا بەلسەندى جۇمىستار جۇرگىزۋدى, قاجەت بولسا, بۇل ماسەلەنى قالالىق كاسىپورىن باسشىلارى بولىپ تابىلاتىن دەپۋتاتتارمەن بىرلەسە وتىرىپ قولعا الۋدى ۇسىندى.
سەسسيا بارىسىندا, سونىمەن بىرگە, قالالىق ءماسليحاتتىڭ بيۋدجەت, ەكونوميكا, ونەركاسىپ جانە كاسىپكەرلىك ماسەلەلەرى جونىندەگى تۇراقتى كوميسسياسىنىڭ ەسەبى تىڭدالىپ, بەكىتىلدى. سونداي-اق, مەملەكەت مۇقتاجى ءۇشىن الۋعا بايلانىستى جەر ۋچاسكەلەرىن نەمەسە جىلجىمايتىن وزگە مۇلىكتەردى ساتىپ الۋ تۋرالى شارتتاردىڭ جوبالارى كەلىسىلىپ, استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ كەيبىر شەشىمدەرىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلدى.
كۇن تارتىبىندەگى سوڭعى ماسەلە بويىنشا استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ كەزەكتى سەسسياسىنىڭ توراعاسى بولىپ №10 سايلاۋ وكرۋگىنىڭ دەپۋتاتى زەينوللا شيبكەنوۆ سايلاندى.
گۇلبارشىن وكەشقىزى
