كەشە مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءوز ەسىمىن يەلەنگەن وقۋ ورداسىندا بولىپ, «قازاقستان ءبىلىم قوعامى جولىندا» دەگەن تاقىرىپتا شاكىرتتەرگە ءدارىس وقىدى.
ءدارىستىڭ شىمىلدىعى ەلىمىزدەگى تۇڭعىش «ءبىلىم» تەلەارناسىنىڭ تۇساۋكەسەرىمەن اشىلدى. «وتاۋ تۆ» جانە ساندىق تەلەحابار تاراتۋ جەلىلەرىندە تارايتىن ارنا الداعى ۋاقىتتا كابەلدىك جەلىلەر ارقىلى دا قولجەتىمدى بولماق.
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى تالىمگەرلەرى بۇعان دەيىن دە بىرنەشە رەت ەلباسىمەن جۇزبە-ءجۇز وتىرىپ ديدارلاسقان. سول جۇزدەسۋلەردىڭ بىرىندە پرەزيدەنت اتالمىش وقۋ ورنىنان بولاشاقتا نوبەل سىيلىعى يەگەرلەرى شىعادى دەگەن سەنىم بىلدىرگەن. بۇل جولى وقۋ ورنىنىڭ ناقتى باعىت-باعدارىن ايقىنداپ بەردى.
«نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى» – ينتەللەكتۋالدى-يننوۆاتسيالىق كلاستەرگە اينالۋى ءتيىس» دەدى.
ءدارىستى ونلاين رەجيمىندە ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى 7696 ءبىلىم وشاعى مەن 8500 بالاباقشا ۇجىمى, ەۋروپا, ازيا, جانە امەريكانىڭ بىرقاتار ەلدەرىندە وقىپ جۇرگەن قازاق جاستارى دا تىڭدادى.
ەلباسى ولارمەن دە تىكەلەي بايلانىسقا ءتۇسىپ, كوكەيىندەگى ساۋالدارىنا جاۋاپ بەردى. اقىل-كەڭەسىن ايتتى. مىندەت تە جۇكتەدى. توننىڭ ىشكى باۋىنداي بولۋعا شاقىردى.
«140 ۇلىستان قۇرالعان بارشا قازاقستاندىقتىڭ بىرلىگى – ءبىزدىڭ باستى قۇندىلىقتارىمىزدىڭ ءبىرى. الەمدىك مۇحيتتا تابىستى ءجۇزىپ كەلە جاتقان قايىعىمىزدى وزگەلەردىڭ شايقاۋىنا جول بەرمەۋىمىز قاجەت» دەدى.
«وزگەلەر سالعان سۇرلەۋگە ءتۇسىپ, بوتەن ءىزدىڭ شاڭىن جۇتۋ قازاقستان جاستارىنىڭ تاڭداۋى ەمەس. تاۋەلسىز قازاق ەلىنىڭ ءبىلىمدى جاستارى, ءوز سوقپاقتارىن سالىپ, ونى ەلدىك دامۋعا باستايتىن داڭعىلعا اينالدىرۋعا ءتيىس».
مەملەكەت باسشىسىنىڭ بۇگىنگىنىڭ جاستارىنان تالاپ ەتەرى وسى.
تالاپتىڭ ۇدەسىنەن شىعۋ ءۇشىن ۇكىمەتكە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە زاماناۋي ءادىس ەنگىزۋدى تاپسىردى. «ءبىلىمدى بالاعا 3 جاستان باستاپ سىڭىرە بەرۋ كەرەك» دەدى ءسوز اراسىندا.
سوڭعى ەكى جىلدا مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردە بالالاردىڭ قامتىلۋى 65 پايىزعا جەتسە, 2020 جىلعا قاراي بۇل 100 پايىزدى قۇراماقشى.
رەسپۋبليكا كولەمىندە 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋدى قامتاماسىز ەتەتىن 522 مەكتەپ سالىنادى.
ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ءۇش اۋىسىمدا وقۋ اتىمەن جويىلادى.
بيىلدىڭ وزىندە 35 ءبىلىم مەكەمەسى زياتكەرلىك مەكتەپ ستاندارتى بويىنشا جۇمىس ىستەي باستادى.
1998 جىلى قازاقستاندىق وقۋشىلار حالىقارالىق سايىستاردا بار-جوعى 8 مەدالدى قانجىعاسىنا بايلاسا, بيىلدىڭ وزىندە مۇنداي جۇلدەلەردىڭ سانى مىڭعا جەتىپتى.
وسىنداي جەتىستىكتەردىڭ ناتيجەسىندە سوڭعى ءۇش جىلدا يۋنەسكو- ءنىڭ ءبىلىم بەرۋ يندەكسى بويىنشا قازاقستان 130 مەملەكەت اراسىنداعى كوشباسشى ەلدەردىڭ تورتتىگىنە ەندى.
اۋىل مەكتەپتەرى مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ ەلەكتروندى وقۋلىقتارعا قول جەتكىزەتىن كۇنى دە الىس ەمەس. جىل سوڭىنا دەيىن 600 مەكتەپكە ەلەكتروندى جۇيە ەنگىزىلمەكشى.
ايتپاقشى, شاحماتتان 4 دۇركىن الەم چەمپيونى جانسايا ابدىمالىكتىڭ ساۋالىنا وراي ەلباسى الداعى ۋاقىتتا ەلوردادا شاحمات اكادەمياسى بوي كوتەرەتىنىن ايتتى.
عيمارات شاحمات فيگۋراسى پىشىنىندە سالىنباقشى ەكەن.
«تاياۋدا مەن الەمدىك شاحمات قاۋىمداستىقتارىنىڭ باسشىلارىمەن, تانىمال گروسسمەيستەرلەرمەن سويلەستىم. ولار بالالارى شاحماتپەن اينالىساتىن ەلدەردەگى وقۋ ۇلگەرىمىنىڭ جوعارى بولاتىنىن ايتتى. ويتكەنى, شاحمات ادامدى بىرنەشە قادام العا ويلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى ەكەن. مەن مۇنى قولدايمىن. ءبىز استانادا شاحمات ورتالىعىن سالاتىن بولىپ كەلىستىك. مەن دە شاحمات وينايمىن, بىراق, جانسايا, سەن سەكىلدى ويناي المايتىنىمدى مويىنداۋىم كەرەك» دەدى ەلباسى.
پرەزيدەنت سوڭعى ون جىلدا ازاماتتاردىڭ تابىسى 45 ەسەگە, ەكونوميكا 16 ەسەگە ارتقانىن, كەدەيلىكتىڭ 4 ەسەگە قىسقارعانىن تىلگە تيەك ەتتى. نيەتى بار جانعا ءبىر ەمەس, بىرنەشە جەردە قىزمەت ەتۋگە جاعداي جاسالعانىن ايتتى. ءبىر قالادان ەكىنشى قالاعا قاتىناپ جۇمىس جاسايتىن امەريكالىقتاردان ۇلگى الۋ قاجەت دەدى.
بۇگىندە حالقىمىزدىڭ ورتاشا جاسى 35-تەن اسپايدى. قازاقستاندىقتار – جاس ءارى سەرپىندى ۇلت. 2005 جىلى باستالعان دەموگرافيالىق جارىلىس 2016 جىلعا دەيىن جالعاسادى دەگەن بولجام بار. حالىقتىڭ تابيعي ءوسۋى ءالى دە جالعاسا بەرەدى دەگەن ءسوز بۇل.
«ازيا بارىسى بولامىز» دەگەن اسقاق ارمانى بار قازاقستاننىڭ الەمدى تۇراقسىزدىق جايلاعان مىنا زاماندا ۇستانىمى قانداي بولماق؟ مۇحيت اسىپ, ءبىلىم قۋىپ جۇرگەن قازاقستاندىق جاس ءابۋتالىپ ءمۇتالى ەلباسىعا وسىنداي ساۋال جولدادى.
«2030 جىلعا دەيىن جاساعان باعدارلامانىڭ 15 جىلىن ارتقا تاستادىق. وسى جىلدار ىشىندە باعدارلامادا ايتىلعان ماسەلەنى ءبىز اسىرا ورىندادىق دەپ ايتا الامىز» دەپ جاۋاپ بەردى پرەزيدەنت. قازاقستاننىڭ جان باسىنا شاققانداعى ءونىم كولەمى مالايزيادان اسىپ وتىرعاندىعىن ايتتى.
ەندى, تەحنولوگيا مەن تەحنيكا جاعىنان جارىسقا تۇسە الاتىنداي حالگە جەتۋ كەرەك دەدى.
قاراعاندى قالاسىنداعى ت.بيگەلدينوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق اسكەري مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ كۋرسانتتارىنان تۇسكەن ساۋالعا دا ەلباسى قاناعاتتانارلىق جاۋاپ بەردى.
بۇدان بىلاي جوعارى اسكەري وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ كەزىندە اسكەري مەكتەپتى تامامداعان تۇلەكتەر الدىمەن قابىلداناتىن بولدى.
مەملەكەت باسشىسى جالپى سانى 13 ساۋالعا جاۋاپ بەردى.
ءسوز سوڭىن «ءبىز ورلەۋدى ءومىردىڭ وزەگى ەتكەن حالىقپىز. ءبىزدىڭ العا قاراي ۇمتىلۋدان باسقا جولىمىز جوق. ەل بولاشاعىنىڭ باياندى بولماعى باستا بۇلىقسىعان ءبىلىم مەن قولدا ويناعان ەڭبەككە بايلانىستى. ەندەشە بىلىمدەرىڭ تولسىن, ەڭبەكتەرىڭ جانسىن!» دەپ قايىردى.
شىنار دوسان
پىكىر
ەڭبەك جولىن ۇلگى ەتەمىن
بۇگىن نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ساباعىنا قاتىسا وتىرىپ, ءوزىمدى باقىتتى سەزىندىم. نەگە دەيسىز بە؟ ويتكەنى, مەن ءبىزدىڭ ەلباسىمىز سياقتى كاسىبي وقۋ ورنىندا ءبىلىم الىپ ءجۇرمىن. پرەزيدەنتىمىز ايتقانداي, مەنىڭ دە جولداستارىم باسقا ۇلت وكىلدەرى, ءبىز جاقسى دوسپىز.
ەلباسىمىزدىڭ ەڭبەك جولىن ۇلگى ەتىپ, بولاشاقتا ەلىمىزدىڭ يگىلىگى ءۇشىن قىزمەت ەتكىم كەلەدى. .
ۆ.توپوركوۆسكي, 2-كۋرس ستۋدەنتى
ەلباسى دارىسىنەن ۇلكەن اسەر الدىم
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىندە وتكەن ونلاين-ساباعىنا قاتىسىپ, ەلباسىمىزدىڭ دارىسىنەن ۇلكەن اسەر الدىم. جاستارعا ارنالعان ءدارىس اسا تارتىمدى جانە مازمۇندى بولدى دەپ سانايمىن. نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءبىلىم سالاسىنداعى بارلىق ماسەلەلەرگە كوڭىل اۋداردى, اسىرەسە, كاسىبي ءبىلىمدى دامىتۋعا كوپ جاعداي جاسالاتىنىن اتاپ ءوتتى. وسى ورايدا قازاقستاندا كاسىپتىك- تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ جەلىسىنىڭ اشىلۋى تۋرالى شەشىم قابىلدانعانى مەنى قاتتى قۋانتتى. پرەزيدەنتىمىز ءوز بايانداماسىندا جاستاردى سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە شاقىردى. شىن مانىندە, تەك سالاۋاتتى ۇرپاق قانا ەلىمىزدى باسەكەلەستى مەملەكەت بولۋعا جەتكىزە الادى. ءتىلدىڭ ءۇش تۇعىرلىعى بۇگىنگى كۇننىڭ بولمىسى, مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم وشاعىندا قازاق, ورىس, اعىلشىن تىلدەرىن جۇرگىزۋ كەرەكتىگىن ايتتى, مەن ءۇشىن ول وتە ۇلكەن قۋانىش, ويتكەنى مەندە مۇنداي مۇمكىندىك بولماعان. ن.ءا.نازارباەۆ جاستاردى ەڭبەك ەتۋگە شاقىرادى, ال ءبىزدىڭ بۇگىنگى ەڭبەگىمىز – ساپالى ءبىلىم الۋ. ءبىز مۇنى جاقسى تۇيسىنەمىز.
ۆەرونيكا حاركوۆا, استانا اكىمدىگىنىڭ قوعامدىق تاماقتاندىرۋ جانە سەرۆيس كوللەدجىنىڭ 3-كۋرس ستۋدەنتى
