قر ۇلتتىق مۇراعاتىنىڭ ديرەكتورى, عالىم مارات ابسەمەتوۆ مىناداي دەرەك كەلتىرەدى: «1924 جىلى ۇلكەن جيىن بولادى. وندا استانانى اۋىستىرۋ ماسەلەسى تالقىلانعاندا تۇرار رىسقۇلوۆ – شىمكەنتتى, سۇلتانبەك قوجانوۆ – تاشكەنتتى, وراز يساەۆ – قىزىلوردانى, سەيىتقالي مەڭدەشوۆ – اقتوبەنى, ال ساكەن سەيفۋللين اقمولانى ۇسىنادى». ەندەشە, ساكەن ارمانى ورىندالدى دەپ تولىق سەنىممەن ايتۋعا بولادى. قازاقتىڭ باس قالاسى استانا دا قايراتكەر ۇلىنىڭ 120 جىلدىعىن ءوز دارەجەسىندە اتاپ ءوتتى. ودان, ارينە, ساكەن سەيفۋللين مۇراجايى دا قالىس قالماي, ناقتى مەرەيتويى كۇنى «ساكەن وقۋلارى» بايقاۋى مەن «سىر ساندىقتى اشىپ قارا» اتتى ادەبي-سازدى كەشتى ۇيىمداستىردى.
ساكەن – سەگىز قىرلى, ءبىر سىرلى ازامات بولعانى, پوەزيا, پروزا, دراماتۋرگيا سىندى ادەبي جانرلاردا دا, ودان قالدى مۋزىكادا دا ارتىنا مول مۇرا قالدىرعانى بەلگىلى. جىل سايىن ءوتىپ تۇراتىن «ساكەن وقۋلارىنىڭ» ماقساتى دا ونىڭ شىعارمالارىن جاسوسپىرىمدەر اراسىندا ناسيحاتتاۋ, سول ارقىلى كەمەل ازاماتتاردى تاربيەلەۋ. وسى اپتادا وتكەن كەزەكتى بايقاۋدا دا ەلورداداعى 70-تەن استام مەكتەپتەن 7-11 سىنىپتاردىڭ جۇزگە تارتا وقۋشىسى قاتىستى.
ساكەننىڭ اقىندىق قىرىن اشاتىن «سىر ساندىقتى اشىپ قارا» نوميناتسياسىندا الكەي مارعۇلان اتىنداعى №40 ورتا مەكتەپتىڭ 9-سىنىپ وقۋشىسى كاميلا ەمانعاليەۆا پوەزيالىق شىعارمانى مانەرلەپ جاتقا وقۋدىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ, جەڭىمپاز اتاندى.
«قازاقتى قازاق دەيىك» پروزالىق شىعارمالارىنان ءۇزىندى وقۋ نوميناتسياسىندا №37 مەكتەپتىڭ وقۋشىسى ايگەرىم ورىنباساروۆا وزا شاپسا, «ارقانىڭ كەربەز سۇلۋ كوكشەتاۋى» نوميناتسياسى – ساكەننىڭ اندەرىن ورىنداۋدا №62 مەكتەپتىڭ 8-سىنىپ وقۋشىسى ەلنۇر قادىربەرگەن دارالاندى.
«ساكەننىڭ اماناتى» نوميناتسياسىنا قاتىسقانداردىڭ اراسىندا ساحنالىق كورىنىس كورسەتكەن №38 مەكتەپتىڭ وقۋشىسى قۋانىش جاشكەەۆ اكتەرلىك قابىلەتىن بايقاتتى.
قازىلار القاسىنىڭ قۇرامى – اقىن, «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى داۋلەتكەرەي كاپۇلى, ساكەننىڭ ناعاشى قارىنداسى اسىلگۇل ابىشەۆا, جازۋشى تالعات كەڭەسباي جانە ساكەن سەيفۋللين مۇراجايىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى ايگەرىم ماقاجانوۆا وسىلاي دەپ شەشتى.
يگى شارا «استانا» ۇلتتىق سۋرەت گالەرەياسىندا وتكەن ادەبي-سازدى كەشكە ۇلاستى. ونى الماتىدان ساكەن تويىنا ارنايى ات ارىتىپ جەتكەن ساكەنتانۋشى عالىم, وردا بۇزار جاسىندا ساكەننىڭ ازاماتتىعىن تانىپ, توقسانعا كەلىپ وتىرعان وسى كەزدە وعان دەگەن ادالدىعىنان اينىماعان تۇرسىنبەك كاكىشەۆ جانە اقىن, قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى, ساكەن سەيفۋللين مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى نەسىپبەك ايتۇلى اشىپ بەردى. ولار ساكەن جايلى تولعانىسقا تولى سوزدەرىن جەتكىزىپ, وسى تويدى وتكىزۋگە مۇمكىندىك تۋدىرعان استانا قالاسى اكىمدىگىنە العىستارىن ايتتى.
سونىمەن بىرگە كەشتە «ساكەن سەيفۋللين مۇراجايى» البومى مەن «سۇڭقار ساكەن» كىتابى, امانتاي كاكەننىڭ «ساكەن تاعىلىمى» ەڭبەگى, تۇرسىنبەك كاكىشەۆ قۇراستىرعان ساكەن سەيفۋللين شىعارمالارىنىڭ 13 تومدىعى وقىرماندارعا جول تارتتى.
ازامات اتىن ۇلىقتاعان شارانى ەلىمىزگە تانىمال ءداستۇرلى انشىلەر ەرلان رىسقالي, كلارا تولەنباەۆا, قاناپيا جۇكەنوۆ, قانات ءجۇنىسوۆ, قاراعاندىدان كەلگەن ەرجان بازاربەكوۆ, داۋرەنبەك اركەنوۆ, مەرۋەش باشاي انمەن ارلەدى. تاعى ءبىر قاراعاندىلىق قوناق, نۇرا اۋدانى احمەت اۋىلىنداعى ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى ورتا مەكتەپ ديرەكتورى اتىمتاي بالابيەۆ ساكەننىڭ كەزىندەگى مەكتەپ ماكەتىن مۇراجاي ديرەكتورىنا تابىستادى. ساكەن رۋحىنا تاعزىم ەتە كەلگەن قادىرلى قوناقتارعا قوناقاسى بەرىلىپ, وندا دا مەرەيتوي يەسى جايلى نەبىر كەسەك سوزدەر ايتىلدى.
امانعالي قالجانوۆ
