كەشە استانادا بەلگىلى ساياساتتانۋشى, شىعىستانۋشى عالىم راسۋل جۇمالىنىڭ «اراب پاسيانسى. جۇزجىلدىقتار حرونيكاسى» مونوگرافياسىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى. قر پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ قولداۋىمەن جارىق كورگەن ەڭبەكتە حح عاسىردىڭ باسىنان بەرى قازىرگى زامانعا دەيىنگى اراب الەمىندەگى قوعامدىق-ساياسي وزگەرىستەر تۋرالى, بۇل وزگەرىستەردىڭ تاياۋ شىعىس ەلدەرىنە جانە قازاقستانعا اسەرى جونىندە باياندالادى.
– وتاندىق ساياساتتانۋ عىلىمىندا ورتالىق ازيا نەمەسە قىتاي باعىتى بويىنشا وسى كۇندەرگە دەيىن ءبىراز زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلدى. الايدا تاياۋ شىعىستاعى جاعداي ساياساتتانۋشى عالىمدارىمىزدىڭ نازارىنان تىس قالىپ جاتتى. اسىرەسە, قازىرگى زامان وقيعالارىن سيپاتتايتىن زەرتتەۋلەردەن تاپشىلىق سەزىلەدى. بىزگە بۇل تاقىرىپقا قاتىستى ماعلۇمات كەرەك بولعاندا, شەتەلدىك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى مەن شەتەلدىك ساراپشىلاردىڭ زەرتتەۋلەرىنە جۇگىنەتىنبىز. سودان وي-پىكىرىمىز ولاردىڭ كوزقاراسى تۇرعىسىنان تۇزىلەتىن. ال الەمدە بولىپ جاتقان ءتۇرلى وقيعالارعا قازاقستان عىلىمى كوزىمەن, ەل عالىمدارى پوزيتسياسى تۇرعىسىنان قاراۋىمىز كەرەك. «اراب پاسيانسى. جۇزجىلدىقتار حرونيكاسى» مونوگرافياسى بىزگە سونداي مۇمكىندىكتى بەرىپ وتىر, – دەيدى قر پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ەرلان قارين.
مونوگرافيا اۆتورىنىڭ سوزىنشە, قازاقستان تاۋەلسىز مەملەكەت بولعاننان كەيىن, الىس-جاقىن شەتەل مەملەكەتتەرىمەن قارىم-قاتىناس جاساپ, سول ەلدەرمەن ىنتىماقتاستىق جونىندە ءتۇرلى كەلىسىمدەرگە وتىرۋدا. ال مۇنداي بايلانىسقا ساراپتامالىق تۇرعىدان باعا بەرىلۋى ءتيىس.
«الەمدە ورىن الىپ جاتقان وزگەرىستەردىڭ ءبىزدىڭ ايماققا, ونىڭ ىشىندە قازاقستانعا قانداي اسەرى بولۋى مۇمكىن؟ قاۋىپ-قاتەر تۋدىراتىن وقيعالاردىڭ قالاي الدىن الامىز؟ ءوزىمنىڭ ەڭبەگىمدە سونى اشۋعا تىرىستىم. ونى وسىدان 10-12 جىل بۇرىن قولعا العان بولاتىنمىن. بىراق بەلگىلى ءبىر سەبەپتەرمەن ورتا جولدان توقتاتۋعا تۋرا كەلدى. وتكەن جىلدارى اراب الەمىندەگى جاعداي كۇرت ۋشىعىپ كەتكەننەن كەيىن, ليۆيادا, يەمەندە, مىسىردا دۇربەلەڭ تۋىپ, سيريادا ازاماتتىق سوعىس باستالعاننان سوڭ, مونوگرافيانى قايتا جازۋدى جالعاستىردىم. شىندىعىنا كەلگەندە, شەتەلدىك كوزدەردەن بەرىلگەن اقپارات اقيقاتقا جاقىنداي بەرمەيدى. قايتكەندە دە سول اقپاراتتى تاراتاتىن ءار ەلدىڭ ءوزىنىڭ مۇددەسى بولادى. سوندىقتان ءوزىمىزدىڭ كوزقاراسىمىز بولسىن دەپ وسى ەڭبەكتى جازىپ ءبىتىردىم. ءوزىم ون بەس جىلداي اراب الەمى باعىتىندا جۇمىس ىستەدىم, 7-8 جىلداي اراب مەملەكەتتەرىندە قىزمەتتە بولدىم, سول تاجىريبەنى قاعاز بەتىنە ءتۇسىردىم» دەيدى راسۋل جۇمالى.
تانىستىرىلىمدا كىتاپ اۆتورى ەڭبەككە قىزىعۋشىلىق تانىتقانداردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىپ, مونوگرافيانىڭ مازمۇنىن اشتى.
امانعالي قالجانوۆ
