پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ازەربايجانعا ەكى كۇنگە سوزىلعان مەملەكەتتىك ساپارى تابىستى بولدى. ەكى ەلدىڭ پرەزيدەنتتەرى وتكىزگەن كەلىسسوز بارىسىندا تاراپتار ساۋدا-ەكونوميكالىق, كولىك-ترانزيتتىك, ەنەرگەتيكالىق, مادەني-گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق, سونداي-اق تسيفرلاندىرۋ, ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى جانە جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى سالالارىنداعى ىقپالداستىق ماسەلەلەرىن تالقىلادى. قورىتىندىسىندا 14 قۇجاتقا قول قويىلدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ باۋىرلاس ەلگە ساپارىنىڭ ءمان-ماڭىزىن: «ەڭ باستىسى, اراداعى كەلىسىمگە سايكەس, ەكى ەل ۇكىمەتتەرى مەن باسقا دا سالالىق ۆەدومستۆولار جوعارى دەڭگەيدەگى كەزدەسۋلەر بارىسىندا قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتاردى تولىققاندى جۇزەگە اسىرۋعا بار كۇش-جىگەرىن جۇمسايدى» دەپ جوعارى باعالادى.
كاسپي – تاسىمال جولى
ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ قازاقستان دا, ازەربايجان دا وڭىرلىك ىنتىماقتاستىققا, كورشىلەرمەن قارىم-قاتىناسىن نىعايتۋعا بەيىلدى ەكەنىن اتاپ ايتتى. «ترانسكاسپي كولىك ءدالىزى – ايماقتىق ىنتىماقتاستىق دەڭگەيىن انىقتايتىن ناقتى باعىت. ويتكەنى كورشى ەلدەرمەن جاقسى قارىم-قاتىناس ورناتپاي, ترانزيتتىك ەلگە اينالۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل رەتتە قازاقستان دا, ازەربايجان دا وڭىرلىك ىنتىماقتاستىققا, كورشىلەرمەن قارىم-قاتىناسىن نىعايتۋعا بەيىلدى ەكەنىن تانىتىپ وتىر. ءبىزدىڭ ارامىزدى تەك كاسپي تەڭىزى عانا ءبولىپ جاتىر. الايدا بۇگىندە ونىڭ ءوزى كەدەرگى ەمەس. كەرىسىنشە, كاسپي تەك ەلدەرىمىزدى عانا ەمەس, كوپتەگەن مەملەكەتتەردىڭ اراسىن جالعايتىن كوپىر سانالادى. سەبەبى ترانسكاسپي كولىك باعىتى ءوزىنىڭ الەۋەتىن تولىق اشۋعا كىرىستى. بۇگىن ۇكىمەت مۇشەلەرى كوپتەگەن ماسەلە بويىنشا ەگجەي-تەگجەيلى بايانداما جاسادى. ءوزارا ىقپالداستىق پەن بىرلەسكەن ءىس-ارەكەتتەردىڭ ناتيجەلەرى, ەڭ باستىسى, بولاشاق جوسپارلارىمىز, شىن مانىندە, وتە اۋقىمدى» دەپ مالىمدەدى باق وكىلدەرىنە ارنالعان بريفينگتە يلحام اليەۆ.
قازاقستان مەن ازەربايجان پرەزيدەنتتەرىنىڭ كەلىسسوزى ناتيجەسىندە ماڭىزدى 14 قۇجاتقا قول قويىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كولىك مينيسترلىگى مەن ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ تسيفرلىق دامۋ جانە كولىك مينيسترلىگى اراسىنداعى تەڭىز كەمەلەرى ەكيپاج مۇشەلەرىنىڭ كاسىبي ديپلومدارىن ءوزارا تانۋ تۋرالى كەلىسىم; قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تسيفرلىق دامۋ, يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى مەن ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ تسيفرلىق دامۋ جانە كولىك مينيسترلىگى اراسىنداعى عارىش كەڭىستىگىن بەيبىت ماقساتتاردا زەرتتەۋ جانە پايدالانۋ سالاسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم; «سامۇرىق-قازىنا» اق مەن ازەربايجان ينۆەستيتسيالىق حولدينگى (AIH) اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك تۋرالى كەلىسىم; «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپانياسى» اق مەن ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك مۇناي كومپانياسى اراسىنداعى ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعى ارقىلى قازاقستاندىق مۇناي ءترانزيتىنىڭ كولەمىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن ۇلعايتۋ تۋرالى كەلىسىم; «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپانياسى» اق مەن ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك مۇناي كومپانياسى اراسىنداعى قازاقستاندىق مۇنايدى ساتىپ الۋ-ساتۋ سالاسىنداعى ستراتەگيالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم; قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى «ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتى» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى مەن ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەديانى دامىتۋ اگەنتتىگى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم; قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «مەملەكەتتىك تەحنيكالىق قىزمەتى» اق مەن ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ ارناۋلى بايلانىس جانە اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتى اراسىنداعى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم جانە ت.ب. بار.
گۇل شوقتارىن قويدى
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ازەربايجاننىڭ جالپىۇلتتىق كوشباسشىسى گەيدار اليەۆتىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتىپ, ونىڭ جانە زايىبى زاريفا اليەۆانىڭ بەيىتتەرىنە گۇل شوقتارىن قويدى. بۇدان كەيىن مەملەكەت باسشىسى شاھيتتەر اللەياسىنداعى ماڭگىلىك الاۋعا گۇل شوعىن قويۋ راسىمىنە قاتىستى. مۇندا ەلدىڭ ازاتتىعى جولىندا, تاۋەلسىزدىگى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعىن ساقتاۋ ءۇشىن قۇربان بولعان ازەربايجان حالقىنىڭ باتىر ۇلدارى جەرلەنگەن. شاھيتتەر اللەياسى «ناگورنىي» ساياباعىنىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان. مۇندا 1990 جىلعى قايعىلى وقيعانىڭ قۇرباندارى مەن قاراباق ءۇشىن بولعان شايقاستاردا قازا تاپقان ۇلت قاھارماندارىنىڭ باۋىرلاستار زيراتى بار.
كەلىسسوز جۇرگىزدى
مەملەكەت باسشىسى ازەربايجان ميللي ءماجىلىسىنىڭ توراعاسى ساگيبا گافاروۆامەن كەلىسسوز جۇرگىزدى. قاسىم-جومارت توقاەۆ ساگيبا گافاروۆاعا ءىلتيپات ءبىلدىرىپ, قازاقستان مەن ازەربايجاننىڭ قارىم-قاتىناسى قارقىندى دامىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. «شىن مانىندە, قازاقستان مەن ازەربايجان – ستراتەگيالىق سەرىكتەس ءارى وداقتاس ەلدەر. بۇگىن ءبىز بۇل مارتەبەنىڭ مەملەكەتتەر مەن ۇكىمەتتەر باسشىلارىنا ەرەكشە جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيتىنىن اتاپ وتتىك. ەكى ەل ىنتىماقتاستىعىنىڭ مازمۇنى باي ءارى پەرسپەكتيۆاسى زور. بىرقاتار بىرەگەي جوبا قولعا الىندى. ەلدەرىمىز اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ ستراتەگيالىق سيپاتى تۋرالى ايتقان كەزدە, ەڭ الدىمەن, مۇناي مەن گاز, كولىك-لوگيستيكا, تسيفرلاندىرۋ, اۋىل شارۋاشىلىعى, يندۋستريا جانە باسقا دا سالالار ويعا ورالادى» دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ءوز كەزەگىندە ازەربايجان ميللي ءماجىلىسىنىڭ توراعاسى پارلامەنتارالىق بايلانىستى دامىتۋعا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆقا العىس ايتتى. «ءسىزدىڭ بۇگىنگى ساپارىڭىز ەلدەرىمىز اراسىندا قالىپتاسقان دوستىق, باۋىرلاستىق قاتىناستاردىڭ دامۋىنا ەرەكشە ۇلەس قوساتىنىنا سەنىمدىمىن. قازىرگى تاڭدا ءبىز ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك جانە وداقتاستىق قاتىناستار تۋرالى اڭگىمە قوزعاپ وتىرمىز. مەن بۇگىنگى كەزدەسۋلەردە قوعامنىڭ ءارتۇرلى سالالارىنداعى قاتىناستاردى دامىتۋ جونىندە بىرقاتار ماڭىزدى ماسەلە تالقىلانعانىنان حاباردارمىن. سونداي-اق ەكى ەلدىڭ پارلامەنتتەرى اراسىندا وتە تەرەڭ ىسكەرلىك بايلانىستار ورناعانىن زور ماقتانىشپەن ءارى ريزاشىلىقپەن ايتا الامىن» دەدى ساگيبا گافاروۆا.
باس جوسپارمەن تانىستى
قاسىم-جومارت توقاەۆ ازەربايجان رەسپۋبليكاسىنا جاساعان مەملەكەتتىك ساپارىنىڭ ەكىنشى كۇنى يلحام اليەۆپەن بىرگە فيزۋلي قالاسىنداعى قيراعان جەرلەردى ارالاپ كورىپ, شاھاردى دامىتۋعا ارنالعان باس جوسپارمەن تانىستى. مەملەكەتتەر باسشىلارىنا قالانى جانە ونىڭ توڭىرەگىندەگى اۋماقتاردى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن قولعا الىنعان شارالار تۋرالى مالىمەت بەرىلدى. سونداي-اق شاھاردىڭ جاڭا كەلبەتى: كەلەشەك اكىمشىلىك ورتالىقتىڭ, ساياباقتىڭ جانە باسقا دا ماڭىزدى نىسانداردىڭ ەسكيزدەرى مەن جوبالارى كورسەتىلدى.
بۇدان بولەك, ەكى ەل پرەزيدەنتتەرىنە قازىرگى ۋاقىتتا قالادا اۋقىمدى قۇرىلىس جانە قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقانى جونىندە باياندالدى. بىلتىر مامىر ايىندا قالا ىشىندەگى كوشەلەر مەن جولدار جەلىسىنىڭ نەگىزى قالانىپ, اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ, كارىز جانە جاۋىن سۋىنىڭ اعىپ كەتۋ جۇيەسىن تارتۋ جۇمىستارى باستالعان. سونداي-اق تسيفرلىق قوسالقى ستانتسيا مەن «فيزۋلي» باسقارۋ ورتالىعى ىسكە قوسىلعان. سونىمەن قاتار ءبىر مەزگىلدە اكىمشىلىك عيماراتتاردىڭ, كوممۋنالدىق ءۇي-جايلاردىڭ, تۇرعىن ءۇي كۆارتالىنىڭ قۇرىلىسى باستالعان. قازىر فيزۋليدە 38 كوپقاباتتى عيماراتتىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر.
باۋىرلاس حالىققا تارتۋ
قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ فيزۋليدە قازاقتىڭ داۋلەسكەر كۇيشىسى قۇرمانعازى اتىنداعى بالالار شىعارماشىلىعى ورتالىعىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە قاتىستى. زاماناۋي يننوۆاتسيالىق ورتالىق قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن قازاقستاندىقتاردىڭ اتىنان باۋىرلاس ازەربايجان حالقىنا گۋمانيتارلىق تارتۋ رەتىندە قىسقا مەرزىم ىشىندە سالىندى.
«بۇل – قازاقستان حالقىنىڭ تارتۋى. مەنىڭ جەكە تاپسىرمام بويىنشا اتالعان سىيلىقتى جەكەمەنشىك BI Group كومپانياسى بۇكىل حالىقتىڭ اتىنان شىن جۇرەكتەن ۇسىنىپ وتىر. ورتالىق ەلدەرىمىز اراسىنداعى جان-جاقتى بايلانىستاردى نىعايتۋعا قىزمەت ەتەدى دەپ ويلايمىن. سىزدەرگە تابىس پەن باق-بەرەكە تىلەيمىن. ازەربايجاننىڭ وسى قاسيەتتى ولكەسى قارىشتاپ دامي بەرەتىنىنە سەنىمدىمىن» دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى فيزۋلي جۇرتشىلىعىمەن اڭگىمەلەسۋ كەزىندە.
ءوز كەزەگىندە يلحام اليەۆ قاسىم-جومارت توقاەۆقا جانە بارشا قازاقستان حالقىنا العىس ايتتى. «باۋىر رەتىندە وسىنداي كەرەمەت سىي جاساعانىڭىز ءۇشىن سىزگە العىس ايتقىم كەلەدى. ازات ەتىلگەن جەرلەردە بالالار شىعارماشىلىعى ورتالىعىن سالۋ ءسىزدىڭ باستاماڭىز ەدى. وسىدان ءبىر جارىم جىل بۇرىن ازەربايجانعا كەلگەن كەزىڭىزدە, اتالعان ورتالىقتىڭ جوباسى تانىستىرىلعان بولاتىن. ول ءبىر جىل ىشىندە سالىندى جانە بۇگىن رەسمي تۇردە اشىلىپ وتىر. ورتالىق قازاق حالقىنىڭ ۇلى پەرزەنتى قۇرمانعازىنىڭ ەسىمىمەن اتالدى. كەشە ايتقانىمىزداي, بۇل تەك بالالاردىڭ شىعارماشىلىعىن شىڭداپ قانا قويماي, قازاقستان مەن ازەربايجاننىڭ دوستىعى مەن باۋىرلاستىعىن ايشىقتايتىن ورتالىق بولادى. ءبىز بۇل تارتۋعا شىن جۇرەكتەن ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز. ازەربايجان حالقى مۇنى ەشقاشان ۇمىتپايدى» دەدى يلحام اليەۆ.
بۇل ورتالىققا قۇرمانعازىنىڭ ەسىمى كەزدەيسوق بەرىلىپ وتىرعان جوق. ويتكەنى قازاق حالقىنىڭ داۋلەسكەر كۇيشىسىنىڭ باي مۇراسى بۇكىل تۇركى دۇنيەسىنىڭ اسىل قازىناسىنا اينالدى. «شىن مانىندە, قۇرمانعازى – قازاق مۋزىكاسىنىڭ الىبى. ءتىپتى تۇركى مادەنيەتىنىڭ اجىراماس بولىگى دەپ ايتۋعا بولادى. قازاقتىڭ كۇي ونەرىن قۇرمانعازىسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. ونىڭ تۋىندىلارى وتە تەگەۋرىندى ءارى زامانمەن بىرگە جاساي بەرەدى. سوندىقتان ونىڭ ايگىلى «سارىارقا» كۇيىن حالىق ءالى كۇنگە دەيىن تەبىرەنە تىڭدايدى» دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
ەكى ەل باسشىلارى ورتالىقتاعى جاڭا كابينەتتەردى, كلاستاردى, زالدار مەن شىعارماشىلىق ستۋديالارىن ارالاپ كوردى. عيماراتتىڭ ىرگەتاسى بىلتىر ناۋرىز ايىندا قالانعان بولاتىن. نىساندى جوبالاۋ جۇمىستارى ءۇش ايدىڭ ىشىندە جاسالىپ, قۇرىلىسى 9 ايدا اياقتالدى. 1,5 گەكتار اۋماقتا ورنالاسقان ورتالىقتىڭ جالپى اۋدانى – 2700 شارشى مەتر. ەكى قاباتتى عيماراتتا 600 بالانىڭ بىرنەشە اۋىسىممەن مەكتەپتەن تىس ءبىلىم الۋىنا بارلىق قاجەتتى جاعداي جاسالعان. مۇندا ءدارىس زالى, شاحمات, اسپاز كلاستارى, كوركەمونەر جانە ءمۇسىن ستۋدياسى, حورەوگرافيا جانە سپورت زالدارى, دىبىس جازۋ كابينەتى, مۋزىكا جانە ۆوكال كلاسى, فوتو-بەينەمونتاج, ۆەب-ديزاين جانە روبوتتى تەحنيكا كابينەتتەرى, اكت زالى, 3D-مودەلدەۋ كلاسى بار. ورتالىقتا IT-cتارتاپتارعا جانە ازەربايجاننىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىنە, سونىڭ ىشىندە كىلەم توقۋ ونەرىنە ايرىقشا ءمان بەرىلگەن.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ورتالىق ۇجىمىنا قۇرمانعازى دومبىراسىنىڭ كوشىرمەسىن, سونداي-اق ءبىلىم وشاعىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرىن تاسيتىن اۆتوبۋستى سىيعا تارتتى.
قۇرىلىس الاڭىن ارالاپ كوردى
قازاقستان مەن ازەربايجان پرەزيدەنتتەرى فيزۋلي قالاسىنداعى ورتالىق اۋرۋحانانىڭ قۇرىلىس الاڭىن ارالاپ كوردى, جوسپارىمەن تانىستى. كەلەشەكتە بوي كوتەرەتىن مەديتسينالىق مەكەمە 180 توسەك-ورىنعا ەسەپتەلگەن. عيماراتتىڭ جالپى اۋدانى 34 مىڭ شارشى مەتردەن اسادى. اۋرۋحانادا ستاتسيونارلىق قىزمەت كورسەتەتىن كارديولوگيا, نەۆرولوگيا, گينەكولوگيا, انەستەزيولوگيا-رەانيماتسيا, گەمودياليز, تەراپيا, حيرۋرگيا, تراۆماتولوگيا-ورتوپەديا, بوسانۋ جانە جۇقپالى اۋرۋلار بولىمدەرىن, سونداي-اق وفتالمولوگيا, پەدياتريا جانە لور كافەدرالارىن اشۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ال امبۋلاتوريالىق رەجيمدە ناۋقاستارعا كەڭەس بەرەتىن ەمحانا ءبولىمى, بالالار ەمحاناسى, رەنتگەن دياگنوستيكاسى, فۋنكتسيونالدىق دياگنوستيكا, فيزيوتەراپيا جانە مەديتسينالىق وڭالتۋ بولىمدەرى قىزمەت كورسەتپەك. سونىمەن قاتار كلينيكالىق-دياگنوستيكالىق زەرتحانا, جەدەل جاردەم ستانتسياسى, گيگيەنا جانە ەپيدەميولوگيا ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. نىساندى قازاقستاندىق قۇرىلىس كومپانيالارى كوممەرتسيالىق نەگىزدە سالادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.
شۋشا قالاسىنا باردى
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ازەربايجانعا ساپارى شۋشا قالاسىندا جالعاستى. ەكى ەل پرەزيدەنتتەرى قاراباق تاۋ جوتاسىنىڭ باۋرايىندا ورنالاسقان قالانىڭ باس جوسپارىمەن تانىستى. سودان كەيىن ولار ايماقتىڭ كورنەكتى جەرلەرىن, ونىڭ ىشىندە ورتالىق الاڭدى, «سااتلى» مەشىتىن, تاۋ قىراتىنداعى «دجىدىر ديۋزيۋ» الاڭىن, «بيۋل-بيۋل» مۇراجاي-ءۇيىن, جالپىۇلتتىق كوشباسشى گەيدار اليەۆتىڭ 100 جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان فوتوكورمەنى جانە تاعى دا باسقا تاريحي ورىنداردى ارالاپ كوردى.
شۋشا شاھارى ەجەلدەن ازەربايجان مادەنيەتىنىڭ التىن بەسىگى سانالعان. قالا زامانىندا گۇلدەنىپ, پوەزيا, كوركەمونەر جانە ساۋلەت ونەرى دامىعان ورتالىق بولعان. بۇگىندە مۇندا ينفراقۇرىلىم سالۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر. قازىردىڭ وزىندە بىرنەشە قوناق ءۇي, مۋزەي جانە مەشىتتەر بوي كوتەرگەن. تۇرعىن ۇيلەر, ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى, الەۋمەتتىك نىساندار, شىركەۋلەر سالىنىپ, جوندەلۋدە. سونىمەن قاتار ءتۇرلى سالا ماماندارىنىڭ قاتىسۋىمەن نىسانداردى باعالاۋ جانە تۇگەندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر.
