Ruhaniiat

Älem aqyndaryn äserlendırgen Astana

Keŋes zamanynda älem qalamgerlerın elımızge jinap, türlı jiyndardy ötkızu dästürı bolatyn. Mysal üşın, 1973 jyly Almatyda ūiymdastyrylǧan Aziia jäne Afrika elderı jazuşylarynyŋ konferensiiasyn aituǧa bolady. Būl dästür jandanyp kele jatqan sekıldı. Osy aptada Avstraliia, Fransiia, Qytai, Finliandiia, Polşa, Resei, Armeniia, Qyrǧyzstan aqyndary Qazaqstanǧa kelıp, bır top qazaq şaiyrlarymen bırge tabiǧaty taŋǧajaiyp Burabai men Baianauylǧa bardy.

Astanany aralap, Ūly dala elordasynyŋ körkıne tamsanyp, şabyttaryna şabyt qosty. «Qazaqstan» ortalyq konsert zalyndaǧy osy sapardy qorytyndylaǧan «Aq ordaly Astana» atty halyqaralyq poeziia keşınde būl aiqyn körındı.
Mädeniet jäne sport ministrlıgı Astananyŋ 20 jyldyǧyna arnap ūiymdastyrǧan şaraǧa vedomstvo basşysy Arystanbek Mūhamediūly qatysyp, Parlament Senatynyŋ töraǧasy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ qūttyqtauyn oqyp berdı. Aqyndarǧa arnaiy sertifikattar men estelık syilyqtardy tapsyrdy.
Qazaqstan Jazuşylar odaǧy basqarmasynyŋ töraǧasy Ūlyqbek Esdäulettıŋ aituynşa, şetel jäne qazaq aqyndarynyŋ basyn qosqan şaranyŋ nätijesı arnaiy jasalatyn beinealbomda körınedı. Būǧan qosa, osy aqyndardyŋ öleŋderı kıtap bolyp şyǧady. Sondai-aq, halyqaralyq poeziia festivalın jyl saiyn Astanada ötkızu josparlanyp otyr.
Şetel şaiyrlarynyŋ Qazaqstannan, elordadan alǧan äserı oqyǧan öleŋderınen körındı. Aqyn, prozaşy, synşy, «Literaturnaia gazeta» basylymynyŋ bas redaktory Maksim Zamşev özınıŋ sözınşe, talai ädebi jäne poeziialyq festivalderdı körgen. Qazaqstanda ötken festivaldıŋ erekşelıgı, aqyndar qazaq jerınde öleŋdı būrqyrata jazdy. «Mūndaidy eş jerden körmegen edım. Būl Astanadaǧy poeziia festivalınıŋ jaŋalyǧy bolyp, älemdık poeziia tarihyna enetın şyǧar» degen ol özı de osy sezımge berılgenın aita kele, Ūly dalamyz turaly siiasy keppegen jyrynyŋ tūsauyn kestı.
Maǧjan Jūmabaev, Iliias Jansügırov, Nūrlan Orazalin, Ǧalym Jailybai sekıldı aqyndarymyzdyŋ öleŋderın orys tılıne audarǧan, özı de Qazaqstan turaly bıraz jyr jazǧan Reseidıŋ belgılı aqyny Sergei Mnasakanian äserın: «Keŋestık Qazaqstanda talai boldym. Al qazır jaŋa, täuelsız elge kelıp otyrmyn. Maǧan būrynǧy astanalaryŋyz – Almaty ūnaityn edı. Qazır de oǧan degen sezımım suyǧan joq. Astana da maǧan qatty ūnady. Ǧajap, keremet, naǧyz zergerlık közqaraspen salynǧan qala» degen sözderımen jetkızıp, elımız turaly öleŋderın tartu ettı.
Onyŋ otandasy, aqyn, audarmaşy Mihail Sinelnikov Jetısu ölkesıne jyr arnaǧan eken. Qazaqstanǧa alǧaş kelgenın aitqan taǧy bır orys aqyny Liubov Krasavina «Qoiandy tauynyŋ kölderı» atty jyry­men susyndatty. Būl aqynnyŋ öleŋ oquynyŋ özı erekşe, oquynda bır muzyka baryn baiqadyq.
Aqyn, audarmaşy Baqytjan Qanapiianovpen festivalge qatysqan bırneşe şeteldık aqyn ädebi bailanys ornatqan eken. Mäselen, Iýkka Mallinen (Finliandiia) Qanapiianovpen jiyrma jyldan berı aralasyp kele jatqanyn aityp, Astanadan alǧan äserın jetkızdı. «Astanaǧa alǧaş kelıp, ülken äser alyp tūrmyn. Astana – post­modernistık, futuristık qala» dedı ol. Qanapiianovpen Fransiiadan kelgen Terri Mariniak pen armeniialyq Gagik Davtian da jaqsy tanys bolyp şyqty. Armeniiada «Älem aqyndary antologiiasy» jinaǧy şyǧyp, oǧan engen 58 aqynnyŋ arasynda Qazaqstannan jalǧyz Baqytjan Qanapiianov qamtylǧan.
Malgojata Mahlevskaia (Polşa) qazaqtar men poliaktarǧa ortaq sezım – jylqyǧa degen mahabbat turaly söz sabaqtap, Astanaǧa arnaǧan jyryn oqydy.
Qyrǧyz Respublikasynyŋ Qazaqstandaǧy elşısı qyzmetın atqarǧan, bügınderı Qyrǧyzstan Jazuşylar odaǧynyŋ töraǧasy bolyp otyrǧan aqyn Äkbar Rysqūlov Qyrǧyzstan elşılıgı Astanaǧa osydan 20 jyl būryn Qazaqstan Ükımetımen bır künı köşıp kelgenın, elordaǧa qonys audarǧan elşılıktıŋ aldy özderı bolǧanyn jetkızıp, sol kezde tuǧan öleŋın oqyp berdı.
Festivalge qatysqan qazaq aqyndaryn poeziiaǧa ötken ǧasyrdyŋ jetpısınşı-seksenınşı jyldary kelgen buyn bastady. Atap aitsaq, İsrail Saparbai, Serık Aqsūŋqarūly, Esenǧali Rauşanov, Tynyştyqbek Äbdıkäkımūly, Ūlyqbek Esdäulet. Täuelsızdıkpen kelgen buynnyŋ basy Maraltai Raiymbekūly, jaŋa ǧasyr poeziiasy ökılderı Qalqaman Sarin, Aqberen Elgezek, Erlan Jünıs, t.b. aqyndar sol ortadan tabyldy. Keşte qazaq jyrynyŋ da ünı päs şyqpady. Qorytyndysynda qatysuşylardyŋ ündeuı qabyldandy.

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button