«Balaly üi – bazar» dep halqymyz beker aitpaǧan. Rasynda, ömırdegı baqytymyz da, bar asyldan artyq jaqūtymyz da – bala. Sondyqtan, onyŋ bolaşaǧy baiandy boluyna aldymen ata-anasy alaŋdaidy. Memlekettıŋ tıkelei qoldauymen elordada qanşama balabaqşalar salyndy. Bır ǧana ötken jyly Astanada 2020 orynǧa arnalǧan toǧyz balabaqşa boi köterdı. Olardyŋ barlyǧy da uaqyt talabyna sai qajettı jabdyqtarmen jaraqtalǧan.
Qysqasy, balǧyndardyŋ damuyna tolyqtai mümkındık bar. Ärine, balabaqşalar sany köbeigenmen, baldyrǧandardy oǧan tolyq qamtu da mümkın bolmai otyr. Onyŋ sebepterı de köp.
Bügıngı taŋda elordada türlı baǧyttaǧy mektepke deiıngı 188 ūiym tırkelse, sonyŋ 163-ı – balabaqşalar. Onyŋ 85-ı – memlekettık, 76-sy jekemenşık, ekeuı vedomstvolyq sanalady. Qazırgı künde memlekettık balabaqşaǧa 23 498 balǧyn tartylsa, jekemenşık ūiymǧa 6 715 jetkınşek barady. Onyŋ syrtynda balalarǧa arnalǧan qysqa merzımdı 25 şaǧyn ortalyq jūmys ısteidı. Onyŋ 21-ı – memlekettık, 4 – ı jekemenşık. Oǧan 3931 baldyrǧan qabyldanǧan. Aitalyq, 21 şaǧyn memlekettık ortalyq balalarǧa tegın qyzmet körsetedı. Memlekettık baǧdarlama boiynşa balǧyndardy mektepke daiyndaidy.
ÖRKENİETTI ELDIŊ ÜRDISI
Taiauda Elbasy Astana qalasynyŋ ekonomikalyq damuy men EKSPO körmesı mäselelerıne arnalǧan keŋesınde bas qaladaǧy balabaqşa mäselesıne erekşe män berdı.
Memleket basşysy osy rette elordada jaŋadan paidalanuǧa berılıp jatqan üilerdıŋ bırınşı qabatynan balabaqşa aşu jaiynda söz qozǧady. Sondai-aq, bas qalanyŋ qūrylysy barysynda balabaqşalardyŋ salynuyn közden tasa qylmaudy tapsyrdy.
–Qyruar tūrǧyn üi paidalanuǧa berılıp jatyr. Būl üilerdıŋ tömengı qabattarynda balabaqşa bar ma? Mūnda barlyq qūrylys kompaniialarynyŋ basşylary otyr, bız olarǧa qarajat beremız, nesie beremız. Bız ol tūrǧyn üilerdıŋ ışınde balabaqşa boluyn qarastyryp, talap qoiuymyz kerek. Zəulım ǧimarattar salyp kerek emes. Üi qūrylysyna rūqsat berer kezde olardyŋ bırınşı qabattarynda balabaqşa salynuy tiıs degen talap qoiyŋyzdar. Barlyq əlemde solai, – dedı Elbasy.
MAMAN NE AITADY?
Biylǧy jyldyŋ 15 aqpanynan bastap 1 säuırge deiın elordada balalardy balabaqşaǧa qabyldau jürgızıldı. Nätijesınde 8502 balǧynǧa joldama berıldı. Jalpy, toptau jūmystary qalai jürgızıldı, taǧy osy baǧytta qandai mäseleler qarastyryluda degen oimen Astana qalalyq Bılım basqarmasynyŋ Mektepke deiıngı tärbie men oqu bölımı basşysy Anar Smakovanyŋ pıkırın bılgen edık.
–Mektepke deiıngı balalar ūiymdaryna qabyldanuǧa arnaiy standart jazylǧan. Onda zaŋdy ökılderı mügedek sanalatyndardyŋ balalary, ata-ananyŋ qamqorlyǧynsyz qalǧandar, jetım balalar, köp balaly otbasydan şyqqandar jäne äskeri qyzmetşılerdıŋ, onyŋ ışınde qyzmet atqaru kezınde qaza tapqandardyŋ, qaitys bolǧan nemese habar-oşarsyz ketken qyzmetkerlerdıŋ balalary alǧaşqy kezekte oryn alady. Osy jyly joldama alǧandardyŋ barlyǧy jūmys ıstep tūrǧan balabaqşalarǧa barady. Sondai-aq, elordanyŋ sol jaǧalauynan jaŋa memlekettık bes balabaqşa paidalanuǧa berıldı. Ol mausym aiynan bastap balǧyndarǧa qyzmet körsetedı. Bügıngı taŋda oǧan 1 280 bala barady dep josparlanyp otyr. Jalpy, ärbır balabaqşa 240 baldyrǧanǧa jobalanǧan.
Ärine, memlekettık balabaqşaǧa qaraǧanda jekemenşık ūiymnyŋ tölemaqysy joǧarylau ekenı ras. Elordada 76 jekemenşık mektepke deiıngı ūiym bolsa, onyŋ 52-sı memlekettık tapsyryspen jūmys ısteidı. Oǧan 4780 bala tartylǧan. Mäselen, biylǧy jyl boiynşa jekemenşık balabaqşada memlekettık tapsyrys 15 900 teŋgenı qūrasa, ata-analar 23 myŋ teŋge töleidı. Sondyqtan memlekettık tapsyryspen jūmys ısteitın mektepke deiıngı jekemenşık ūiymdar men memlekettık balabaqşanyŋ tölemaqysyn säikestendıru baǧytynda şaralar jürgızılude. Eger ol şeşılse, ata-analardyŋ taŋdauy da artady, ekınşıden, jyldap tosatyn kezek te azaiady, – deidı Anar Smakova.
Anar Smakova,
Astana qalalyq Bılım basqarmasynyŋ Mektepke deiıngı tärbie men oqu bölımı basşysy:
– Elordada säbilerdıŋ düniege kelu körsetkışı de joǧary. Kelesı toptau jūmystary 2017 jyly jürgızılmek. Bız qazır mümkındıgınşe balabaqşaǧa joldamany avtomatty türde berudı jobalap otyrmyz. Mäselen, ata-analar halyqqa qyzmet körsetu ortalyǧyna baryp, mektepke deiıngı ūiymǧa kezekke avtomatty türde ornalasady. Būl da däl solai bolmaq.
JAǦYMDY JAŊALYQ
Bügıngı taŋda elordada biylǧy jyldyŋ 1 qaŋtaryna deiıngı mälımet boiynşa 87 myŋnan asa bala kezekte tūr. Ärine, odan bergı alty ai ışınde bıraz özgerıster bolǧany anyq. Jyl basynda balabaqşalarǧa toptau jūmystary jürgızıldı. Bılım basqarmasyna künıne 100-den asa balǧyndar kezekke tūrady. Öitkenı, onyŋ türlı sebepterı bar. Oǧan ışkı köşı-qon mäselesı de äser etedı. Elordada säbilerdıŋ düniege kelu körsetkışı de joǧary. Kelesı toptau jūmystary 2017 jyly jürgızılmek. «Bız qazır mümkındıgınşe balabaqşaǧa joldamany avtomatty türde berudı jobalap otyrmyz. Mäselen, ata-analar halyqqa qyzmet körsetu ortalyǧyna baryp, mektepke deiıngı ūiymǧa kezekke avtomatty türde ornalasady. Būl da däl solai bolmaq» dedı Astana qalalyq Bılım basqarmasynyŋ Mektepke deiıngı tärbie men oqu bölımı basşysy Anar Smakova.
Şyndyǧynda, jaǧymdy jaŋalyq eken. Eger osy joba ıske asyp jatsa, ata-analar bır joldama üşın jūmystan sūranyp, ūzyn-sonar kezekke tūratyn qiynşylyqtan arylar edı.
DEREK PEN DÄIEK
2016 jyly Astana qalasynda 1520 orynǧa arnalǧan 6 memlekettık balabaqşa men 60 oryndyq 1 qosalqy balabaqşa ǧimaratyn aşu josparlanyp otyr.
Olar:
Köktal – 2 kentınde 240 oryndyq sanatorlyq balalar baqşasy;
Syǧanaq köşesınıŋ oŋtüstıgınde 240 oryndyq №1 balabaqşa;
Komsomolskii kentındegı Qyz Jıbek köşesı men Ūlpan qysqa köşesınıŋ qiylysqan jerınde 280 oryndyq balabaqşa;
Komsomolskii kentındegı Qyz Jıbek köşesı men Baian sūlu köşelerınıŋ qiylysqan jerınde 280 oryndyq balabaqşa;
№23 köşe audanyndaǧy 240 oryndyq balabaqşa; (Orynbor men №36 köşelerınıŋ arasy)
№4 «Arujan» balabaqşasyna 60 oryndyq ǧimarat.
Azamat ESENJOL
