Bügınde el ışınde dıni senımı düdämal aǧymdarǧa bastaityn toptar qarasy köbeiude. Ata dınımızge jat, özge missionerlık aǧymdardy bylai qoiyp, islam dının jeleu etken bırneşe baǧyttardyŋ özı elımızde zaŋmen tyiym salynǧanyna qaramastan astyrtyn jūmys ısteuge köşken. Al osyndai zaŋsyz äreketterge tosqauyl qoiyp, jastarǧa dūrys baǧyt beru üşın elımızde bırqatar ırgelı ıster atqaryluda. Sonyŋ bır parasy – dıni kıtaptarǧa qatysty.
Esterıŋızde bolsa, 2011 jyldyŋ 15 qazanynda qabyldanǧan «Dıni qyzmet jäne dıni bırlestıkter turaly» zaŋnyŋ 9-babynda «Dıni ädebiettı, dıni mazmūndaǧy özge de aqparattyq materialdardy, dıni maqsattaǧy zattardy tek qana ǧibadat üilerınde (ǧimarattarynda), dıni bılım beru ūiymdarynda, sondai-aq oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ jäne astananyŋ jergılıktı atqaruşy organdary arnaiy belgılegen tūraqty üi-jailarda taratuǧa jol berıledı» dep körsetıldı. Degenmen, osy zaŋǧa bailanysty qoǧam tarapynan san türlı pıkırler aityluda.
Halqymyzdyŋ ruhani immunitetı tolyq qalyptasqanǧa deiın sanany sansyratatyn kıtaptarǧa baqylau qoiyluy kerek-aq. Qoǧamnyŋ «qauıptı virusqa» şaldyqpauy üşın onyŋ qai salasynda da qorǧanys qabıletın qalyptastyru – zaman talaby. Şariǧatqa qaişy ädebietter dıni sauaty az halyqqa kerı yqpal jasary anyq. Adam sanasy taza topyraq sekıldı. Oǧan aldymen nenıŋ dänı egılse, sol ösıp şyǧady. Däl osylaişa adam sanasy ziiandy kıtaptarmen ulanyp qalsa, būl bütın bır ūltqa töngen qauıp bolmaq. Būl rette dıni ädebietter ülken saqtyqty talap etedı.
Dıni mazmūndaǧy kıtaptardy basyp şyǧaru üşın aldymen Qazaqstan mūsylmandar dıni basqarmasynyŋ saraptama komissiiasynan ötkızıluı kerek.
Jasyratyny joq, qazırgı uaqytta dıni ädebietter saudasy köptegen adamdardyŋ künkörıs közı bolyp otyr. Qai jerde ötımdı, qai jerde sūranys bar, sol jerde sata beredı. Būl rette meşıt maŋyn jaǧalaǧan jaima bazar saudasynyŋ seiılmei tūrǧanyn tılge tiek etsek bolady.
Aptanyŋ jūma, jeksenbı künderı meşıt maŋyndaǧy dıni kıtaptar saudasy älı künge toqtamai keledı. Retsız sauda qūzyrly oryndardyŋ dıni ekstremistık kıtaptardyŋ taraluynyŋ aldyn aluynda köptegen qiyndyqtar tudyruda.
Bügıngı künge deiın terıs piǧyldy 4 myŋ ädebiet saraptamadan ötkenımen, ata dınımızge jat 200-den asa kıtaptar älı erkın ainalymda jür.
Rūqsat berılmegen oryndarda satyluǧa tyiym salynǧan kıtaptardy tärkıleu maqsatynda qūqyq qorǧau organdary keşendı tekserıstı ūdaiy ūiymdastyryp tūrady. Sebebı, äkımşılık qūqyq būzuşylyq kodeksınıŋ 195-babyna säikes, belgılenbegen oryndarda sauda jasauǧa bolmaidy. Dın turaly zaŋda da kıtaptar belgılengen jerde ǧana satyluy kerek.
Mamandardyŋ aituynşa, zaŋmen belgılenbegen oryndarda satylatyn kıtaptardyŋ syrtqy mūqabasy men tüpnūsqasy bır bolǧanymen, ışkı mazmūny jat ideiaǧa baǧyttalady eken.
Osy künge deiın dükenderde satylyp jatqan dıni ädebietterge baqylau jüielı türde jürgızılmegendıkten, olardy bırden «tazalap» şyǧu mümkın emes. Al sanany ulaityn ädebietter düken sörelerı men köşe bazarynan alynǧanymen, köp üidıŋ jeke kıtaphanasynda tūruy da bek mümkın. Qazaqstan mūsylmandarynyŋ qara şaŋyraǧy bolyp sanalatyn Dıni basqarma tarapynan soŋǧy on jyldan berı kıtap satumen ainalysatyn käsıpkerlerge saraptau komissiiasynan ötken ädebietterdı ǧana satu kerektıgı aitylyp keledı. «El aumaǧynda tek qana QMDB saraptau komissiiasy men Dın ısterı komitetınıŋ tekserısınen ötken kıtaptardyŋ ǧana taraluyna jaǧdai jasauymyz kerek» deidı QMDB internet jäne uaǧyz-nasihat bölımınıŋ meŋgeruşısı, belgılı teolog Erşat Oŋǧarov.
Sondai-aq, orys tılındegı dıni kıtaptardan abai bolǧanymyz jön deidı dın mamandary. Olar arab tılınen orys tılıne audarylǧan kıtaptar qauıptı ekenın aituda. Būl kıtaptardyŋ bıren-saranynyŋ ǧana qazaq tılındegı audarmasy bolady. Al audarma kıtaptardyŋ köbınıŋ avtorlary men baspasy körsetılmeidı eken. Paidalanylǧan ädebietter tızımı joq mūndai mazmūndaǧy kıtaptar tek qana el ışınde ırıktı tudyru maqsatynda şyǧarylatyny aitpasa da tüsınıktı.
Astana qalasy äkımdıgınıŋ qaulysyna säikes dın turaly zaŋda körsetılgendei dıni mazmūndaǧy ädebietter qaladaǧy arnauly oryndarda satyluyna rūqsat berılgen. Būl oryndar – qalanyŋ är tarapynda ornalasqan «Kültegın», «Almaty», «Abai», «Käusar», «Knijnyi Eldorado», «Eldorado», «Kik» kıtap dükenderı.
Al dıni kıtap baspalary kıtaptardy arnauly dükende ǧana satuǧa mäjbürleu naryq zaŋyna sai kelmeitının, būndai şeşım baspalardy tūralatatynyn aituda.
Meşıt maŋyn jaǧalai zattaryn jaiǧan sauda ornyna jaqyndaǧanymyzda özın Bolatbek dep tanystyrǧan saudager azamat «Bala-şaǧamdy osy dıni kıtaptar men zattarmen asyrap, küneltıp otyrmyn» deidı. «Bız tyiym salynǧan tauar satar bolsaq, mūnda bızdı poliseiler tūrǧyzbaidy, ärine. Al belgılenbegen orynda satuǧa bolmaidy degenge keler bolsaq, endeşe bızge arnaiy oryn aşyp bersın» dedı ol.
Astana qalalyq prokuraturasynyŋ mälımdemesıne jügınsek, dıni ädebietter qalanyŋ rūqsat etılmegen oryndarynda satylsa, qoldanystaǧy zaŋda dıni qyzmet jäne bırlestıkter turaly zaŋ talaptaryn būzǧany üşın jeke tūlǧalar elu ailyq eseptık körsetkış kölemınde, lauazymdy adamdar men dıni bırlestıkter basşylaryna jüz ailyq eseptık körsetkış mölşerınde aiyppūl belgılengen. Zaŋdy tūlǧalar qyzmetın üş aiǧa toqtatyp, jüz ailyq eseptık körsetkış aiyppūl töletu közdelgen. Osy qarekettıŋ barlyǧy dın salasyndaǧy zaŋdylyqty qamtamasyz etu men qūqyq būzuşylyq körınısterınıŋ aldyn alu maqsatynda jasaluda. Sol sebeptı, qala tūrǧyndary zaŋ şeŋberınde äreket etudı qaperde ūstaǧandary jön bolmaq.
